Ijtimoiy va iqtisodiyot fanlar

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
M
IRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI JIZZAX FILIALI “IJTIMOIY VA IQTISODIYOT FANLAR” KAFEDRASI
“IQTISODIYOT ( sohalar va tarmoqlar ) ” yo’nalishi

“MIKROIQTISODIYOT VA MAKROIQTISODIYOT” fanidan


Mavzu: Italya davlatining iqtisodiy holati makroiqtisodiy ko'rsatkichlari rivojlanish boshqichlari va oillari

Topshirdi: 952.21-guruh talabasi I.Uskenboyev
Qabul qildi: Y.Azimov


Jizzax-2023


Italya davlatining iqtisodiy holati makroiqtisodiy ko'rsatkichlari rivojlanish boshqichlari va oillari
Reja:

1. 
   Italya davlatining sanoat iqtisodiy holati
   
2. 
   Italiya iqtisodiyoti va sanoatining xususiyatlari
   
3. 
   Italiyaning jahon iqtisodiyotidagi o'rni
   

Italiya - dunyodagi postindustrial mamlakatlardan biri, "Katta yettilik" a'zosi Bugungi kunda u jahon sanoat mahsulotining 3% va qishloq xo'jaligi mahsulotlarining 4% ga yaqinini ishlab chiqaradi. Umumiy hajm bo'yicha. YaIM. Italiya dunyoda sakkizinchi o'rinni egallaydi.

Tarkibida. O'tgan asrning 80 -yillaridan boshlab YaIM xizmat ko'rsatish sohasining (67%) ulushining tez o'sishiga erishdi, sanoat ulushi 30%, qishloq xo'jaligi atigi 3%.
Mamlakatlar orasida. Iqtisodiyotda Evropa Ittifoqi. Italiyaning davlat sektorining yuqori roli. Shtat deyarli butunlay energetikaga, 50% - transportga, 30% - tog' -kon sanoati, 45% - metallurgiya sanoati, 22% - transport mashinasozligiga egalik qiladi. Biroq, yaratilishda. Yalpi ichki mahsulotni xususiy sektor shifokori boshqaradi.
Sanoat tarkibida. Italiyada etakchi o'rinni mashinasozlik egallaydi, ko'proq narsani beradi. Sanoat ishlab chiqarishining ZO% va mamlakatning eng muhim eksport sanoati hisoblanadi.
Ikkinchi o'rin kimyo sanoatiga tegishli bo'lib, tog' -kon sanoati ulushi juda past.
Sanoat
So'nggi yillarda sanoatning hududiy tuzilishida ma'lum o'zgarishlar yuz berdi, sanoat korxonalarini markazsizlashtirish tendentsiyasi kuzatilmoqda.
Sohil bo'yidagi kichik va o'rta shaharlarda import qilinadigan xom ashyoga e'tibor qaratib, korxonalar o'sdi.
Janubning sanoat salohiyati oshdi. Italiya
Yoqilg'i sanoati. Italiya deyarli butunlay import qilinadigan xom ashyoga qaratilgan. O'zining neft qazib olish hajmi 4,5 million tonnani, qayta ishlash hajmi esa qariyb 200 million tonnani tashkil etadi, bu esa uni eng yirik neft importchilaridan biriga aylantiradi.
Bu port shaharlarida neftni qayta ishlash zavodlarining joylashishining sababi.
Tabiiy gaz qazib olinadi. Italiya, yiliga taxminan 17 milliard m3 va taxminan 100 milliard m3 iste'mol qiladi. Gazning katta miqdori. Italiya oladi. Rossiya ,. Gollandiya va. Jazoir (O'rta er dengizi tubidan o'tadigan gaz quvuri orqali). Energiya balansi. Italiyada neft ustunlik qiladi (70 %dan yuqori).
Ko'mir asosan tashiladi.
Germaniyadan temir yo'l orqali jami metallurgiyada yoqilg'i sifatida ishlatiladi
Elektr ishlab chiqarishning asosiy ulushi (taxminan 80%) issiqlik elektr stantsiyalariga to'g'ri keladi, qolganlari -.
Gidroelektrostantsiya. Atom elektr stantsiyalari. Chernobil halokati, "umumxalq referendumining irodasiga binoan, Art. Italiya yopildi. IESlar asosan port shaharlarda, yirik neftni qayta ishlash zavodlari yonida yoki yirik sanoat markazlarida joylashgan.
V.dan boshlangan daryolarda gidroelektrostantsiyalar. Alp tog'lari.
Qora metallurgiya faqat import qilinadigan temir va marganets rudalariga, kokslanadigan ko'mirga qaratilgan, shuning uchun uning asosiy markazlari port shaharlardir. Qayta ishlash metallurgiya markazlari. Turin ,. Milan ,. Venetsiya va elektrometallurgiya. Bolzano,.
Brescia (arzon gidroenergetika ishlab chiqarish markazlari).
U o'z -o'zidan va qisman import qilinadigan xomashyo hisobidan rivojlanadi rangli metallurgiya... Bu alyuminiy, rux, qo'rg'oshin, simobni eritish bilan ifodalanadi. Korxonalar issiqlik va gidravlik elektr stantsiyalari joylashgan hududlarda to'plangan.
Mashinasozlik sanoatida avtomobilsozlik ustunlik qiladi. Avtomobil sanoati sohasida FIAT kontserni asosiy korxonalari joylashgan monopoliyadir.
Mashinasozlik. Italiya mototsikl, moped, velosiped, kema qurilishi (Genoa, Triest, Livorno, Torento), samolyotsozlik (Turin, Neapol) ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. Dunyo achennya elektr sanoati borligini biladi. Italiya va ayniqsa muzlatgich va kir yuvish mashinalari ishlab chiqarish - bu tovarlarning jahon ishlab chiqarishining mos ravishda 8% va 12,5%.
Elektron sanoati shaharlarda to'plangan. Janubiy. Hududida. Lombardiya, uning ma'muriy markazi. Milan, jahonga mashhur ofis uskunalari fabrikalari joylashgan.
Kimyo sanoati ham eksport sanoati hisoblanadi. Italiya U asosan polimer va sintetik tolalar ishlab chiqarishga ixtisoslashgan.
Shimoli -sharqiy narxlar asosiy xom ashyo - oziq -ovqat va neftni qayta ishlash zavodlari. Janubda. Italiya korxonalari organik sintez kimyosiga, o'z qo'li bilan mineral o'g'itlar ishlab chiqarishga va etkazib beriladigan (Marokashdan fosforitlar) ixtisoslashgan.
Yog'ochni qayta ishlash sanoati import qilinadigan yog'och, xususan, mebel ishlab chiqarish bo'yicha rivojlanmoqda
Yengil sanoat tarkibida to'qimachilik, kiyim -kechak va poyabzal sanoati etakchi o'rinni egallaydi.
Italiyada jahon matolarining qariyb 16 foizi ishlab chiqariladi - faqat ikkinchi o'rinda. Xitoy Sanoat shaharlarda aibilshada to'plangan. Shimoli g'arbiy. Kiyim va poyabzal sanoatining yirik korxonalari u erda joylashgan bo'lib, ular asosan o'zlari va qisman import qilinadigan xom ashyo bilan ishlaydi.
Poyafzal ishlab chiqarish va eksport qilish uchun. Italiya dunyoda etakchi o'rinlardan birini egallaydi.
Vinochilik va makaron sanoati. Italiya dunyoda etakchi o'rinlardan birini egallaydi
1) 1 -o'rin "IRI" 300 dan ortiq kompaniyalarni birlashtiradi
2) 2 -o'rin "ENI" - 150 ga yaqin kompaniyani birlashtiradi
3) uchinchi "ENEL" va "EFIM"
4) FIAT shtab -kvartirasi Turinda joylashgan Italiya monopoliyalari orasida III o'rinni egallaydi (g.
Pyemont, Milan, Lombardiya - Bolzano, Modena)
5) "Montedison" kapital aylanmasi bo'yicha "IRI" dan keyin 11-o'rin, uning sho''ba korxonasi "SNNIA-Viscose".
6) "Pirelpi"
7) Pyotmontdagi "Olivetti"
8) "Itaiachementi"
Metallurgiya, mashinasozlik, transport, aloqa, kredit va moliya sohalarida.
Neft va gaz, neft -kimyo, atom energiyasini, shu jumladan chet elda nazorat qiladi.
Elektr energetikasi va mashinasozlikda.
Avtomobil sanoati.
1990 yilda. 2,26 mln
dona, shu jumladan 2 million - yengil avtomobillar; 80 ming - traktorlar (Milan, Emiliya - Romanyada). Neapolda Alfo-Romeo kompaniyasining yirik avtomobil zavodi bor.
> 50% kimyoviy mahsulotlar ishlab chiqaradi: polimerlar, sintetik tolalar, mineral o'g'itlar.
Elektr asboblari, rezina va plastmassa buyumlar, avtomobillar.
Ofis va elektron uskunalar.
Qurilish mollari.
Mamlakat energiyasi import qilinadigan neft, koks va ko'mir, uning tabiiy gaz va suv resurslariga asoslangan. Italiya neftni qayta ishlash quvvati bo'yicha boshqa G'arbiy Evropa mamlakatlaridan oldinda. Garchi elektr energiyasini ishlab chiqarishda birinchi marta issiqlik elektr stantsiyasi ishg'ol qilingan bo'lsa -da, tog'li daryolarda qurilgan GESlarning nisbatan katta qismi nisbatan katta.
Italiya markazida geotermal elektr stantsiyalari ishlaydi. Birinchi atom elektr stantsiyalari qurildi. Elektr ishlab chiqarishning rivojlanishi tufayli elektr energiyasi ishlab chiqarish sezilarli darajada oshdi.
Avtomobil ishlab chiqarish va eksport qilishda avtomobillar, skuterlar (Italiya - skuter joyi), velosipedlar va kemalar ishlab chiqarish katta ahamiyatga ega. Maishiy va yozuv mashinkalari uchun elektr jihozlari juda mashhur. Mashinasozlik zavodlarining 75% Italiyaning shimolida joylashgan.
Uskuna qurilishining o'sishi munosabati bilan qora va rangli metallarning erishi oshdi. Qora metallurgiya qoldiqlari va xom temir, koks, temir rudasi, qotishma metallar importiga asoslangan. Xom ashyoning xususiyatlari sanoatning tuzilishi va joylashuviga asoslanadi. Chelik ishlab chiqarish cho'yan ishlab chiqarishdan sezilarli darajada oshadi. Eng yirik tegirmonlar Taranto, Genuya, Neapol portlarida joylashgan.
Qayta ishlash metallurgiya korxonalari yirik mashinasozlik zavodlarida (Milan, Turin) qurilmoqda.
Elektrometallurgiya - po'lat va alyuminiyni eritish - Alp gidroelektrostantsiyasi tomonidan yaratilgan. Kimyo sanoati import qilinadigan neft va fosfor, tabiiy gaz, oltingugurt va boshqa mahalliy xom ashyolarga asoslangan.
Neft -kimyo sanoati jadal rivojlanmoqda, xususan, yorilgan nafta asosida plastmassa va sintetik tolalar ishlab chiqarish. Kimyo zavodlarining aksariyati Italiyaning shimolida joylashgan, biroq Italiyaning janubidagi portlarda yangi neft -kimyo zavodlari qurilgan.
Italiya to'qimachilik sanoati asosan paxta va sintetik tolali matolar ishlab chiqaradi. Bu sanoat asosan Milan va uning atroflarida to'plangan. Iqtisodiy inqirozlar va 1970-yillarning o'rtalarida va 1980-yillarning boshlarida ishlab chiqarish sanoatidagi tanazzul ayniqsa Italiyada kema qurilishi va avtomobilsozlik va to'qimachilik sanoatida aks etdi. Sanoat - Italiya iqtisodiyotining etakchi tarmog'i. U milliy daromadning qariyb 40% ni ta'minlaydi va barcha xodimlarning 40% dan ortig'ini tashkil qiladi.
Italiya xom ashyo va energiya resurslari bilan juda kam ta'minlangan va notekis jihozlangan. Foydali qazilmalar orasida mamlakat sanoat qiymati bilan ajralib turadi yoki tabiiy gaz, pirit rudalari, kaliy tuzlari, kinabar (simob), asbest va boshqalarni eksport qiladi.
Italiyaning qayta ishlash sanoati asosan import qilinadigan xom ashyolarga asoslangan. Italiya sanoatida og'ir sanoat ustunlik qiladi, uning etakchi roli mashinasozlikka tegishli.
So'nggi yillarda metallurgiya, elektrotexnika, kimyo va neft -kimyo sanoati yuqori darajada rivojlandi.
Asosan, mamlakatda malakali ishchi kuchi, xom ashyo va yoqilg'iga nisbatan kam talab qilinadigan va asosan qadoqlanmagan oziq -ovqat mahsulotlarini ishlab chiqaradigan tarmoqlar mavjud. Neft sanoati Italiya Evropadagi eng kuchli hisoblanadi.
Bu nafaqat ichki talabni, balki barcha Evropa mamlakatlari orasida neft mahsulotlarining eng yirik eksportini ta'minlaydi.
Neft Italiyaga O'rta er dengizi orqali, asosan Yaqin Sharq va Shimoliy Afrikadan tashiladi. Eng yirik neftni qayta ishlash zavodi Sitsiliya orolida, Milatso shahrida qurilgan.
Italiya neftni qayta ishlash zavodlari asosan import qilingan neftni dengiz orqali ishlatgani uchun, ularning aksariyati dengiz portlari yaqinida, ayniqsa janubda joylashgan. Shimolda, quvur liniyalarining keng tizimi bilan, neftni qayta ishlash zavodlari iste'molchilarga yaqin - yirik sanoat markazlari. Butun Italiya iqtisodiyoti uchun mahalliy va importdan foydalanish tabiiy gaz katta ahamiyatga ega.
O. daryosi vodiysida, Apennin yarim orolining janubida, Sitsiliya orolida va Ravenna-Rimini mintaqasidagi qit'a shelfida boy tabiiy gaz konlari o'zlashtirilgan. Tabiiy gazga bo'lgan talab har yili o'sib bormoqda, mamlakat uni Shimoliy Afrika, Gollandiya va Rossiyadan import qilmoqda.
Italiyada energetika sohasida juda muhim rolni texnologik jihatdan eng ilg'or tarmoqlardan biri bo'lgan kuchli sanoat o'ynaydi.
Italiyada gidroelektrik resurslar deyarli to'liq ishlatilgan. Ilgari GESlar Italiya elektrotexnika sanoatining tayanchi bo'lgan, so'nggi yillarda elektr energiyasini ishlab chiqarishning 70% i issiqlik elektr stantsiyalari hisobiga ishlab chiqarilgan. Gidroelektrostantsiyalarning aksariyati Alp tog'larida to'plangan va bu erda eng yirik gidroelektrostantsiyalar qurilgan: Grosio, Santa Massenza. 1905 yilda dunyodagi birinchi geotermal o'simliklar Larderellada (Italiya markazida) paydo bo'lgan, ammo bu turdagi energiya hali ham to'liq ishlatilmayapti.
Elektr energiyasini ishlab chiqarishda atom elektr stantsiyalarining ulushi hali ham oz. Yoqilg'i -xomashyo bazasining etarli emasligi Italiyaning aksariyat sanoat tarmoqlarining tashqi iqtisodiy aloqalarga bog'liqligini tushuntiradi. Xususan, bu metallurgiya sanoatiga taalluqlidir: koksozlik sanoati butunlay chet eldan, asosan AQShdan olib kelinadi, 90% dan ortiq temir rudasini, 75% metallolomni va 2/3 marganets rudalarini import qiladi.
Metallurgiya asosan sanoat yoki yirik muhandislik markazlari, ya'ni bozorlar uchun xom ashyo va yoqilg'i import qilinadigan portlarga buriladi. Eng katta va texnik jihatdan birlashtirilgan Findser. Sanoatning asosini to'rtta yirik metallurgiya zavodi - Genuya, Neapol, Piombino, Taranto tashkil etadi. Jahon bozoridagi asosiy mahsulotlar - yupqa sovuq haddelenmiş po'lat plitalar.
Rangli va engil metallar ishlab chiqarishda alyuminiy sanoati, qo'rg'oshin, rux va simob eritish eng rivojlangan. mahalliy xomashyo bilan eng yaxshi jihozlangan tarmoqlar.
Etakchi va rux sanoati Sardiniya oroli va Alp tog'laridagi polimetall rudalarni va mahalliy konlarni qayta ishlaydi. Sinkning erishi, ishlab chiqarishda, energiya sarfini katta bo'lganida, yirik issiqlik elektr stantsiyalariga yoki yirik gidroelektrostantsiyalarga moyil bo'ladi. Suvda eriydigan o'simliklar sardina polimer rudalari yaqinida joylashgan.
So'nggi yillarda, muddati Atrof-muhit muammolari Italiya o'zining eng boy kinoteatrlaridan deyarli foydalanmaydi va Ispaniyada simob ishlab chiqarishni yo'qotadi.
Italiyada magniy ishlab chiqarish bo'yicha dunyoda birinchi o'rinlarni egalladi. Magniy ishlab chiqarish. Magniy ishlab chiqarish butunlay Bolzanodagi yagona magniy elektroliz zavodida jamlangan.
Italiya sanoatining etakchi tarmog'i - mashinasozlik - barcha ishlab chiqarishning 1/4 qismini beradi va ishchilar soni bo'yicha (2 millionga yaqin kishi) birinchi o'rinni egallaydi.
inson). U davlatning avtomobillarga bo'lgan deyarli barcha asosiy ehtiyojlarini qondirishga qodir. Texnologiya tarmoqlari orasida, ayniqsa, avtomobilsozlik yaqqol ko'zga tashlanadi. Italiya jahon bozorida eng yirik avtomobil etkazib beruvchilardan biridir. Sanoatning asosiy mahsulotlari - yengil avtomobillar. Sanoatdagi etakchi o'rinni Italiyaning eng kuchli xususiy kompaniyasi va dunyodagi eng yirik kompaniyalardan biri bo'lgan FIAT Group egallaydi. Butun mamlakat bo'ylab tarqalgan fabrikalarda nafaqat avtomobillar, balki yuk mashinalari, avtobuslar, har xil turdagi elektrovozlar, tramvaylar, trolleybuslar, traktorlar va boshqalar ishlab chiqariladi.
FIAT kompaniyalarining aksariyati Turin va uning atrofida joylashgan. Italiyaning janubida - Neapol va Palermodan unchalik uzoq bo'lmagan FIAT dilerlik punktlari ham bor edi.
Qolgan, unchalik muhim bo'lmagan avtomobil kompaniyasining zavodlari - Ferrari, Maserati, Lunch uchun - shimolda - Milan, Turin, Bolzano, Modena, shuningdek Neapol yaqinida.
Italiya - skuterning tug'ilgan joyi. Italiya skuterlari va mototsikllari mahalliy aholi orasida katta talabga ega va dunyoning ko'plab mamlakatlarida mashhur.
Geografik sharoit va tarixiy sabablar Italiyada kemasozlik an'anasini tushuntiradi. Italcantieri mamlakat kemasozlik salohiyatining qariyb 90 foiziga egalik qiladi. Adriatikaning eng muhim kemasozlik markazlarida - Monfalcone, Trieste, Venetsiya va Ancona, Liguriya dengizida - Jenoa, La Speziya, Livorno, janubda Neapol, Taranto, Messina, Palermoda kema qurilishi rivojlangan.
Italiya elektr sanoati sohasida, ayniqsa, yangi filiali bo'lgan elektronika ishlab chiqarishda sezilarli yutuqlarga erishdi.
Eng kuchli elektrotexnika birligi - Milan. So'nggi yillarda elektr kompaniyalari qurilishi janubga, Neapol va Bari hududlariga ko'chib o'tdi.
Qishloq xo'jaligi texnikasi ishlab chiqilmoqda, iloji boricha traktor qurilishi. Jahon bozorida Italiya plastmassani qayta ishlash va kauchuk sanoati uchun mashinalar va uskunalar ishlab chiqaruvchi sifatida ham tanilgan. Italiyaning xalqaro ixtisosligi, shuningdek, to'qimachilik, poyabzal, oziq -ovqat va matbaa sanoati uchun uskunalar ishlab chiqarishdir.
Umuman olganda, apparat kompaniyalari sanoat shimolida to'plangan. Italiya kimyo sanoati asosan import qilinadigan xom ashyolardan (asosan neft, tabiiy gaz, fosfor, oltingugurt, tsellyuloza) ishlaydi, lekin qisman o'zining kimyoviy xom ashyo zaxiralarini, xususan tabiiy gaz, pirit, kaliy xlor va oltingugurtdan foydalanadi.
Sanoat xodimlari organik kimyo kompaniyalari tomonidan belgilanadi: yirik neft -kimyo zavodlari va neft mahsulotlari va tabiiy gaz bilan ishlaydigan alohida zavodlar. Mamlakatdagi eng muhim neft -kimyo markazlari shimolda to'plangan: Milan, Mantua, Ravenna, Ferrari.
Italiya markazidagi neft -kimyo sanoatining markaziy markazi - Terni shahri. Italiyaning janubida bir nechta yirik zavodlar qurilgan: Priolo, Gela, Neapol, Kalyari, Porto Torres shaharlarida.
Neft -kimyo mahsulotlari juda xilma -xildir. Plastmassa ishlab chiqarish ayniqsa tez sur'atlar bilan o'sib bormoqda, bu esa Italiyaning xalqaro mehnat taqsimoti va sun'iy tolalar ishlab chiqarish bo'yicha ixtisoslashuvining asosiy yo'nalishlaridan biriga aylandi. Italiya Evropada bo'yoq va lak sanoati va farmatsevtika sanoatining rivojlanish darajasi bilan ajralib turadi.
Go'ng ishlab chiqarish noorganik va organik kimyo chorrahasida rivojlanmoqda. Italiyada saqlanib qolgan va eng qadimgi an'anaviy madaniyatlardan biri - gullar va mevalardan tabiiy mohiyat va efir moylari ishlab chiqarish.
Kimyo sanoati bilan chambarchas bog'liq bo'lib, xom ashyo sifatida import qilingan tabiiy va mahalliy sintetik kauchukdan kauchuk ishlab chiqarish. Mashinasozlik bo'yicha ikkinchi o'rinda ishchilar soni Italiyaning eng qadimgi tarmoqlaridan biri bo'lgan to'qimachilik sanoatiga asoslangan.
Paxta, jun, ipak, kenevir, zig'ir, jut va sun'iy tolalar va turli trikotajdan mato va iplar ishlab chiqaradi. Paxta ishlab chiqaruvchi kompaniyalar asosan shimolda - Lombardiya va Pyemontda joylashgan bo'lib, unga Alp GESlaridan katta miqdorda suv va arzon elektr energiyasi yordam beradi. Yün sanoatining asosiy yo'nalishlari Toskana, Pyemont va Venetsiyada joylashgan.
Ipak kompaniyalari Komo va Treviso shaharlarida to'plangan.
Poyafzal ishlab chiqarish bo'yicha Italiya, aksincha, dunyoda ikkinchi o'rinda turadi va eksportidan keyin birinchi o'rinda turadi.
Oziq -ovqat sanoati Italiya iqtisodiyotida muhim o'rin tutadi. Tegirmon sanoati mamlakat uchun juda muhim. Janubda nafaqat un ishlab chiqariladigan, balki Italiya dunyodagi birinchi o'rinda turadigan mashhur italyan makaronining Neapolning alohida ko'zga ko'ringan viloyati bor.
Mahalliy qand lavlagini qayta ishlaydigan yuzga yaqin shakar zavodi Padan pasttekisligi bo'ylab tarqalgan. Mamlakatni saqlashda juda rivojlangan. Ko'pincha meva va sabzavotlar, go'sht va baliq saqlanib qoladi.
Italiya qadimdan pishloq hisoblangan. Deyarli butun sut sanoati shimoliy Italiyada to'plangan, bu erda sut sanoati eng rivojlangan.
Italiya dunyodagi zaytun moyining 30 foizini ishlab chiqaradi.
Italiyada mebel sanoati jadal rivojlanmoqda. O'rnatilgan an'anaga ko'ra, Italiyada eng ko'p antiqa mebel ishlab chiqariladi.
Italiya hududida ohaktosh, marmar, granit, loy, gips, asbest va boshqalarning boy konlari bor.
Qurilish materiallari sanoatining rivojlanishiga ko'maklashish.
An'analari qadim zamonlardan qolgan keramika ishlab chiqarishni kengaytirish.
Italiya zargarlik sanoati rivojlanishi uchun dunyodagi etakchi shaharlardan biri bo'lib, har doim zargarlik buyumlari, Florensiya, Rim, Venetsiya bilan mashhur bo'lgan.