Ikki tomondan oziqlanuvchi elektr tarmog‘ini superpozitsiya (ustlash) usuli bilan tadqiq qilish

Ishni bajarish tartibi

1. 
   5.2 - rasmdagi elektr sxemada T₁ va T₂ tumblerlarni qisqa tutashuv “q. t.” holatiga о‘tkazib, A₁, A₂, A₃ ampermetrlarning kо‘rsatishlari bо‘yicha zanjir shaxobchalarida toklarning yо‘qligiga ishonch hosil qiling.
   

Voltmetr V yordamida e₁ va e₂ maibalarning a - b va v - g qismlarida kuchlanishlarning borligini tekshiring. Buning uchun avval 5.2- rasmdagi sxemani stenddagi umumiy tumbler T orqali elektr tarmog‘iga ulang
5.2-rasm. Ustlash usuli bilan tarmoq toklarini aniqlash sxemasi

2. 
   Tumbler T₁ ni a - b holatiga va tumbler T₂ ni esa “q. t.” holatiga о‘tkazib, , , toklarning qiymatlarini 5.1-jad­valga yozing. Endi tumbler T₁ ni “q. t.” holatiga va tumbler T₂ ni esa v - g holatiga о‘tkazib, , , toklarning qiymatlarini jadvalga yozing. Ampermetrlarning strelkalari о‘ng tomonga og‘ganda toklarning qiymatlari “+” ishora bilan, chap tomonga og‘ganda esa “-“ ishora bilan yozilishi kerak.
   

5.1-jadval

I1, mA		I2, mA		I3, mA

3. 
   T va T₂ tumblerlarning holatlarini о‘zgartirmay, T, tumblerni a-b holatiga utkazib, I₁, I₂, I₃ toklarning natijaviy qiymatlari 5.1 - jadvalning pastki qatoriga yozilsin. Bu toklarning har biri e₁ va e₂ eYUK manbalarini zanjirga navbati bilan ulangandagi ta’sirlaridan hosil bо‘lgan toklarning algebraik yig‘indisiga teng ekanligiga ishonch hosil qiling.
   
4. 
   Voltmetr V yordamida e₁ va e₂ manbalarning kuchlanishlarini va zanjirning har bir qarshiliklaridagi U₁, U₂, U₃, kuchlanishlarni о‘lchab, qiymatlarini 5.2-jadvalga kiriting. 5.1-jadvalning ma’lumotlaridan foydalanib, r₁, r₂, r₃ qarshiliklarning qiymatlari hisoblab topiladi, ya’ni
   

5. 
   Ustlash usuli asosida e_t va e ₂ manbalarning kuchlanishlari va r₁, r₂, r₃ qarshiliklarning olingan qiymatlari bо‘yicha tekshirilayotgan zanjir uchun nazariy hisoblashlarni bajarib, uning natijalarini tajribadan olinganlar bilan taqqoslang.