Ildizmevali sabzavotlar va ularning tavsifi

Olma daraxtini ko'paytirish

• Bugungi kunda olma daraxtini ko'paytirish bir vaqtning o'zida bir necha usulda mavjud va ma'lum birini tanlash ko'proq ma'lum bir bog'bonning imkoniyatlariga bog'liq. Ba'zilarga payvandlashni amalga oshirmasdan variantlardan foydalanish osonroq, boshqalari esa yangi va g'ayrioddiy ta'mga ega bo'lgan mevalarni olishga harakat qilib, mevali daraxtlarning bunday tarqalishini afzal ko'rishadi.

Bilasizmi? 

• Olmaning sifatini uning xamiri rangiga qarab aniqlash mumkin. Tabiiy va pestitsidlar bilan ortiqcha oziqlanmagan namunalar kesilganda tezda qora rangga aylanadi, "kimyoviy zaryadlangan" variantlar go'shtning oq rangini uzoq vaqt saqlab turishi mumkin.

Mumkin bo'lgan muammolar

Har qanday mevali daraxtni o'stirishda bog'bon bir qator muammolarga duch kelishi mumkin, shuning uchun olma daraxtini etishtirish ba'zan savol tug'dirishi ajablanarli emas. Bunday holatda eng keng tarqalgan qiyinchiliklarga quyidagilar kiradi.

• uzoq muddatli meva etishmasligi (mumkin bo'lgan sabablar - ekish paytida magistralning haddan tashqari chuqurlashishi, shoxlarning vertikal o'sishi, temir tanqisligi);
• olma gullari qo'ng'izining faoliyati (asosiy alomatlar - bu tuxumdonlarning shikastlanishi va xiralashishi, ular ustida mayda teshiklar aniq ko'rinadi);
• kuya bosqini (buzilgan mevalar tezda chiriydi va daraxtdan tushadi);
• aftidan toza ko'rinadigan olmalarning o'rtasi qorayishi (mumkin bo'lgan sabablar: fusarium chirishi, tuproqdagi ozuqa moddalarining etishmasligi);
• to'g'ridan-to'g'ri daraxtda chirigan mevalar (odatda mevali (achchiq) chirishning rivojlanishi bilan bog'liq va agar ular ustida konsentrik burmalar aniq ko'rinib tursa, zich oq miselyumlar bilan qoplangan bo'lsa, unda biz monilial chirish haqida gapirishimiz mumkin);
• barglar va mevalarda qora dog'lar paydo bo'lishi (ko'pincha yoriqlar bilan) - qoraqo'tirning asosiy belgisi;
• saqlash paytida olmalarni qisqartirish (ko'pincha ulardagi namlik etishmasligi bilan bog'liq, shuning uchun mevalarni oz miqdordagi glitseringa botirilgan latta bilan artib olish foydali bo'ladi);
• po'stlog'i (odatda quyosh yonishi, muzlash yoki qobiq qo'ng'izining faolligi natijasi).

XULOSA
Meva-sabzavotchilik mahsulotlarini nobud qilmay qayta ishlash, mavsumiyligini uzaytirish ham foydalanilmagan imkoniyatlardan biridir. Yangiligicha saqlangan ho'l mevalar assortimenti mo'lligi bozorlarda shu turdagi mahsulotlarni tannarxining har yili qishki-bahorgi mavsumda sun'iy ravishda ko'tarilib ketishini oldini oladi hamda aholi ijtimoiy himoyasiga ijobiy ta'sir etib, turdosh mahsulotlar qishki mavsumdagi importiga hojat qolmaydi. Tahlillar natijasining ko'rsatkichiga ko'ra, meva-sabzavotchilik mahsulotlari hajmlarining yildan-yilga oshib borishi saqlash va qayta ishlash tarmog'idagi bir qator muammo va kamchiliklarni bartaraf etish, sohani isloh qilishda zamonaviy innovasion, resurs tejaydigan raqamli texnologiyalardan keng foydalangan holda tub burilishni amalga oshirishni talab etmoqda.
Tahlillar va BMTning oziq-ovqat va qishloq xo'jaligi sohasidagi tashkilotining (FAO) ma'lumotlariga ko'ra, meva-sabzavotchilik mahsulotlarini yig'ishtirish, tashish va saqlashdagi yo'qotishlar hajmi 22-45 foizgacha, isrofgarchiliklar esa 12-18 foizni tashkil etmoqda. Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlarning hozirgi bosqichida ushbu chora-tadbirlarni amalga oshirish, meva-sabzavotchilikni uzoq muddat barqaror rivojlanishini ta'minlab, tarmoq samaradorligini oshirish orqali oziq-ovqat mahsulotlariga bo'lgan talabni qondirish, uning xavfsizligini ta'minlash, eksport geografiyasini kengaytirish hamda xalqimizning turmush sharoitini oshirish imkonini beradi.