Ilmiy-metodik jurnali scientific-methodical journal ministry of public education of the
Download 1.3 Mb. Pdf ko'rish
|
4-son-2018
|
Annotatsiya
85 ularning uzluksiz malaka oshirishi uchun mas’ul ta’lim muassasasi hisoblanadi. Maz- kur institutga yuklatilgan vazifalar orasida rahbar va mutaxassis xodimlarning uzluksiz ta’limi sifatini oshirish kun tartibida birinchi navbatda hal qilinishi kerak bo‘lgan masa- lalardan hisoblanadi. Uzluksiz ta’lim muammolarini tadqiq etishga oid adabiyotlarda “uzluksiz ta’lim” tushunchasini bir-biridan farqlanuvchi bir necha jihatlarini keltirib o‘tishadi 1 . Ular o‘rta- sida alohida farqlanuvchi quyidagi uch yo‘nalishni keltirish mumkin. 1. Hayot davomidagi ta’lim (life-long learning, LLL). 2. katta yoshlilar ta’limi (adult education). 3. Uzluksiz malaka oshirish ta’limi (continuing vocational education and training). Hayot davomidagi ta’lim – bu ta’limning davomiyligi inson hayoti mobaynida amal- ga oshirilishini nazarda tutadi. Hayot davomidagi ta’lim olish turli shakllarda, ya’ni dav- lat tomonidan belgilangan (maktabgacha, umumiy o‘rta, o‘rta maxsus, oliy, oliy ta’lim- dan keyingi ta’lim va malaka oshirish) ta’lim va hayotiy ko‘nikmalarni shakllantirish maqsadida mustaqil ta’lim bo‘lishi mumkin. Bizning tadqiqot obyektimiz katta yoshlilar ekanligini hisobga olib, uzluksiz ta’lim- ning “katta yoshlilar ta’limi” va “uzluksiz malaka oshirish ta’limi” yo‘nalishlari bo‘yicha atroflicha to‘xtalib o‘tamiz. katta yoshlilar ta’limi – bu yangi bilim, ko‘nikma va malakaga ega bo‘lish maqsadi- da tizimli va doimiy mustaqil o‘qib bilim orttirishdir 2 . Uzluksiz ta’lim jarayonlarining “kat- ta yoshlilar ta’limi”da ta’lim oluvchilarning kontengenti xususiyatlari hisobga olingan holda o‘qitish va ta’lim sifatini baholash texnologiyalari ajralib turadi. katta yoshlilar ta’limining eng asosiy jihati shundaki, ular amaliy ish tajribalariga, malaka va ko‘nikma- larga ega bo‘ladi. Shu nuqtayi nazardan katta yoshlilarning bilim olish istagini va mus- taqil yo‘naltirilgan bo‘lishini hisobga olib, bilim berishda ularning ehtiyojlarini hisobga olish talab etiladi 3 . Bundan tashqari katta yoshlilar ta’limini tashkil etishning o‘ziga xos xususiyatlari bo‘lib, asosiy ishidan ajralmagan holda yoki belgilangan o‘quv soati va belgilangan muddat doirasida amalga oshiriladi. Masalan, bugungi kunda xalq ta’limi rahbar va mutaxassis xodimlarining an’anaviy shaklda malakasini oshirish muddati bir oyni, uning davriyligi uch yilni tashkil etib, o‘quv rejadagi 144 soatga mo‘ljallangan bilimlarni o‘zlashtirishlari talab etiladi. Uzluksiz malaka oshirish ta’limi (UMOT). UMOT termini ta’lim oluvchilarning pro- fessional vazifalari doirasidagi bilimlarini muntazam oshirib borishni nazarda tutadi. Tadqiqot ishimiz misolida, xalq ta’limi tizimida faoliyat yurituvchi rahbar va mutaxassis xodimlarning boshqaruv va kasbiy mahoratlarini muntazam oshirib borilishi jumladan, qisqa muddatli maqsadli, muammoli va mualliflik o‘quv kurslarini tashkil etish, ularning bilim sifati va samaradorligini yanada ortishiga va tizimda malakali xodimlar salmog‘ini ortishiga xizmat qilmoqda. Jumladan, qisqa muddatli maqsadli kurslar – xalq ta’limi xodimlariga o‘qitishning yangi usul va texnologiyalarini, Davlat ta’lim standartlarini, o‘quv reja va dasturlarni, 1 Г.а.ключарев. М. формирование общества, основанного на знаниях. новые задачи выс- шей школы. Доклад всемирного банка. – М.: весь мир, 2003; непрерывное образование и по- требность в нем // наука, 2005. Faure, E., Herrera, F., kaddoura, AR. Petrovsky, Av, Rahnema, M. and Ward, FC. Learning To Be: The world of education today and tomorrow, UNESCO, – Paris, 1972. 346 p. 2 Merriam, Sharan B. & Brockett, Ralph G. The Profession and Practice of Adult Education: An Introduction. Jossey-Bass, 2007, p. 7. ISBN 978-0-78790-290-2 3 Adult Education. The Canadian Encyclopedia. Retrieved. 19 October, 2014. |
