Ilmiy uslub janrlari

18-mavzu: Tezis. Tezis turlari.

Akademik yozuv-2

M.Husaynova

Reja:
1. Tezis haqida umumiy ma’lumot.
2. Tezis yozishga qo‘yiladigan talablar
3. Tezis turlari

1-TOPSHIRIQ: Tushirib qoldirilgan harflar o‘rnini to‘ldiring( H va X)

…ad-…isobsiz …asta …iroj …abash …adis …adya ...iromon …uruj …afsala ...alq …ajm

…ajviya …alol …ulq …aqiqat …ar bir …akam …urmo …atti - …arakat …oshiya …at …arakat

2-topshiriq

• 2-topshiriq
• O'zbek tilida nechta nutq uslublari bor va ular qaysilar?
• Ilmiy uslub deganda nimani tushunasiz?
• Ilmiy uslubning boshqa uslublardan farqli jihatini sanab bering.
• Ilmiy uslubga oid bo‘lgan referatga ta’rif bering.
• Ilmiy uslubga oid bo‘lgan kurs ishi haqida tushunchangizni bildiring.

ILMIY USLUB

• Ma’lum soha vakillarigagina tushunarli
• Maxsus terminlar

Sof ilmiy uslub

• Keng jamoatchilikka tushunarli
• Terminlarga izoh beriladi, obrazlilikdan foydalanadi

Ilmiy-ommabop uslub

ILMIY USLUBNING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI:

ANIQLIK;
LOGIK IZCHILLIK ;
QISQALIK ;
TUSHUNARLILIK;
TERMINLARDAN FOYDALANISH.
Tezis (qadimgi yunoncha: θέσις, thesis — „qoida“, „isbot“) — I) keng maʼnoda — bahsda yoki biror nazariyani bayon qilishda aytilgan har qanday fikr; tor maʼnoda — asosiy fikr, prinsip; 2) mantiqda isbot qilishni talab etuvchi fikr, mulohaza. Tezis - ilmiy maqola yoki konferensiyalar uchun taqdim qilinadigan ilmiy maruzaning qisqa asosiy mazmuni aks ettirilgan ilmiy ish turi bolib, uning hajmi annotatsiyadan kattaroq, biroq ilmiy maqoladan kichik boladi (taxminan 1 betdan 3-4 betgacha). Tezislar, odatda, nashr va konferensiya talablariga asosida bir necha tillarda beriladi.
Tezis bo‘yicha eslatmalar
Tezislar katta hajmdagi asarning mazmunini ochib berishi kerak, lekin uni takrorlamasligi kerak.
Tezis qisqa bo'lishi kerak, lekin u keng va chuqur fikrni ifodalashi kerak.
Tezislarda hech qanday hissiy baho bo'lmasligi kerak. Ular quruq, ilmiy uslubda, ammo tushunarli tarzda yozilishi kerak.

-

• -

Konferensiyalar uchun yoziladigan tezislar quyidagi tartibda yoziladi:

• 1.Mavzu. 2. Tezis muallifi haqida ma'lumot.(Ish joyi, FISH,tel.raqam.el.pochta) 3. Annotatsiya: Ushbu tezisda….. (3-5ta gap) 4.Kalit so'zlar: sun’iy intellekt, neyron tarmoqlari, IT,…(5-8) 5.Kirish. 6.Asosiy qism. 7.Xulosa. 8.Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati. (eng kamida 3ta)

1. Nuqtalar o‘rniga mos so‘zni qo‘ying. ―…... mazmuniy va struktural tugallikka ega bo‘lgan yirik sintaktik struktura 2. Supersintaktik butunlik nima? 3. Makromatnning eng kichik birligi nima? 4. Aktual so‘zining ma‘nosi? 5. Quyidagi janrlardan qaysi birida reja tuzilmaydi? 6.Publitsistika so‘zi qaysi tildan olingan va qanday ma’noni bildiradi? 7. Atamalar faqat o‘z ma’nosida qo‘llanib, tub mohiyati ochib beriladigan uslub qaysi?
8. Kurs ishining qaysi qismida mavzuning dolzarbligi,maqsad va vazifalari belgilab olinadi?
9. So'zlashuv uslubining qaysi turida shevaga xos so'zlar, chetdan kirgan so'zlar va noadabiy qatlamga oid so'zlardan foydalanilmaydi?
10. Nutqning qanday shakllari bor? 11. Nutq ko`rinishlaridan biri bu… 12. Reportaj qaysi uslubda yoziladi ?
13.Matnning ligvistik tahlili nomili kitob muallifi kim?

UYGA VAZIFA:

• Tezis mavzuni konspekt qilish;
• IT sohasiga oid ixtiyoriy bir mavzuni tanlab tezis yozib kelish.

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:

• НУРМОНОВ.A .ТАНЛАНГАН АСАРЛАР III ЖИЛДЛИК Т:,2012 “Академнашр”
• Ирисқулов И.Тилшуносликка кириш.-Тошкент, 2009.
• Rasulov R.Umumiy tilshunoslik. -Тoshkent, 2013.
• Тилшунослик назарияси ва методологияси. Тузувчи: Ҳ. Дадабоев. –Тошкент, 2004.
• Халилова М. Ўзбек тили стилистикаси асослари. –Фарғона, 2009.

E’tiboringiz uchun rahmat!