Имамов, М. Ф att ахов ахборот технологиялари


WWW нинг дастур-мижозлари


Download 3.79 Mb.
Pdf ko'rish
bet63/102
Sana02.11.2023
Hajmi3.79 Mb.
#1740683
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   102
Bog'liq
Ахборот технологиялари

WWW нинг дастур-мижозлари
Бу турдаги энг куп таркдлган дастурлар Internet Explorer
Netscape Navigator ва Lynx \исобланади. Уларнинг кискача 
тавсифини келтириб утамиз.
Lynx — бу WWW га мурожаат этувчи кенг экранли интер­
фейс. Ушбу интерфейс алфавитли-рацамли курилмалар (vtlOO 
туридаги терминал каби) билан WWW га мурожаат этиш 
таъминланади. Интерфейс, HTM L 2.0, тилининг графикадан 
ташк,ари к,олган \ам м а имкониятларини куллаб кувватлайди.
Internet Explorer (Microsoft) ва Netscape Navigator (N et­
scape Communications) — WWW га ва тарм окнинг бошка pe- 
сурсларига мурожаат килишга рухсат беришни таъминловчи, 
HTM L 4.0 гиперматнли белгилаш тилини интерпретация 
Килувчи ва мультимедиа объектлари билан ишлаш воситала- 
рини цуллаб кувватловчи, узларининг имкониятлари буйича 
бир-бирига як,ин булган куп протоколли график интерфейс- 
лар булиб х,исобланади.
92


World Wide Web дастури бутун ер шари буйлаб бир-бири 
билан богланган ахборотни узатиш каналини ишга туширади. 
HTML гиперматнли белгилаш тили — бу ахборотни намойиш 
этиш учун оддий форматни такдим этади. WWW билан мое 
келувчи \амма дастурлар, HTML тилини куллаб кувватлай 
олиши талаб кдлинади. WWW дастури сервер ва мижоз 
уртасида кодлаштирилган ахборотни узатишга имкон берувчи 
Internet протоколини (HTTP — гиперматнни узатиш протоко­
ли) ишлатади.
Гиперматн ва гипермедиа Web учун фундаментал булган 
технология булиб \исобланади. Гиперматн — бу фойдаланиш- 
да оддий, лекин бир-бири билан богланган суз ва жумлалар- 
нинг са\ифалар уртасида навигациясини бажариш имконини 
берувчи ута кувватли булган тизимдир. Бу сузлар крлган 
са^ифалардаги бош^а сузлар билан кундаланг кесишган дал- 
лиларни намоён этади ва одатда улар Web са^ифасида равшан 
ранглар билан ажратилган булади.
Гипермедиа 
— бу узаро ички богланишларга асосланган 
мухитдир. Агар гиперматн концепциясини унга фотосуръат- 
ни, видеони ва товушни кушган ^олда бироз ривожлантирил- 
са, гипермедиа деб юритилувчи му^итга эга буламиз.
Одатда улар \ар бир Web са^ифасида учрайди ва Web 
браузерларига тушунарли булади. Гиперматн ва гипермедиа- 
сиз World Wide Web \ам булмас эди.
Гиперматнни белгилаш тили, Web ни бир бутун кдлиб 
бир-бири билан борловчи елим вазифасини бажаради. Web да 
х,ар бир са\ифа HTML ни ишлатган \олда яратилади, чунки 
ушбу тилгина гиперматн ва гипермедия билан ишлаш учун катта 
имкониятлар беради. HTML ^ак^атда тил \исоблансада, ле­
кин у компьютерлар билан уюшадиган ва дастурий таъми- 
нотни яратувчи тиллар к,аторига кирмайди.
HTML атамаси 
жужжат тури 
\амда 
ушбу турдаги 
хужжатларни кодлаш учун белгилаш тили сифатида ишлати- 
лади.
HTML хужжати — бу оддий матнли файл булиб, хужжат- 
нинг якуний куриниши эса « ^ ак ^и й » матнга тугриланган 
белгиларнинг се^рли кетма кетлигига борлик,. HTML да хуж-

Download 3.79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   102




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling