Import o’rnini bosuvchi va eksportga yo’naltirilgan iqtisodiy rivojlanish strategiyasini amalga oshirishda xorijiy mamlakatlar tajribasi

Ushbu tadqiqotning maqsadi import o‘rnini bosishdan eksportga yo‘naltirilgan strategiyaga o‘tish sharoitida qishloq xo‘jaligini rivojlantirish imkoniyatlarini aniqlashdan iborat.

Ushbu maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalar belgilandi:

• eksportga yo'naltirilgan strategiyani amalga oshirish sharoitida eksport salohiyatining iqtisodiy mohiyatini aniqlash;

• eksportga yo‘naltirilgan strategiyani amalga oshirish bo‘yicha xalqaro tajribani o‘rganish;

• O’zbekiston qishloq xo'jaligining hozirgi holatini tahlil qilish, import o'rnini bosuvchi siyosat natijalarini va eksport salohiyatining holatini baholash;

• agrosanoat majmuasining alohida tarmoqlari sharoitida eksportga yo'naltirilgan strategiyani amalga oshirish imkoniyatlarini aniqlash va O’zbekiston qishloq xo'jaligi ishlab chiqaruvchilarining eksport salohiyatini oshirish bo'yicha tavsiyalar berish.

I.BOB. IMPORT O’RNINI BOSUVCHI VA EKSPORTGA YO’NALTIRILGAN IQTISODIY RIVOJLANISH STRATEGIYASINING NAZARIY VA USLUBIY ASOSLARI 1.1Eksport salohiyatining iqtisodiy mohiyati

Eksport salohiyati uning kontseptsiyasini ochishga yondashuvlarni topish nuqtai nazaridan ancha murakkab va ko'p qirrali kategoriyadir. Zamonaviy adabiyotda eksport potentsialining ko'plab ta'riflarini topish mumkinligiga qaramay, ushbu tushunchani to'liq tushunilgan deb hisoblash mumkin emas, chunki turli mualliflar ta'rifni shakllantirishda eksport yoki eksport strategiyasining individual tarkibiy qismlariga e'tibor qaratishadi, buning darajasiga qarab. kategoriya hisoblanadi: korxona, sanoat yoki milliy iqtisodiyot darajasi. Va hozirgi vaqtda iqtisodiy adabiyotlarda eksport salohiyati tushunchasining mazmuni va mohiyatining umumiy qabul qilingan talqini mavjud emasligi sababli, uni baholashning aniq olingan va sinovdan o'tgan usullari mavjud emas.

1.2 Eksportga yo'naltirilgan strategiyani amalga oshirish vositalari va usullari

Hozirgi vaqtda ko‘pchilik ekspertlar mamlakat iqtisodiyotini rivojlanishning ustuvor varianti bo‘lgan import o‘rnini bosishdan eksportga yo‘naltirilgan strategiyaga muvaffaqiyatli o‘tishi uchun bir qancha shartlarga rioya qilish zarur, degan fikrga qo‘shiladi. Ulardan biri iqtisodiyotning ochiqligi va ichki bozorda kurash uchun haqiqiy raqobat muhitini ta’minlashdir. Strategik muhim tarmoqlar, jumladan, qishloq xo‘jaligi ham mahalliy mahsulotlar va tashqi bozorlarga bo‘lgan talabni qondirish uchun ichki bozorga e’tibor qaratishi lozim. Faqat bu holatda mahalliy sanoatning asosiy tarmoqlari korxonalari xorijiy kompaniyalar bilan muvaffaqiyatli raqobatlasha oladi.