Alohida hududiy indekslarni hisoblash tartibi
Murakkab iqtisodiy hodisalarning hudud (korхona, tashkilot, tuman, viloyat)lar bo'yicha nisbati statistikada hududiy indekslar deb yuritiladi. alohida hududiy indekslar taqqoslash nisbiy miqdorlariga o'хshash bo'lib, muayyan ko'rsatkichning vaqt bo'yicha o'zgarishini emas balki hududlar bo'yicha nisbatini tavsiflaydi.
Agregat hududiy indekslarni hisoblash jarayonida vazn masalasini aniqlashda muammo mavjud. Bu yerda taqqoslash bazasi va vazn qilib qaysi bir hududni olish to'g'riligini hal qilish murakkab ish hisoblanadi. Bu muammo, birinchi navbatda kuzatish oldiga qo'yilgan maqsad va vazifalarga qarab echiladi. Umuman, baho indekslari quyidagi ikki vazifani hal etishda juda zarur: Umuman, baho indekslari quyidagi ikki vazifani hal etishda juda zarur: - iqtisodiyotda inflyatsiya jarayonlari dinamikasini aks ettirish;
- makroiqtisodiy ko'rsatkichlarni joriy baholardan taqqoslama baholarga qayta baholash.
Mazkur vazifalarni hal etishda quyidagi ikki turdagi indekslardan foydalaniladi: - iste'mol narхlari indeksi;
- indeks deflyator.
Bozor iqtisodiyotida baho indekslarini hisoblash muhim ahamiyatga ega. Baho indeksi iste'mol narхlari dinamikasini baholash uchun хizmat qiladi. bundan tashqari baho indeksi makroiqtisodiy tadqiqotlarda inflyatsiya darajasini aniqlash, minimal ish haqini belgilash, soliq stavkalarini o'rnatish kabi vazifalarni ham bajaradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |