Informaciyalardıń tolıq hám haqiqiy bolıwına erisiw

Ha’reket bolmasa, paydada bolmas degendiy o’z bayanatimdi baslayman. Bul so’z arqali men ka’rxananin’ qanday payda aliw jollari ha’mde ja’miyetshilik penen qanday baylanislar ornatiw usillari haqqinda o’z pikir oylarimdi bayan etemen.

Jámiyetshilik penen baylanıslar - kárxananıń hám sol kárxana tovarlarınıń unamlı abıray -itibarın (imidjin qáliplestiriw hám olar haqqındaǵı unamsız pikirlerdi jumsartiw arqalı keń jámiyetshilik penen kárxana ortasındaǵı jaqsi munasábetler bolıp tabıladı. Jámiyetshilik degende hár túrlı shólkemler, xalıq gruppaları, finans keńseleri, mámleket keńseleri, xalıq qatlamları, jergilikli húkimet subyektleri túsiniledi.
Jámiyetshilik penen baylanıslardin’ bas principlerı bolıp tómendegiler esaplanadı

• 
  informaciyalardıń tolıq hám haqiqiy bolıwına erisiw;
  
• 
  maǵlıwmatlardıń ápiwayı hám túsinikli bolıwın támiyinlew;
  
• 
  munasábetlerdiń eki tárep ushın da qızıqlı bolıwına erisiw;
  
• 
  munasábetlerde ózin joqari sanamaw , bahani ko’termewdi támiyinlew;
  
• 
  jámiyetshilik pikirin biliw ushın waqtın ayamasliq;
  
• 
  munasábetlerdiń hár bir basqıshında isenimlilikke erisiw hám basqalar.
  

Jámiyetshilik penen baylanıslarda qarıydarlarǵa informaciyalardı jetkiziw ushın hár qıylı informaciya quralları hám kanalllarinan paydalanıladı. Kópshilik shólkemlerde jámiyetshilik penen baylanıslardı shólkemlestiriw ushın juwapker shaxs tayınlanadı. Áne sol juwapker shaxs kópshilik penen baylanıslar programmasın islep shıǵadı .
Marketoliglardin’ qátesi social tarmaqlarda jámiyetshilik penen baylanısti shólkemlestiriwde gónergen " usillardan" yamasa ma’selelerden paydalanıw kompaniya yamasa brendtin’ uzaq jıllıq abırayin qáliplestiriwde qániygeler ushın úlken mashqalalardi keltirip shıǵarıwı múmkin.
Búgingi kúnde brend - bul kompaniyanıń ózi haqqında aytqanları emes, bálki qarıydardıń kompaniya haqqında aytqanları hám o'ylaytug’inlig’I bolip esaplanadi.
Ha’r bir kompaniya ha’zirgi zamanagoy tilde aytqanda social tarmaqlarda piar so’zin isletedi, social tarmaqlarda piar islewshiler bular adamlardi o’zlerine itibarin tartiw bolip esaplanadi. Ha’r bir kompaniyada piar islewshi grupplar reklama yamasa finans bólimine bo'ysinbasdan, kompaniyanıń bas direktorına tuwrıdan -tuwrı kiriwi kerek. Óytkeni, social tarmaqlarda jaǵday bir demde ózgeredi, payda bolıp atırǵan másele boyınsha tezlik penen qarar qabıl etiliwi kerek. Sebebi

• 
  jámiyetshilik penen baylanıslar, jámáát ishindegi munasábetler haqqinda sol waqtinda o’zinde xabar tabiwi, olarg’a qanday qolayliqlar jaratiw kerek ma’selelerin koriwden baslanadi.
  

Social tarmaqlar jámiyetshilik penen baylanıslardıń haqıyqıy mánisin aship beredi, sebebi ol kompaniya (brend) hám qarıydar ortasında óz-ara teń huqıqlı óz-ara baylanisti támiyinledi. Bunday sharayatta kompaniya endi bul sózlerdi sóylewge hám ózi hám xızmetkerleri atqarmaytuǵın wádelerdi beriwge haqılı emes bolip qaladi. Bas direktor baslanǵısh sózleri ámelleri menen qarama-qarsılıqlı bolmawi kerek, sebebi uzaq múddette hár qanday aldaw qarıydarǵa kórinedi hám kompaniyag’a ziyan jetkeredi.
Ǵalaba xabar quralları arqali ja’miytshilik penen óz-ara baylanıs ornatiw : " Biz haqqımızda baspasóz " bólimi hám soǵan uqsas, saytqa, jańalıqlar hám tematikalıq portallarga maqalalar jaylaw arqali ja’miyetshilik penen baylanislardi ornatiwg’a ja’rdemberedi ha’m olardi tu’rli basqishlarg’a bo’liwimizge boladi
1 -basqısh - maǵlıwmat alıw waqiti dep atalip.
Informaciya - bul kárxana turmısındaǵı hár qanday zárúrli waqıya. veb -sayttı jumısqa túsiriw, jańalıqlar xızmetin jumısqa túsiriw, demalıstı ta’rtiplestiriw, shólkemniń tuwılǵan kúni, jańa jıynaqtı shıǵarıw hám basqalar. Bunday waqıya haqqında xabar beriw ushın tiykarǵı elementler waqıtında aytiliwi kerek. Eger kompaniyada kemnen -kem jaǵdaylarda qızıqlı waqıyalar júz berse da, ózińiz ushın jańalıqlar jaratıń sebebi bul ja’miyet ushin 21 a’sirde qiziq bolip sanaladi.
2 -basqısh - óz veb -saytında brend haqqındaǵı maqalalar hám úshinshi tárep dereklerin jaratiw.
Kóshirip alınǵan indeksti izlew sistemasındaǵı kriterya bolıp, onıń járdeminde sayt joqarı lawazımlarǵa kóterile aliwi mu’mkin. Kóp maqalalar jaqsı, kóplegeni bolsa qızıqlı hám ájayıp, kóplegeni optimallastırılgan hám kem ushraytuǵın maqalalar jetilisken bolıp tabıladı, bul bolsa o’z gezeginde qariydarlar ushin qolayliqlar tuwdiradi.
3 -basqısh - paydalı xızmetler
Hár qanday saytda siz qálegen xızmetti uyımlastırıwıńız múmkin. Tema kózqarasınan ol usınıs etilgen ónimler menen sáykes keledi. Mısalı, ensiklopediya qurıw, moda ha’m basqalar haqqinda. Bul sadıq oqıwshılardı ózine tartadi. Saytda dizimnen otip atırǵanda olarg’a paydali ha’m an’sa tu’sinikli etip ko’rsetip qoyiw. Ha’tteki xabarlardin’ o’zleri klientti qızıqtırarlıq tárzde dúziliwi kerek.
4 - basqish - túsindiriwler hám pikirler, qayta baylanıs.
Háreketlerdiń natiyjeliligin keliwshiler, korporativ veb -sayt hám forum daǵı túsindiriwler kórsetedi. Siz úshinshi tárep derekleri boyınsha jámiyetshilik pikirinen paydalanıwıńız, keyin bolsa analiz ushın oy-órislerdi toplawıńız múmkin.
Ka’rxanag’a payda alip keliw ja’nede ja’miyetshilik penen baylanislar ornatiwdin’ ja’ne bir usili bul reklamani jolg’a qoyiw bolip esaplanadi.
" Reklama" sózi latin tilinen alınǵan bolıp (" reklamare" - baqırıw ), kimdir yamasa qandayda bir zat haqqında maǵlıwmattı tarqatıw, qandayda birzatqa qarıydar hám qarıydarlardıń pikirin tartıw maqsetinde ámelge asırilatuǵın ilajlardı ańlatadı. Soni aytıp o’tiw kerek, firmalardıń bazarda tabısi menen iskerlik kórsetiwi ushın tek ǵana sapalı tovarlardı islep shıǵarıw jeterli emes. Bálki, buǵan baylanıslı qarıydarlardı sol tovarlardıń tutınıw ózgeshelikleri haqqında hár tárepleme xabarlı etip, óz tovarlarınıń qarıydarlar sanasında anıq poziciyanı iyelewine erisiw zárúrli áhmiyetke iye boladı. Onıń ushın, birinshi náwbette, kárxanalar reklama qurallarınan jaqsi paydalana biliwleri kerek.

Reklama arqali jámiyetshilik penen bolatuǵın baylanıslardıń tiykarǵı baǵdarları

1. 
   Brifingler, press-konferenciyalardi shólkemlestiriw
   
2. 
   Prezentatsiyalar ótkeriw
   
3. 
   Ha’r qıylı yubileylerdi ótkeriw
   
4. 
   Ǵalaba xabar qurallarınnan paydalanıw
   
5. 
   Ayırım shaxs hám shólkemlerdiń paydasın gózlep miyir hám qayır-saqawat ilajların ótkeriw
   
6. 
   Firmalardıń reklamaǵa baylanısı bolmaǵan jurnallarin baspadan shig’ariw
   
7. 
   Kewilashar ilajlardi uyimlastiriw
   
8. 
   waqitli baspasózde kárxanalardıń kommerciya iskerligin jaqtılandıriw
   
9. 
   Básekishi kárxanalar menen tanısıw
   

Reklamanıń wazıypası – xabar beriw , isendiriw hám eskertiwden ibarat esaplanadi. Sonıń ózi reklamanıń tovar satılıwına tásir kórsetiwinen derek bolıp tabıladı. Reklamanı islep shıǵıw hám shólkemlestiriw kárxana pútkil iskerliginiń bir bólegi esaplanadı. Sol sebepli reklama jumısların shólkemlestiriw málim tártip hám qaǵıydaǵa boysinadı.
Reklamanı engiziwdin’ o’zi bir neshe basqishlardi o’z ishine aladi :

• 
  Maqsetli auditoriyanı anıqlaw hám analiz qılıw
  
• 
  Reklamanıń maqsetin anıqlaw
  
• 
  Reklama byudjetin islep shıǵıw
  
• 
  Reklama tarqatıw quralların tańlaw
  
• 
  Reklama shaqırıǵınıń ideyasın anıqlaw
  
• 
  Reklama tekstin tayarlaw
  
• 
  Reklama kompaniyası parametrlerin tańlaw
  
• 
  Reklamanıń natiyjeliligin bahalaw bolip esaplanadi.
  

Joqaridag’i maǵlıwmatlardan kórinip turıptı, reklama jumısları reklama kimge qaratılǵanlıǵın, yaǵnıy maqsetli auditoriyanı anıqlaw hám analiz qılıw menen baslanadı. Keynen bolsa reklamanıń maqseti anıqlanadı. Hár bir reklama túri ushın onıń ayriqsha maqsetleri belgilenedi. Mısalı, jańa tovar reklama qılınıp atırǵan bolsa, ol jaǵdayda reklamanıń maqseti jańa tovar tuwrısında baslanǵısh maǵlıwmattı beriwge qaratılıwı, keyingi basqıshı bolsa jańa tovardıń ózine tartatuǵın qásiyetleri boyınsha qosımsha informaciyalar beriwden ibarat boliwi kerek hám taǵı basqalar bolip sanaladi .
Reklamanı shólkemlestiriwdegi tiykarǵı processlerden biri reklama byudjetin islep shıǵıw esaplanadı. Reklama byudjetin islep shıǵıw reklama kompaniyasınıń maqsetleri, kárxananıń finanslıq múmkinshilikleri, básekishilerdin’ reklama qárejetleri, tarmaqtaǵı ulıwma qárejetler hám taǵı basqalardı esapqa alıwǵa tiykarlanǵan hár qıylı jantasıwlardı qóllaw menen ámelge asıriladı. Reklama byudjetin esaplap shıǵıwdıń bir neshe usılları bar. Bular tiykarınan tómendegiler esaplanadı :

• 
  ámeldegi aqshalardan bir bólim reklamag’a ajıratıw
  
• 
  satilg’an tovarlar summasınan ma’lim bir bo’leginin’ procentlerin ajıratıw
  

maqset hám wazıypalardan kelip shıqqan halda esap -kitap qılıw usılı bolip bo’linedi.
Sonı atap kórsetiw kerek, reklama qárejetleri qaysı usıl menen esaplap shıǵılǵanlıǵına qaramastan, bul qárejetler qarıydar tárepinen tovarǵa tóliytug’in bahada óz háqisin tabadı.
Reklama jumısların shólkemlestiriwdegi keyingi qádem - bul reklama tarqatıw quralların tańlawdan ibarat esaplanadi. Tuwrısıda, reklama tarqatıw quralların tańlaǵannan keying’ana reklama xabarlarınıń mazmunın hám túrlerin anıqlawǵa háreket etiledi.
Keyininen reklamanı islep shıǵıw processinde reklama shaqırıǵınıń ideyası islep shıǵıladı. Jaqsı saylanǵan ideya reklama shaqırıǵına qosımsha mazmun beredi. Bul bolsa reklamanı demde eslep qalıw hám oǵan qızıǵıwshılıq múmkinshiligin tuwdıradı.
Onan keying basqishta bolsa reklama shaqırıǵı islep shıǵıladı, yaǵnıy reklama teksti tayarlanadı. Reklama xabarları, áwelembar, qarıydardıń dıqqatın tartıwı hám qızıqtira alatuǵınday da’rejede bolıwı kerek. Eger reklamanıń mazmunı qarıydardıń qarawlarına, turmıslıq tájiriybesine, tólew múmkinshiliklerine uyqas kelseǵana reklamaǵa qızıǵıwshılıq hám ıseniw kúsheyedi.
Reklama jumısların shólkemlestiriwdiń keyingi basqıshı reklama kompaniyası parametrlerin tańlawdan ibarat esaplanadi. Bul jerde reklama maqsetli bazarda qansha sanlı potentsial qarıydarlardıń itibarına silteme etiliwi hám reklama maǵlıwmatları sutkada neshe ret efirge uzatılıwı sıyaqlı máseleler anıqlanadı.
Reklamanı joybarlawdıń sońǵı basqıshı reklamanıń natiyjeliligin bahalawdan ibarat esaplanadi.
Reklama bir qansha belgileri boyınsha gruppalarǵa bólinedi.

• 
  Reklama qanday aymaqtı qamtıp alǵanlıǵına yaǵnıy, geografiyalıq belgisine qaray shet el, ulıwma milliy, regional hám jergilikli reklamalarǵa bólinedi.
  
• 
  Qollanilatug’in texnikalıq qurallarına qaray reklama tómendegi túrlerge ajratıladı: vitrina - kórgizbeli, baspasóz degi reklama, baspa reklama, audiovizual, radio hám telereklamalar
  
• 
  Maqsetine qaray reklama qarıydarlardin’ pútkil kompleksine hám xalıqtıń arnawlı bir gruppalarına qaratılǵan bolıwı da múmkin. Eger reklama payda alıwǵa qaratılǵan bolsa, bunday reklama kommerciya reklaması dep, eger payda alıwǵa qaratilmag’an, bálki jámiyetshilikke qaratılǵan bolsa, kommerciyaliq bolmaǵan reklama dep júritiledi.
  
• 
  Reklamalar maqsetli auditoriyaǵa qanday tásir kórsetiwine qaray shártli túrde mag’liwmat beretuǵın, qozǵatıwshı hám esletiwshi reklamalar dep de gruppalarǵa ajratılıwı múmkin.
  

Satıwdı xoshametlew. Marketingtin’ kommunikatsion siyasatinin’ zárúrli elementlerinen biri satıwdı xoshametlew esaplanadı. Satıwdı xoshametlew degende ónimdiń satılıwına úndewshi qısqa múddetli ilajlar túsiniledi. Eger reklamanıń shaqırig'i: " Biziń ónimimizdi satıp alın’" bolsa, satıwdı xoshametlewdiń shaqırig'i bolsa : " Onı háziraq satıp alın’" nan ibarat esaplanadi.
Satıwdı xoshametlewdi tereńrek úyrenilse, ol óz ishine qarıydarlardı, satıwshılardı hám dáldalshılardı xoshametlewlerdi óz ishine aladı.
Qarıydarlardı xoshametlew usılları júdá túrme-túr hám olar barǵan sayın keńeyip barıp atır. Kópshilik jaǵdaylarda qarıydarlardı xoshametlewdiń tómendegi usılları qollanıladı : kuponlardan paydalanıw , arzanlastirilg’an baha menen satıw, tovar bahasınıń málim bir bólegin qaytarıp beriw ,sıylıqlar beriw, lotereya, jarıs hám oyınlar ótkeriw, tovar úlgilerin biypul beriw, tovar úlgilerin biypul sınap kóriw hám basqalar.