Informaciyalíq texnologiyalarí HÁm kommunikaciyalarín rawajlandíRÍw ministrligi

SHveytsariyanin’ joqari ta’lim sistemasi
Kópshilik ma'mleketlerde kolledjlerde oqıw bahasınıń asıwı kóplegen studentler ushın tálim alıw múmkinshiligi az. Shveytsariyada bolsa, joqarı maǵlıwmat basqa mámleketlerge qaraǵanda bir qansha arzan bolǵan mámleket bolıp, xalıqtıń úlken bólegi ushın tálim alıw múmkinshiligin jaratadı. Shveytsariyada oqıw ushin tólew mug'darlari basqa kóplegen mámleketlerge salıstırǵanda birqansha tómen. Bunıń sebeplerinen biri sonda, Shveytsariyada júdá kúshli kásip-óner tálimi sisteması bar. Shveytsariya joqari tálim sistemasınin’ en’ ku’shli ta’repi a’meliyatqa bag’itlang’anlig’i bolip esaplanadi. Bul jerde ma’mleket universitetleri aniq ha’m huqiq tarawinda oqitiw boyinsha ataqli. Shveytsariya tálim sisteması kásip-óner tálimin akademikalıq tálim menen birlestiredi, jáne bul Shveytsariyada jaslar ortasında jumıs menen támiyinlewdiń joqarı dárejesine járdem beredi. Kásip-óner tálimine oqıwǵa kirgen studentler oqıw waqtında is haqı aladı hám usınıń sebebinen olar oqıw ushın tólemlerin yag'niy student kreditlerin talap etpeydi. Joqarı maǵlıwmat jeke hám kásiplik rawajlanıw ushın zárúrli bolıp tabıladı hám Shveytsariya basqa kóplegen mámleketlerge qaraǵanda arzanlaw varianttı usınıs etedi. Studentler mámleket tárepinen stipendiyalar hám grantlar alıw múmkinshiligine iye hám mámlekettiń joqarı turmıs dárejesi onı oqıw ushın ideal oring'a aylantıradı. Ulıwma alǵanda, Shveytsariyada úlken muǵdardaǵı qarızg'a qarizdar bolmastan, sapalı tálim alıwdı qálegen studentler ushın ájayıp múmkinshilik jaratip beredi. Gúzetiwlerge kóre, jáhánǵa ataqlı siyasatshılar, mámleket ǵayratkerleri, iri biznesmenlerdin' ko'pshiligi Shveytsariyada tálim alǵan. Shveytsariya tálim sisteması universallıǵı menen jáhánge ataqlı. Yaǵnıy, ol bir waqtıniń ózinde ingliz-amerika, fransuz hám nemis mekteplerine tán ayrıqshalıqlardı birlestiradi. Bul sistema mámlekette 4 rásmiy til — fransuz, nemis, italyan hám retoromat tilleriniń ámel etiwi nátiyjesinde qáliplesken. Sonıń menen birge, Shveytsariya tálimde mıymandosliq modelin baslap bergen birinshi mámleket bolıp, onıń mektep ha'm unıversitetleri sayaxatshılıq biznesiniń tiykari esaplanadı. Ha’zirde ma’mlekette 12 ma’mleket ha’m bir qansha jeke joqari oqiw orinlari bar. Bunda oqiw mu’ddeti 4-6 jildi quraydi. Bir qansha xalq araliq jeke universitetlerdin’ filiallari bar bolip, olardi pitkergen pitiriwshilerge litsenziat da’rejesi beriledi. Bul da’reje magistr da’rejesine ten’. Shveytsariya universitetlerine tapsiraman degen sirt ellik abiturientlerden alinatug’in jeke imtihan sentyabr ha’m oktyabr aylarinda o’tkeriledi. Onda ush tiykarg’i - anglichan tili, matematika ha’m tariyx ha’mde qa’nigelik boyinsha 2 tiykarg’i pa’nnen imtihan tapsiradi.