Informatika 9 – dars. Mavzu: Algoritmning asosiy turlari Maqsad

5–misol. “Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir” iborasini 20 marta yozdirish algoritmini tuzing. Bu misol algoritmini so’zlar orqali ifodalaymiz.



1) I ning qiymati 1 deb olinsin;
2) “Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir” yozilsin;
3) I ga 1 ni qo‘shib I deb olinsin;
4) agar I  20 bo‘lsa 2-bandga o‘tilsin;
5) tugallansin.

Ko‘rib o‘tilgan algoritmlarga e’tibor qilsak, algoritmlar chiziqli, tarmoqlanuvchi yoki takrorlanuvchi qismlardan tashkil topganligini ko’rish mumkin. Demak, inson hayotida uchraydigan algoritmlar, asosan, shu uch turdagi algoritmlarning uzviy birligi sifatida namoyon bo‘ladi.

IV. Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar

3. 
   Qanday algoritmlar chiziqli algoritm deb ataladi? Misol keltiring.
   
4. 
   Qanday algoritmlar tarmoqlanuvchi algoritm deb ataladi? Misol keltiring.
   
5. 
   Qanday algoritmlar takrorlanuvchi algoritm deb ataladi? Misol keltiring.
   
6. 
   Chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi algoritmlarning bir-biridan farqini tushuntiring.
   
7. 
   Uchta sondan kattasini (UKT) aniqlab beruvchi algoritm tuzing.
   

Masqlar

1. 
   Quyidagi algoritmlar qanday algoritm turiga misol bo‘lishini va natijasini aniqlang:
   

a) a:=3; x:=2*a+a*a. a=?, x=?
b) x:=1; x:=x+11, x:=x*x-4. x=?
d) a:=15; b:=a; a:=a-b. a=?, b=?
e) 1) a:=3;
2) agar a>2 bo‘lsa, u holda x:=2*a+a*a va 4-bandga o‘tilsin, aks holda 3-bandga o‘tilsin;
3) x:=9-a*x;
4) natija x yozilsin;
5) tugallansin.
f) 1) x:=1;
2) agar x > 2 bo‘lsa, u holda x:=x+11 va 4-bandga o‘tilsin, aks holda 3-bandga o‘tilsin;
3) x:=x*x-4;
4 ) natija x yozilsin;
5) tugallansin.
g) 1) a:=15;
2) b:= a;
3) agar a > b bo‘lsa, u holda a:=a-b va 5-bandga o‘tilsin, aks holda 4-bandga o‘tilsin;
4) a:=a+b;
5) natija a, b yozilsin;
6) tugallansin.

2. 
   Berilgan sonni ishorasini aniqlovchi algoritmni blok-sxema yordamida tuzing.
   

3. funksiyasini x ning [1; 10] oraliqdagi butun qiymatlarida hisoblash algoritmini blok-sxema shaklida tuzing.
IV. Uyga vazifa
1-5-savollar. 2-mashq