Informatika fani bo’yicha!!! Axborotning sintaktik,semantic va pragmatic o’lchiovlari?

Belgili-turli ishoraviy belgilardan iborat axborotlar.Bular biror voqea-xodisalar haqidagi axborotlarni uzatishda foydalaniladi.
Matnli-xarf,raqam va belgilar to’plamidan tarkib topgan ma’lum ma’noni anglatuvchi so’zlardan iborat axborot.
Grafik-tasvirlardan iborat bo’lgan ko’rinishdagi axborotlar.


Axborotni tasvirlash usullari?
Kompyuter belgilarning o’zini emas, balki shu belgilarni ifodalovchi signallarni farqlaydi. Bunda belgilar signalning ikkita (magnitlangan yoki magnitlanmagan; tok bor yoki tok yo‗q va h.k.) qiymati bilan ifodalanadi. Shartli ravishda bu signalning birinchisini 1 raqami bilan, ikkinchisini esa 0 raqami bilan belgilash qabul qilingan bo‗lib, bunday kodlash axborotni ikkita belgi yordamida kodlash (qisqacha, ikkilikda kodlash) nomini olgan. Shuning uchun kompyuterda saqlanayotgan, qayta ishlanayotgan va uzatilayotgan axborot (son, matn, rasm, tovush) 0 va 1 raqamlarining ketmaketligi ko‗rinishida kodlanishi shart. Ikkilikda kodlash orqali barcha axborot ikkita belgidan iborat, ya‘ni quvvati 2 ga teng bo‗lgan alifbo tilida xabar ko‗rinishida yoziladi. Odatda, kompyuterda tekis kodlash usuli qo‗llanadi, ya‘ni axborotning belgilari 0 va 1 raqamlarining bir xil miqdordagi ketmaketligi ko‗rinishida ifodalanadi. Kodning uzunligi kodlash uchun zarur bo‗lgan variantlarning miqdori bilan aniqlanadi. Ikkilikda kod lashda faqat 2 ta belgi qatnashgani uchun m ta razryadli (xonali, uzunlikdagi) bir-biridan farqli variantlar soni N=2m formula bilan hisoblanadi. Masalan, diada kodida 22=4 ta, triada kodida 23=8 ta, tetrada kodida 24=16 ta birbiridan farqli variant borligini ko‗rgansiz. Agar ikkilik raqamidan iborat kod uzunligi 8 ta razryadli bo‗lsa, u holda 28=256 ta turli xil belgini kodlash mumkin bo‗ladi. Umuman, bizga B ta signalni yoki belgini ikkilikda kodlash kerak bo‗lsa, u holda ikkilik kodi uzunligi (razryadi) bo‗lgan m soni quyidagi tengsizlikdan aniqlanadi:
2m–1 < B ≤ 2m Masalan, 123 ta ismni kodlash uchun 2m–1 < 123 ≤ 2m tengsizlikdan ikkilik kodi uzunligi 7 ga teng ekanligini aniqlaymiz. Kompyuterda yuqori va quyi registrdagi lotin va kirill harflari, o‗nlik sanoq sistemasi raqamlari, qavslar, tinish belgilari, arifmetik amal va boshqa belgilarni kodlash uchun 8 razryadli ikkilik kodlari yetarli bo‗ladi. Shu uzunlikdagi ikkilik kodlari asosida jahon andazalaridagi quyidagi kodlash jadvali – ASCII (American Standard Code for Information Interchange) jadvali qabul qilingan.