Informatika va axborot texn ologiyal ari

YODDA SAQLANG!
Qalam uskunasi yordamida asosan chiziqlar chiziladi.
SAVOL VA TOPSIHRIQLAR
1. Mo'yqalam uskunalar panelining qayerida joylashgan?
2. Mo'yqalam palitrasi yordamida uning qaysi parametrlari qanday 
o‘zgartiriladi?
3. Mo‘yqalam yordamida tasvirga turli rangdagi va turli o‘lchamlarga 
ega barglami va maysalami qo‘shing.
4. Qalam bilan ishlashda Shift, Alt, Ctrl tugmasi qanday vazifalami 
bajaradi?
5. Qalam yordamida uchburchak, uning medianalari, balandliklari va 
bissektrisalarini chizing.
6. Taniqli kinoaktyorlardan birining suratini yuklang, uning yuzini aj- 
ratib oling va mo‘yqalam uskunasi bo‘yash bilan uning terisi rangini 
to'qlashtiring (ochlashtiring)
UYGAVAZIFA
Qalamning parametrlarini panel yordamida o‘zgartirib ehizilayotgan 
chiziqning o‘zgarishini kuzating va tahlil qiling.
15-DARS. TASVIRGA G EOM ETRIK SHAKLLARNI 
VA VEKTORLI OBYEKTLARNI JOYLASH
PhotoShopda geometrik shakllami tasvirga joylash uchun bir qator usku- 
nalar mavjud boTib, ular uskunalar panelining uchinchi boTimida joylash- 
gan:
Bu uskunalar jami oltita boTib, ular yordamida tasvirga to‘g‘ri to‘rtbur- 
chak (A), burchaklari doirasimon to‘g‘ri to‘rtburehak (B), ellips (C), munta- 
zam ko‘pburchak (D), to‘g‘ri chiziq kesmasi (E) va ixtiyoriy geometrik shakl
55

---

(F) joylash mumkin. Bu uskunalardan biri tanlanganda uning parametrlari 
parametrlar panelida paydo bo‘ladi. Masalan, quyidagi rasmda burchaklari 
doirasimon to‘g‘ri to‘rtburchakning parametrlari ko‘rsatilgan:
j | >
«nrypa 
i| I 3a™»a: 
uiTll',:i: V | 117^. 
itt
| ’ ] | 
*| | Ui: B i nw| H B: |n5nw| 
□
|_ 
+ §
Q f
Pan«)c: ,W iwj Q Bap® tpa>
A 
B 
C
D
E
F
G
H I J K L M N
Bu parametrlaming vazifasi bilan tanishib chiqamiz:
A - bu uskuna uchun aw aldan o ‘matilgan parametrlar;
B - shaklning turi (chegarasi, ichi yoki ikkalasi);
C - shaklning ichi rangi;
D - shakl chegarasining rangi;
E - chegarasi qalinligi;
F - chegaradagi chiziq turi;
G - shakl bo‘yi;
H - shakl balandligi;
I - shaklning aw algi shakllar bilan bog‘lash turi;
J - shakllaming tekislash usuli;
K - shakl joylashgan qatlamning boshqa qatlamlar orasidagi o‘mi;
L - shakl 0‘lchamlarini oldindan aniqlab olish;
M - burchaklardagi chorak doiraning radiusi;
N shakllaming chegarasini tekislash.
Bu parametrlarga mos keladigan geometrik shakl quyidagi rasmda ko‘r- 
satilgan:
To‘g‘ri to'rtburchak va ellips parametrla- 
ri ham xuddi shu kabi boTadi, faqat ularda M 
parametr boTmaydi. To‘g ‘ri chiziq kesmasi pa- 
rametrlarida esa E parametr ishlamaydi. Kes- 
maning qalinligi M o‘mida paydo boTadigan 
' TonmHHa (Qalinligi) parametri orqali o‘zgarti- 
riladi. Bundan tashqari, L parametr kesma uchlarining ko‘rinishini tanlash 
uchun xizmat qiladi.
Muntazam ko‘pburchaklar uskunasida M parametr ko‘pburchakning to-
56

---

monlari sonini tanlashga xizmat qiladi. Bundan tashqari, muntazam ko'pbur- 
chak chizish uchun sichqoncha aw al ko‘pburchak markaziga olib kelinadi. 
So‘ng uning chap tugmasini bosib, markazdan uzoqlashtiriladi. Kerakli o‘l- 
chamga erishgach, sichqoncha tugmasi qo‘yib yuboriladi. Agar sichqoncha 
tugmasini qo‘yib yubormay, uni ko‘pburchak markazi atrofida aylantirsak, 
ko‘pburchak ham shu yo‘nalishda o‘zining markazi atrofida buriladi.
Ixtiyoriy geometrik shakl uskunasining parametrlari ham faqat M para- 
metr bilan farq qiladi. Bu parametr yordamida mavjud shakllardan keraklisi 
tanlanadi.
PhotoShop rastrli grafika uchun mo‘ljallangan bo‘lsa-da, undan vektor- 
li grafikadan ham keng foydalaniladi. Vektorli grafika obyektlarini yaratish 
uchun maxsus uskuna bo‘lib, uning nomi Ilepo (Pat)dir.
Pat uskunasi uskunalar panelining uchinchi qismida birinchi bo‘lib joy- 
lashgan tugma orqali chaqiriladi. Bu tugma ostida beshta uskuna yashiringan 
bo‘lib, ular quyidagilardir: