Informatika va axborot texn ologiyal ari

3-DARS. P H O T O SH O P - RASTRLI GRAFIK 
M U H A R R IR ID A ISH LA SH ASOSLARI. 
P H O T O SH O PIN T E R F E Y S I
li

---

chi guruhida Adobe kompaniyasining boshqa mahsulotlari bilan birga ishlash, 
ular bilan ma'lumot almashish imkoniyatlari paydo bo‘ldi. Oxirgi guruhga 
tegishlilarida esa intemetda saqlangan tasvirlami bir paytda turli operatsion 
tizimlarda ishlaydigan turli kompyuterlar, planshetlar va telefonlardan bir 
paytda foydalangan holda qayta ishlash imkoniyatlari yaratildi.
PhotoShop yordamida quyidagi amallami bajarish mumkin.
Fotosurataing chekka qismlarini va undagi keraksiz obyektlami olib tash- 
lash, rasm o'lchamini va undagi piksellar zichligini o'zgartirish, rasmning 
saqlash formatini o'zgartirish, rasmni yoki uning bir qismini boshqa tekisllik 
yoki sirtda ko‘rinadigan qilib transformatsiyalash, fotosuratai olish paytida 
yo‘l qo'yilgan kamchiliklami bartaraf qilish, masalan, uni olish paytida ko‘p 
ushlab qolingan, oq rangning balansini o‘zgarib ketishi, yorqinlik yoki kon- 
trastlik ko‘payib yoki kamayib ketishi oqibatida vujudga kelgan kamchilik- 
lami bartaraf qilish va yana ko‘plab amallami bajarishni PhotoShop yorda- 
mida oson amalga oshiriladi.
PhotoShopning uskunalar panelida 70 dan ortiq uskuna borligining o‘zi 
ham uning imkoniyatlari qay darajada kengligidan dalolat berib turibdi. Bun- 
dan tashqari, PhotoShopda o‘nlab palitralar bo'lib, ular dasturda ishlash- 
ni osonlashtirishi bilan birga, uning imkoniyatlarini yanada kengaytiradi. 
PhotoShopning filtrlari yordamida surataing o‘zini yoki uning bir qismini 
butunlay qayta ishlab chiqish mumkin. Natijada fotosuratga qo‘llanilgan ef- 
fektlar uning tanib bo‘lmas darajada o‘zgarishiga olib keladi. Bunday effekt- 
lardan PhotoShopga o‘nlab joylashtirilgan.
Ranglami rostlash, oq-qora suratlarga rang berish, aksincha, rangli surat- 
lami oq-qoraga o‘tkazish, fotosuratlami nashriyotdagi yoki uydagi fotoprin- 
ter yordamida chop etishga tayyorlash, fotosuratlarda ko'zlaming qizil rang- 
ga kirib qolishini to‘g ‘rilash kabi amallar PhotoShopda oson bajariladi.
PhotoShop asosan, tayyor fotosuratlami qayta ishlash uchun mo‘ljallan- 
gan bo‘lishiga qaramay, unda hayotda va tabiatda uchramaydigan yangi fan- 
tastik suratlami yaratishning ham keng imkoniyatlari mavjud. Yangi tasvir 
yaratish amali tayyor fotosuratlar asosida yangisini yaratish paytida ham ke- 
rak bo‘ladi. Bunda turli suratlaming bo‘laklari yangidan yaratilgan suratga 
joylab chiqiladi.
12

---

PhotoShop dasturining interfeysi quyidagi qismlardan iborat: 1) sarlavha 
satri va asosiy menyu; 2) parametrlar paneli; 3) uskunalar paneli; 4) palitralar 
sohasi; 5) ishchi soha; 6) holat satri.
Asosiy menyuning quyidagi bo‘limlari mavjud:
1) Oaibi (Fayl) - tasvirlar saqlanadigan fayllar ustida amallar; 2) PeflaierapOBaHne 
(Tahrirlash) - tasvirlami tahrirlash amallari; 3) H3o6paaceHHe (Tasvir) - tas- 
vimingumumiy parametrlarini o‘zgartirish; 4) C
jioh
(Qatlam) -tasv ir qatlam- 
lari bilan ishlash; 5) inpH(Ajratma) - tasvir bo‘lagini ajratish va ajratmalar bilan ishlash; 7) O
hji
&
tp
(Filtr) - tasvimi butunlay yoki qisman o‘zgartirish uchun xizmat qiladigan 
maxsus effektlami qoTlash uchun ishlatiladi; 8) 3D (Uch oTchamli) - uch 
oTchamli obyektlar bilan ishlash; 9) npocMorp (Ko‘rish) - ilovaning tashqi 
ko‘rinishi va undagi boshqarish obyektlarini ko‘rsatish uchun xizmat qila- 
di; 10) O
kho
(Oyna) - ilova oynalarini, birinchi navbatda, ilova palitralarini 
boshqarish uchun xizmat qiladi; 11) CnpaBKa (MaTumot) - turli yordamlami 
chaqirish uchun ishlatiladi.
Uskunalar panelida foydalanuvchi tomonidan tasvirlar bilan ishlashda
13

---

kerak bo‘ladigan uskunalar joy olgan. Uskunalar soni ko‘p bo‘lganligi sa- 
babli bitta tugma ostida odatda bir nechta uskunalar joylangan bo‘ladi. Bu 
uskunalarga klaviaturada bir xil harf mos qo‘yilgan. Bu harfiii ketma-ket bir 
necha marta bosib, kerakli uskunani tanlab olish mumkin. Uskunalarga lotin 
alifbosining bosh harflari mos qo‘yilgan va ulami chaqirish uchun klaviatura 
tugmasi Shift tugmasi bilan birgalikda bosiladi. Bu esa klaviatura tugmasi 
tasodifan bosilib ketishi va uskuna ishga tushishining oldini oladi.
Parametrlar panelida tanlangan uskunaning joriy parametrlari ko‘rsatila- 
di. Zarurat bo‘lganda bu yerda uskunaning parametrlarini o‘zgartirish mum- 
kin.
Palitralar sohasi PhotoShopning qo‘shimcha imkoniyatlaridan foydala- 
nishda juda qo‘l keladi. Zarur bo‘lganda u yerga palitra chaqiriladi. Kerak- 
mas paytda palitralar olib qo‘yiladi va tasvir bilan ishlash uchun ko‘proq joy 
ochiladi. Palitralar ham uskunalar kabi bir nechtasi birlashtirilgan. Ulardan 
keraklisini ochish uchun palitra oynasining mos jildi ochiladi.