Infratuzilma tushunchasi Infratuzilma turlari O’zbekistondagi infratuzilma

3. O’zbekistondagi infratuzilma
O'quv-amaliy markazlari - kichik tadbirkorlikni qo'llab-quvvatlash va bozor iqtisodiyoti uchun kadrlar tayyorlashning keng miqyosli dasturini amalga oshiruvchi tuzilma. Biznes-inkubatorlar - tanlab olingan kichik qismlarga o'z maydonlariga joylashish va ularga maslahat, o'qitish va ofis xizmatlarini ko'rsatuvchi tuzilma. Jitimoiy-amaliy tarkaz - ish bilan band bo'lmagan aholi va ishsizlar o'rtasida kichik tadbirkorlikni rivojlantirish orqali yangi ish o'rinlarini olish bilan shug'ullanadi, bandlik markazlari qoshida tashkil etiladi. Tehporark- o'z yordam kichik innovatsion yordamni rivojlantirish va ilmiy yordamdan yordam va ishlab chiqarish texnologiyalarini tijoratiashtirish magsadida tashkil etuvchi tuzilma. Bizles-markaz -tadbirkor va ishbilarmonlarga servis xizmat-lari ko'rsatuvchi tuzilma. Konsalting - ishlab chiqarishga ish qobiliyati xizmat ko'rsat- tish ixtisoslashgan firmalaming o'z ishlab chiqarishga maslahat xizmati ko'rsatish va texnikaviy yordamni ekspertiza qilish bilan bog' iqtisodiy faoliyat. Auditorlik komraniyasi - turli yo'nalishdagi firmalarning bozor va biznes boshqaruvini aniqlab beruvchi moliyaviy-ho jjalik foydalanish yalpi ta'mirlash bilan shug'ullanish uchun. Sug'urta kompaniyasi - sug'urtalovchi rolida maydonga tushuvchi, yangi sug'urta hodisasi ro'y chog'ida sug'urtalangan shaxsning zararlarini samarali bergan tashkilotchi tashkilot. Buning uchun kichik va xxususiy tadbirkorlik sub'ektlarining yo'nalishida yangi ish o'rinlarini tashkil etish, aholining daromadlari va farovon biznesini muhim omil sifatida ko'rib chiqish. Kichik biznes sub'ektlariga xizmat ko'rsatuvchi infratuzilmalar hali ham kichik biznes sub'ektiarining o'sib olish talab va extiyojlarini to'liq qondira olmayapti. shaxsiy, kichikni rivojlantirishga tadbirkorlarning bilim va tajribalari etilmasligi, biznes, ularning axborot va ko'pincha yordam qishloq tadbirkorlariga zarur bo'lgan tashkiliy-uslubiylar ko'rsatil-mayapti. Maslahatchilar markazlarini ishlab chiqarishni ta'minlash, tadbirkorlarga amaliy yordam berish, ya'ni rejalar tuzish, kredit olish arizalarini berish, buxgalteriya xisobi va xisobotlarini tashkil etish, auditorlik ishlarini o'tkazish va boshqa maslaxat xizmatlarini ko'rsatishda. ko'maklashishdir. Ikkinchidan, subʼyektlarining moddiy-texnika resurslaridan, xonm ashyo va materianardan, lizing, mayda ulgurji savdo va servis xizmatidan kichik vositalarni olish kerak. Uchinchidan, tashgi bozorga chiqishida, ya'ni eksport qilish shart-nomalarini ro'yxatdan o'tkazish va bojxona organlarida olish, tovarlar va xizmatlarni chet elga sotishda yordam ko'rsatish uchun qator tiklash zarur.
To'rtinchidan, kichik biznes korxonalarining хот ashyo va materiallardan foydalanish, tayуor mahsulotlarni sotish imko- niyatlarini kengaytirish, tashkil qilish uchun mayda ulgurji bozorlar, yarmarkalar tizimini kengaytirish, ulgurji bozorlar goshida moddiy-texnika ta'minoti, ijara, saqlash, transport xizmati ko'rsatish bo'limlarini tashkil etish yo'llari orqali savdo mexa- nizmlarini takomillashtirish zarur. Kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirishda banklarning roli Bozor iqtisodiyotiga o'tilishi tufayli mamlakatda yangi moliyaviy siyosat ishlab chiqildi va hukumat tomonidan real hayotda amalga oshirilmoqda. Jamiyatdagi har bir iqtisodiy faoliyatning boshlanishi davlatning yaqindan turib bergan moliyaviy yordami tufayli rivojlanib, takomillashib boradi. Jumladan, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni qo'llab-quvvatlashda banklarning rolini oshirib borishga alohida e'tibor beriladi. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik korxonalarining asosiy faoliyati banklar bilan chambarchas bog'hq bo'lib, ular olib borayotgan faoliyat хоmashyoni sotib olish, ishlab chiqarilgan tovarlar, ko'rsatiladigan xizmatlarga haq to'lash, ishlovchilarni ish haqi bilan ta'minlash, turli toifadagi korxonalar, fima va boshiqalar yuridik shaxslar bilan bo'ladigan iqtisodiy munosa- atlar, ya'ni ohngan foyda va daromaddan soliq tо'lash, transport, kommunal xizmatlar uchun to'lovlarning barchа turlari banklar orqali, o'z navbatida, olinadigan kreditlar va boshqa hisob-kitoblar ham banklar orqali amalga oshiadi. Alohida ta'kidlash kerakki, mamlakatimiz mustaqillikka erishgunga qadar bank va banklar bilan bo'ladigan turli iqtisodiy munosabatlar unchalik oshkora etilmas edi. Jahon хо'jaligining muhim хо'jalik yuritish qismi bo'lgan kichik biznes va xususiy tadbirkorlik korхonalarini barcha faoliyati banklar bilan bog'lan- ganligi bugungi kunda hammaga maа'lumdir. Shuning uchun ham rivojlangan mamlakatlarda, masalan, AQShda bank tizimining faoliyati nihoyatda rivojlangan bo'lib, tadbirkorlikning aktiv iqtiso- diy faoliyat yuritishida banklar barcha mulk shaklidagi korxonalarga kompleks ravishda xizmat ko'rsatadi. Bugungi kunda mamlakatimiz 30 ta bank faoliyat yuritib, shundan 3 tasi davlat banklari, 13 tasi aksiyadorlik tijorat banklari, 9 tasi xususiy banklar, 5 tasi хorijiy kapital ishtirokidagi banklar hisoblanadi.
Xulosa
Kichik biznes va хususiy tadbirkorlik korxonalarining asosiy faoliyati banklar bilan chambarchas bog'liq bо'lib, ular olib borayotgan faoliyat хomashyoni sotib ofish, ishtab chiqarilgan tovarlar, ko'rsatiladigan xizmatlarga haq to'lash, ishlovchilarni ish haqi bilan ta'minlash, turli toifadagi korxonalar, firmalar va boshqa yuridik shaxslar bilan bo'ladigan iqtisodiy munosabatlar, ya'ni olingan daromaddan soliq to'lash, transpоп, kommunal xizmatlari uchun barcha turdagi to'lovlar, shuningdek olinadigan kreditlar va boshqa hisob-kitoblar banklar orqali amalga oshiriladi. Bank operatsiyalari aktiv va passiv operatsiyalardan iborat bo'ladi. Passiv орeratsiyalar pul mablag'larini ma'lum bir yo'na- lishga safarbar etishga qaratilgan bo'ladi. Aktiv operatsiyalar turli хагаkterdagi kreditlar berish bilan bog'liqdir. Soliqlar qonun bilan belgilangan, byudjetga majburiy to'lanadigan pul to'lovlaridir. Soliqlar, avvalo, davlatning vazi- falarini moliyaviy mablag lar bilan ta'minlash zaruratidan kelib chiqadi. O'zbekiston Respublikasida umumdavlat va mahalliy soliqlar amal qiladi. 2005-yilning 1 iyulidan boshlab, mikrofirma- lar va kichik koгхonalar uchun yagona soliq tizimi joriy etilgan. Tadbirkorlikning iqtisodiy faoiiyat yuritishlari, moliyaviy va buxgalteriya hisob-kitoblarini to'g'ri amalga oshirishlarida auditorlik хizmati muhim o'rin tutadi. Auditning asosiy maqsadi korxonalar- ning moliyaviy va хо'jalik operatsiyalari to'g 'riligi va О'zbekiston qonunchiligiga mosligini amiqlashdan iborat.