Ing 18 – guruh talabasi
finish-ed, courage-ous-ly, un-prepar-ed-ness; тугал-лан-ма-ган-лик-дан-дир, бе-даъво-лар-дан
Download 35.85 Kb.
|
mahliyo 1
- Bu sahifa navigatsiya:
- Internet saytlari
|
finish-ed, courage-ous-ly, un-prepar-ed-ness; тугал-лан-ма-ган-лик-дан-дир, бе-даъво-лар-дан.
Morfema so'zining mazmunli segmental komponenti bo'lish fonemalar tomonidan shakllanadi, ammo so'zdan farqli o'laroq u elementar, ya'ni kichikroq mazmunli qismlarga bo'linmaydi. Nolinchi morfemalar bo'lishi mumkin, ya'ni morfemaning yo'qligi ma'lum bir leksik yoki grammatik ma'noga ishora qilishi mumkin:book _ - book-s, hope_ -hope-ful # китоб_ - китоб-лар; но-умид- _умид. Ushbu misollarda (_) bilan belgilangan nol morfemalar ismning birlik shaklini yoki ba'zi tushunchalarning yo'qligini ko'rsatadi. "O'quvchilar keladi, bolalar keladi, g'ozlar keladi" holatlarida -s, en va [i:] (Cf goose) morfalari o'zbek tilidagi ko'plik "-lar" morfemasining allomorfidir. So'z singari morfema - bu ikki qirrali til birligi, ma'lum ma'no bilan ma'lum bir tovush naqshining birlashishi. Ammo morfema so'zidan farqli o'laroq avtonom organ (birlik) emas va nutqda faqat so'zning tarkibiy qismi sifatida bo'lishi mumkin. O'zining konstitutsiyaviy mohiyatini yo'qotmasdan, uni kichik birliklarga ajratish mumkin emas. Morfemalarni ildiz (erkin) morfemalar va affiksal (bog'langan) morfemalar (affikslar) ga bo'lish mumkin. Shakl bepul deb aytiladi agar tit o'z ma'nosini o'zgartirmasdan yakka o'zi turishi mumkin bo'lsa; agar yo'q bo'lsa, bu bog'langan shakl, chunki u har doim boshqa narsaga bog'langan. E.g: In the words sportive, elegant morphemes sport, elegant may occur alone as utterances, but the forms -ive, -ant, eleg- cannot be used alone without the root morphemes. Morfemalar ikki xil tasniflanishi mumkin: a) semantik nuqtai nazardan va b) strukturaviy nuqtai nazardan. Semantik jihatdan morfemalar ikki sinfga bo'linadi: ildiz morfemalari va ildizsiz (affiksatsion) morfemalar. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
2. Ashurov Sh. S. Ingliz va o‟zbek tillarida kesim tipologiyasi. Nom. diss, Samarqand, 2007. 3. Blokh M.Y. A Course in Theoretical English Grammar. Moscow, 1983. 4. Buranov J. Ingliz va O‟zbek tillari qiyosiy grammatikasi. Toshkent, 1973. 5. Buranov J., Hoshimov U., Ismatullayev H. English Grammar, Tashkent, 1974. 6. Bushuy T., Safarov Sh. Til qurilishi: tahlil metodlari va metodologiyasi. Toshkent, 2007. 7. Chomskiy N. Structures „S‟ – Gravenhage, p1. Harris Z.S. Co-occurrence and Transformation in Linguistic Structure, “Language”, vol.3,№3(Part I), 1957, pp283-340. 8. Curme G. OA Grammar of the English Language, vol.2. 1931. Internet saytlari www.gazeta.uz. www.ziyonet.uz www.edu.uz www.kitob.uz www.kutubhona.uz www.wikipedia.org www.englishteaching.org www.grammar-monster.com www.linguistlist.org www.phonetics.com www.linguistlist.org www.teachaway.com 1 Kadrlar tayyorlash milliy dasturi. Barkamol avlod – O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. – T: Sharq. 1997-35b. Download 35.85 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|