Inglizcha Virtual Local Area Network so’zlarining qisqartmasi bo’lib, bu virtual lokal tarmoq deganidir

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

2-MUSTAQIL ISH

Bajardi:Shodieva N.

Tekshirdi : Jumaboyev T.

Mavzu : Vertual lokal tarmoq xususiyatlari

VLAN va uning vazifasi?
VLAN – inglizcha Virtual Local Area Network so’zlarining qisqartmasi bo’lib, bu virtual lokal tarmoq deganidir. VLAN router va kommutatorlarda bitta fizik tarmoq interfeysida (Ethernet, Wi-Fi) bir nechta virtual lokal tarmoqlarni yaratishga imkon beruvchi funktsiya. VLANlar fizik topologiyadan mustaqil ravishda mantiqiy tarmoq topologiyasini yaratish uchun ishlatiladi.



VLAN-dan foydalanishning afzalliklari

• 
  Tarmoqning o’tkazuvchanligini kamaytiradigan translyatsiya so’rovlari sonini kamaytirish.
  
• 
  Har bir virtual tarmoq xavfsizligini oshirish. Ofisdagi bitta bo’lim xodimlari o’zlarining VLAN-lariga kirmagan bo’limlar trafigini nazorat qila olmaydilar va ularning resurslariga kira olmaydilar.
  
• 
  Geografik jihatdan bir-biridan uzoq bo’lgan bo’limlarni yoki foydalanuvchilarni ajratish yoki birlashtirish qobiliyati. Bu ish jarayoniga ofis binosi tashqarisidagi mutaxassislarni jalb qilishga imkon beradi.
  
• 
  Kabelga ulanmasdan va switch sotib olmasdan yangi virtual tarmoq yaratishingiz mumkin.
  
• 
  Turli xil switchlarga ulangan kompyuterlarni bitta tarmoqqa birlashtirishga imkon beradi.
  
• 
  Tarmoq administratorining ishini soddalashtirish. VLAN foydalanuvchisi boshqa xonaga yoki binoga ko’chib o’tganda, tarmoq administratori kabellarni qayta ulashga hojat yo’q, tarmoq uskunasini ish joyidan qayta sozlash kifoya. Va dinamik VLAN-lardan foydalanilgan holda, foydalanuvchi yangi joyda avtomatik ravishda «o’z» VLAN-da ro’yxatdan o’tadi.
  

VLAN bo’yicha amaliyot rejasi

1. 
   Cisco 2960 switchini o’rnatamiz.
   
2. 
   2 ta VLAN yaratamiz “VLAN 2” va “VLAN 3”
   
3. 
   Ularga nom beramiz: VLAN 2 -> “ACCOUNTING”
   VLAN 3 -> “SALES”
   
4. 
   fa0/1-12 portlarni VLAN2 ga fa0/13-24 portlarni VLAN3 ga biriktiramiz.
   
5. 
   Barcha STP portlarni o’chiramiz.
   
6. 
   fa0/1 portga PC0 kompyuterni bog’laymiz.
   
7. 
   PC0 kompyuterga 192.168.1.50 IPsini beramiz.
   
8. 
   fa0/2 portga PC1 kompyuterni bog’laymiz.
   
9. 
   PC1 kompyuterga 192.168.1.51 IPsini beramiz.
   
10. 
    Ping buyrug’ini PC0 dan PC1 ga berib tekshiramiz.
    
11. 
    PC1 ni fa0/2 dan fa0/24 ga o’zgartiramiz.
    
12. 
    Ping buyrug’ini PC0 dan PC1 ga berib tekshiramiz.
    
13. 
    PC0ni fa0/1 dan fa0/23 ga o’zgartiramiz.
    
14. 
    Ping buyrug’ini PC0 dan PC1 ga berib tekshiramiz.
    

Amaliyot

1. 
   VTP statusni tekshirish va o’zgartirish:
   Switch#show vtp status
   Switch(config)#vtp mode transparent
   
2. 
   VLAN holatini tekshirish:
   Switch#show vlan
   
3. 
   VLAN yaratamiz:
   Switch(config)#vlan 2
   Switch(config-vlan)#name ACCOUNTING
   Switch(config-vlan)#exit
   Switch(config)#vlan 3
   Switch(config-vlan)#name SALES
   Switch(config-vlan)#exit
   
4. 
   VLAN ga portlarni biriktiramiz:
   Switch(config)#interface range fa0/1-12
   Switch(config-if-range)#switchport mode access
   Switch(config-if-range)#switchport access vlan 2
   Switch(config-if-range)#exit
   Switch(config)#interface range fa0/13-24
   Switch(config-if-range)#switchport mode access
   Switch(config-if-range)#switchport access vlan 3
   Switch(config-if-range)#exit
   
5. 
   VLAN holatini tekshiramiz:
   Switch#show vlan
   
6. 
   STP (loopga qarshi protocol) ni barcha portlardan o’chiramiz:
   Switch(config)#interface range fa0/1-24
   Switch(config-if-range)#spanning-tree portfast
   
7. 
   fa0/1 portga PC0 kompyuterni bog’laymiz.
   
8. 
   PC0 kompyuterga 192.168.1.50 IPsini beramiz.
   
9. 
   fa0/2 portga PC1 kompyuterni bog’laymiz.
   
10. 
    PC1 kompyuterga 192.168.1.51 IPsini beramiz.
    
11. 
    Ping buyrug’ini PC0 dan PC1 ga berib tekshiramiz.
    
12. 
    PC1 ni fa0/2 dan fa0/24 ga o’zgartiramiz.
    
13. 
    Ping buyrug’ini PC0 dan PC1 ga berib tekshiramiz.
    
14. 
    PC0ni fa0/1 dan fa0/23 ga o’zgartiramiz.
    
15. 
    Ping buyrug’ini PC0 dan PC1 ga berib tekshiramiz.