Innovatsiyalar vazirligi jizzax politexnika instituti huziridagi sharof rashidov politexnika texnikumi

«Umumiy ekologiya» fanidan kurs ishi mavzulari va reja:

1.Ekologiyaning rivojlanish tarixi.

1. 
   Dunyo olimlarining xissasi;
   
2. 
   Urta osiyo olimlarining xissasi;
   
3. 
   Uzbekiston olimlarining xissasi.
   

• 
  Adabiyotlar:1,2,5,6,8.
  
• 
  
• 
  2. Ekologiya fanining predmeti va vazifalari.
  

1. 
   Umumiy ekologiyaning predmeti;
   
2. 
   Umumiy ekologiyaning vazifalari;
   
3. 
   Xozirgi zamon fanning vazifalari.
   

• 
  Adabiyotlar:1,3,4,6.
  
• 
  
• 
  3. Ekologiya fanining nazariy asoslari.
  

1. 
   Ekologiyada sistemali yondoshish;
   
2. 
   Ekologiyani boshka biologik fanlar bilan aloqasi;
   
3. 
   Ekologiyani boshka fanlar bilan aloqasi.
   

• 
  Adabiyotlar:1,5,6.
  
• 
  
• 
  
• 
  4. Ekologiya fanining tadqiqot usullari.
  

1. 
   Sistemali yondoshish
   
2. 
   Dala kuzatishlari
   
3. 
   Eksperiment
   
4. 
   Matematik modellashtirish Adabiyotlar:1,2,3,5,6.
   

• 
  
• 
  
• 
  5.Ekologiya tabiatni va atrof muxitni muxofaza qilish fanlarning nazariy bazasi.
  

1. 
   Faktorial ekologiya tushunchalari baza asosida
   
2. 
   Populyasion ekologiya tushunchalari baza asosida
   
3. 
   Jamoalar ekologiyasi tushunchalari baza asosida
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:2,9,10,11.
  
• 
  6.Organizmlarning fizik-kimyoviy yashash muxiti.
  

1. 
   Suv muxiti
   
2. 
   Tuprok muxiti
   
3. 
   Xavo muxiti
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,2,3,5,6,8,12,13.
  
• 
  7. Asosiy biotik omillar
  

1. 
   Xarorat
   
2. 
   Namlik
   
3. 
   Yoruglik
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,2,3,45,6,8,12,13.
  
• 
  8. Asosiy abiotik omillar
  

1. 
   Shurlik
   
2. 
   Radioaktiv nurlanish
   
3. 
   Mikro - va makroelementlar Adabiyotlar:2,4,5,6,8,12.
   

• 
  9.Biotik omillar
  

1. 
   Ijobiy munosabatlar
   
2. 
   Salbiy munosabatlar
   
3. 
   Neytral munosabatlar Adabiyotlar:1,2,4,5,6.
   

• 
  
• 
  10.Biogeoximik sikllar
  

1. 
   Xarakatli fond
   
2. 
   Zaxira fond
   
3. 
   Sayyoramizda kimyoviy elementlarni tarkalishi.
   

• 
  Adabiyotlar:1,5,6,13.
  
• 
  
• 
  11.Biogen moddalarning aylanmasi
  

1. 
   Uglerod, kislorod, azot aylanmasi
   
2. 
   Fosfor, oltingugurt aylanmasi
   
3. 
   Biogen kationlarni aylanmasi
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,8,14.
  
• 
  
• 
  12.Abiotikomillarningturtki.vazifasi
  
• 
  a)Abiotikomillarningturtkivazifasi b)Xayvonlarni hulk – atvor xarakati turtki vazifasi Adabiyotlar:1,2,5,6,7,8,13.
  
• 
  
• 
  13. Kunlik va mavsumiy sikllar.
  

1. 
   Fotoperiodizm
   
2. 
   Kunlik sikllar
   
3. 
   Mavsumiy sikllar
   

• 
  
• 
  14.Cheklovchi (limitlovchi)omillar
  

1. 
   Minimum koidasi
   
2. 
   Kushimcha prinsiplar
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,4,5,6,7,8.
  
• 
  
• 
  15. Tolerantlik koidasi
  

1. 
   Ekologik minimum va maksimum
   
2. 
   Evribiont va stenobiont turlar
   
3. 
   Koidani kushimcha prinsiplari
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,4,5,6,7,8.
  
• 
  
• 
  16.Organizmlarning moslanish prinsiplari
  

1. 
   Minimum koidasi
   
2. 
   Pessimum va optimum zonalar
   
3. 
   Norma tushunchasi
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,,5,6,7,8.
  
• 
  
• 
  17.Ekologik taxmon
  

1. 
   Maydonga oid, trofik va kup ulchamli taxmon
   
2. 
   Potensial va amalga oshirilgan taxmon Adabiyotlar:1,,5,6,7,8,12,13.
   

• 
  18. Ekologiyada populyasiya tushunchasi
  

1. 
   Populyasiya ta’rifi
   
2. 
   Populyasiya tarkibi
   
3. 
   Populyasiya parametrlari
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,8,13.
  
• 
  
• 
  19.Populyasiyaning maydonga oid va etologik tuzilmasi.
  

1. 
   Maydonga oid tuzilma
   
2. 
   Etologik tuzilma
   
3. 
   Maydonda turkalish turlari
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,7,8,13.
  
• 
  
• 
  20. Populyasiyaning individlar soni
  

1. 
   Sonini logistik usishi
   
2. 
   Sonini eksponensial usishi
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,8,13.
  
• 
  
• 
  21.Populyasiya individlarning zichligi.
  

1. 
   Karama-karshi yunalishlar
   
2. 
   Autoboshqarish
   
3. 
   Optimal zichlik tushunchasi
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,8,7,13.
  
• 
  
• 
  22.Populyasiya yoshi va jinsiy tarkibi
  

1. 
   Yosh tarkibi
   
2. 
   Jinsiy tarkibi
   
3. 
   Yosh va jinsiy tarkibining optimal darajasi
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,7, 8,13.
  
• 
  
• 
  23. Populyasiyaning genetik geterogenligi
  

1. 
   Genetik geterogenlikni ekologik axamiyati b)Etologik tuzilishi
   

• 
  s)Geterogenlik saklash mexanizmlari
  
• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,8,7, 20.
  
• 
  
• 
  24.Populyasiya gomeostazi.
  
• 
  a) Gomeostaz tushunchasi
  

2. 
   Gomeostazning umumiy prinsiplari
   
3. 
   Gomeostazda xulk-atvorning axamiyati
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,7, 8,13.
  
• 
  25. Populyasiya yashovchanligi.
  

1. 
   Populyasiya demografiyasi
   
2. 
   Yashovchanlik jadvali
   
3. 
   Populyasiya samaradorlik soni
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,8,15.
  
• 
  
• 
  26. Biosenoz tushunchasi.
  

1. 
   Biosenoz tuzilishi
   
2. 
   Funksional tarkibi
   
3. 
   Taksonomik tarkibi
   

• 
  Adabiyotlar:1,2,5,6,7,8,13.
  
• 
  
• 
  27. Biosenozning trofik tuzilmasi
  

1. 
   Ozika zanjirlar
   
2. 
   Ozika turlar
   
3. 
   Ozika darajalar
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,7,8,13.
  
• 
  

28. 
    Populyasiyalararo munosabatlar tur ichidagi rakobatlik
    
    1. 
       Rakobatlik mazmuni
       
    2. 
       Rakobatlik va individlar ulishi va serpushtligi
       
    3. 
       Rakobatlik va populyasiya zichligi
       

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,8,12.
  
• 
  

28. 
    Populyasiyalararo munosabatlar. Turlararo rakobatlik.
    

1. 
   Atrof-muxit resurslarga rakobatlik
   
2. 
   Ekologik taxmon uchun rakobatlik
   
3. 
   Gauze prinsipi
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,7,8,12.
  
• 
  

28. 
    Populyasiyalararo munosabatlar. Yirtkich – ulja.
    

1. 
   Yirtkichlik turlari
   
2. 
   Yirtkichlar xulk-atvori
   
3. 
   Ovlash turlari.
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,7,8,12.
  
• 
  

28. 
    Populyasiyalararo munosabatlar.Neytrallik.
    

1. 
   Ozika asosida neytralizm
   
2. 
   Tabiiy resurslar asosida neytralizm.
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,7,8,12.
  
• 
  

28. 
    Populyasiyalararo munosabatlar. Tekinxurlik.
    

1. 
   Tekinxurlik xilma-xilligi
   
2. 
   Endoparazit
   
3. 
   Ektoparazit.
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,7,8,12.
  

28. 
    Populyasiyalararo munosabatlar. Mutualizm.
    

1. 
   Xulk-atvor asosida uzaro alokalar
   
2. 
   Mutualizm gullarni changlanishda
   
3. 
   Mikoriza.
   

• 
  Adabiyotlar:1,5,6,7,8,12.
  
• 
  34. Populyasiyalararo munosabatlar. Simbioz.
  

1. 
   Mutualizm
   
2. 
   Protokooperasiya
   
3. 
   Kommensalizm
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,8,12,13.
  
• 
  35.Biosenozdagi ekologik guruxlar
  

1. 
   Produsentlar
   
2. 
   Konsumentlar
   
3. 
   Redusentlar
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,4,5,6,7,8,13.
  
• 
  
• 
  36.Redusent va detritofaglar.
  

1. 
   Redusentlar: bakteriya va zamburuglar
   
2. 
   Detritofaglar
   
3. 
   Koprofaglar
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,8,12.
  
• 
  
• 
  37.Ekosistema tushunchasi
  

1. 
   Ekosistema va biogeosenoz
   
2. 
   Ekosistema tarkibi
   
3. 
   Energiya okimi.
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,4,5,6,7,8,13.
  
• 
  
• 
  38.Ekosistema maxsuldorligi.
  

1. 
   Birlamchi maxsuldorlik
   
2. 
   Ikkilamchi maxsuldorlik
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,4,5,6,8,13.
  
• 
  
• 
  39.Suksessiya tushunchasi
  

1. 
   Autogen suksessiya
   
2. 
   Allogen suksessiya
   
3. 
   Suksessiya turlari
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,8,13,16.
  
• 
  
• 
  40.Klimaks tushunchasi
  

1. 
   Klimaks jamoaning urganish tarixi.
   
2. 
   Mono va poliklimaks
   
3. 
   Turlar jamoasi va atrof-muxitni barkarorligi.
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,8.
  
• 
  41.Ekologik piramidalar tushunchasi.
  

1. 
   Biomassa piramidasi
   
2. 
   Individlar soni piramidasi
   
3. 
   Energiya piramidasi.
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,8.
  
• 
  42.Biosenoz xususiyatlari.
  

1. 
   Vertikal strukturasi
   
2. 
   Gorizontal strukturasi
   
3. 
   Biosenoz uzgaruvchanligi
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,4,5,6,14.
  
• 
  
• 
  43.Agroekosistema tushunchasi
  

1. 
   Agroekosistema tuzilishi
   
2. 
   Ozika zanjirlar
   
3. 
   Avtoboshkarish
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,2,3,13.
  
• 
  
• 
  44.Biosfera xaqida tushuncha
  

1. 
   Xozirgi zamon ilmiy karashlari
   
2. 
   Tirik va biokos modda
   
3. 
   Energetik balansi.
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,2,3,6,8,17.
  
• 
  

45. 
    Noosfera xaqida tushuncha
    

1. 
   Suniy sfera
   
2. 
   Texnogenez
   
3. 
   Ekosfera
   

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,2,3,6,7,8,17.
  
• 
  

45. 
    Quruqlik ekosistemalar
    
    1. 
       Asosiy tiplari
       
    2. 
       Urta Osiyo ekosistemalari
       
    3. 
       Ekosistemalar birlamchi maxsulotlari
       

• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,5,6,14,18.
  
• 
  

45. 
    Orol dengizning ekologik muammolari
    

• 
  a)Paxta yakka xokimligi
  
• 
  b)Suv satxining kamayib borishi
  
• 
  c)Muammoni bartaraf qilish yullari.
  
• 
  
• 
  Adabiyotlar:1,8,9,10,19.
  
• 
  

45. 
    Samarqand shaxar tabiiy suvlarni ifloslanish manbalarni o’rganish.
    

1. 
   Shaxardagi tabiiy suvlar
   
2. 
   Ifloslanish manbalari
   

• 
  s) Suvlar tozaligini saqlash yo’llari
  
• 
  

45. 
    Samarqand shaxar atmosfera xavoni ifloslanish manbalari
    

1. 
   Sanoat korxonalari-ifloslanish manbasi
   
2. 
   Avtotransport –ifloslanish manbasi
   

• 
  s) Kommunal xo’jaligi-ifloslanish manbasi
  
• 
  d) Atmosfera xavo tozaligini saqlash yo’llari
  
• 
  
• 
  50.Samarqand shaxrida rekriasiya joylarning ekologik xolatini o’rganish
  

1. 
   Rekreasiya joylarning ahamiyati
   
2. 
   Rekreasiya joylarning dislokasiyasi
   

• 
  s) Ekologik xolatiga ta’sir etuvchi omillar
  
• 
  
• 
  51. Samarqand shaxar ekologik xolatiga avtotransportning ta’sirotini o’rganish
  

1. 
   Xavo tozaligiga ta’siroti
   
2. 
   Suv tozaligiga ta’siroti
   

• 
  s) Tuproq tozaligiga ta’siroti
  
• 
  d) Muammoni bartaraf qilish yo’llari
  
• 
  
• 
  52.Zarafshon kurikxonaning ekologik xolatini o’rganish
  

1. 
   Kurikxonada yashovchi organizmlarni reyestri
   
2. 
   Organizmlarni ekologik guruhlargi bo’linishi
   

• 
  s) Edifikator organizmlar
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
•