Insert, update va delete operatori bilan ishlash

---

INSERT, UPDATE va 

DELETE operatori bilan 

ishlash

Mirg`iyozov Mirjambil

---

INSERT, UPDATE va DELETE operatori bilan ishlash

DML(Data Manipulation Language) – jadvaldagi ma’lumotlar ustida ishlash uchun mo’ljallangan

buyruqlar to’plami. 

Ular quyidagilar:

INSERT

operatoridan jadvalga yangi ma’lumotlar qo’shish uchun foydalaniladi;

UPDATE

operatoridan jadvaldagi ma’lumotlarni yangilash uchun foydalaniladi;

DELETE

operatoridan jadvaldagi ortiqcha ma’lumotlarni o’chirish uchun foydalaniladi;

SELECT

operatoridan jadvaldan kerakli ma’lumotlarni tanlab olish uchun foydalaniladi.

---

INSERT

operatoridan jadvalga yangi ma’lumotlar qo’shish uchun foydalaniladi.

Umumiy ko’rinishi quyidagicha:

INSERT INTO table_name (column1, column2, column3, ...)

VALUES (value1, value2, value3, ...);

student nomi jadvalga ma’lumot qo’shish uchun quyidagicha so’rov yozamiz:

INSERT INTO 

student (full_name, phone, adress)

VALUES

('Aliyev Ali', '[phone]', 'Toshkent sh. Yunusobod tum. Bodomzor

kuchasi 3-uy');

INSERT, UPDATE va DELETE operatori bilan ishlash

---

Agar jadvalga bir nechta ma’lumot qo’shish kerak bo’lsa

INSERT 

operatorini quyidagicha

yozish mumkin:

INSERT INTO table (column1, column2, …)

VALUES (value1, value2, …), (value1, value2, …) , ...;

student jadvali uchun bir nechta ma’lumotni quyidagicha qo’shamiz:

INSERT INTO 

student (full_name, phone, adress)

VALUES

(‘Aliyev Ali’, ‘[phone]’, ‘Toshkent sh. Yunusobod tum.’),

(‘Bozorov Bobur’, ‘[phone]’, ‘Toshkent sh. Yashnabod tum.’),

(‘Qosimov Vali’, ‘[phone]’, ‘Toshkent sh. Uchtepa tum.’);

INSERT, UPDATE va DELETE operatori bilan ishlash

---

INSERT  

operatoridan maydon nomlarini ko’rsatmasdan ham foydalansa bo’ladi, bunda

berilgan qiymatlar mos ravishda birinchi ustundan boshlab jadvalga yoziladi. 

INSERT INTO 

student 

VALUES

(1, ‘Aliyev Ali’, ‘[phone]’, ‘Toshkent sh. Yunusobod tum.’),

(2, ‘Bozorov Bobur’, ‘[phone]’, ‘Toshkent sh. Yashnabod tum.’),

(3, ‘Qosimov Vali’, ‘[phone]’, ‘Toshkent sh. Uchtepa tum.’);

INSERT, UPDATE va DELETE operatori bilan ishlash

---

UPDATE

operatoridan jadvaldagi ma’lumotlarni yangilash uchun foydalaniladi.

Umumiy ko’rinishi quyidagicha:

UPDATE

table_name

SET

column1 = value1, column2 = value2, ...

WHERE

condition;

student jadvalidagi full_name maydonidagi ‘Bozorov Bobur’ ning address maydonidagi

ma’lumotni yangilash uchun quyidagicha so’rov yoziladi:

UPDATE

student 

SET

address = ‘Buxoro vil. Korakul tum.’

WHERE

full_name = ‘Bozorov Bobur’;

Agar WHERE operatori ishlatilmasa o’zgarish hamma ko’rsatilgan ustundagi yozuvlarga

ta’sir qiladi. 

INSERT, UPDATE va DELETE operatori bilan ishlash

---

DELETE

operatoridan jadvaldagi ortiqcha ma’lumotlarni o’chirish uchun foydalaniladi. 

Umumiy ko’rinishi quyidagicha:

DELETE FROM 

table_name

WHERE

condition;

student jadvalidagi full_name maydonidagi ‘Bozorov Bobur’ ga tegishli bo’lgan yozuvlarni

o’chirish uchun quyidagicha so’rov yoziladi:

DELETE FROM

student 

WHERE

full_name = ‘Bozorov Bobur’;

Agar WHERE operatori ishlatilmasa jadvaldagi barcha yozuvlar o’chib ketadi. 

INSERT, UPDATE va DELETE operatori bilan ishlash

---

Mavzuga oid amaliy topshiriqlar:

SQL Shell dasturida:

1. ustozlar nomli jadval yarating(ustoz_id, toliq_ism, tugilgan_kun, jinsi, toifasi, ish_tajribasi, maoshi);

2. Rasmda ko’rsatilgandek ustozlar jadvalini to’ldiring(12 ta ma’lumot qo’shing, lekin aynan shu ma’lumotlar bo’lmasin);

3. ustozlar jadvalidagi 1-toifali ustozlarning toifasini oliy toifaga o’zgartiring;

4. ustozlar jadvalidagi maoshi 5 000 000 dan ko’p bo’lgan ustozlarning maoshini 6 000 000 ga o’zgartirilsin;

5. ustozlar jadvalidagi ish tajribasi 10 yildan kam bo’lgan ustozlar jadvaldan o’chirilsin.

INSERT, UPDATE va DELETE operatori bilan ishlash