Integraciyalasgan tálim bul


Download 37.39 Kb.
Sana18.03.2023
Hajmi37.39 Kb.
#1282834
Bog'liq
Inklyuziv qq test


Integraciyalasgan tálim bul:
{=diqqat orayında balanıń áyne mektepke kelip- ketiw mashqalası turǵan, arnawlı mútajlikli balanıń mektepke qatnas procesi bolıp tabıladı
~uliwmatálim procesin rawajlantıradı hám barlıq balalarǵa uyqas bolǵan tálimni engizedi.
~ha`r qiyli mútajlikli balalardıń tálim alıwına qaratılǵan metodologiyani rawajlandırıwǵa háreket etedi.
~Múmkinshiligi sheklengen balalar tálim alıwına tiyisli qosımsha úskenelerdi shólkemlestirip balalardıń ta'lim alıwına qolay sharayat jaratadi}

Inklyuziv tálim bul:


{=na`giran hám salamat balalar o'rtsidagi tosqınlıqlardı (diskriminaciyani) saplastırıw, arnawlı tálimga mútáj balalar, (ayırım sebeplerge kóre mayıp bolǵan ) óspirimler rawajlanıwda ushraytuǵın kemshilikler yamasa ekonomikalıq qıyınshılıqlardan qatiy názer socialliq ómirge maslastırıwǵa jóneltirilgen uliwmata`lim procesine qosıwdı ańlatiwshı tálim sisteması bolıp tabıladı
~diqqat orayında balanıń áyne mektepke kelip- ketiw mashqalası turǵan, arnawlın mútajlikli balanıń mektepke qatnas procesi bolıp tabıladı
~Har qiyli mútajlikli balalardıń tálim alıwına qaratılǵan metodologiyani rawajlandırıwǵa háreket etedi.
~Múmkinshiligi sheklengen balalar tálim alıwǵa tiyisli qosımsha úskenelerdi shólkemlestirip balalardı tálim alıwına qolay sharayat jaratadi}

Inklyuziv tálim qaysı tilden alınǵan :


{=Ingliz
~Latin
~Grek
~Rus}

Inklyuziv sóziniń mánisi:


{=Uyqastiriw, uyqaslastırıw, qamtıp aliw
~ Uyqastiriw, qamtıp aliw
~ qamtıp aliw
~ Uyqastiriw}

Inklyuziv tálimniń neshe tiykarǵı principi ámeldegi:


{=7
~3
~5
~6}

Inklyuziv tálim sisteması integraciyalashgan tálim sistemasınan nesi menen parıq etedi:


{=mazmun-mánisi, maqseti, wazıypaları hám háreket programması menen
~metodlari, baǵdarları menen
~tiykarg`i principleri menen
~maqset- wazıypaları menen}

Integraciyaning neshe ámelde formaları bar:


{=3
~2
~5
~7}

Funkcional integraciya bul...:


{=Bul forma mayıp hám mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı funkcional mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan
~Integraciyaning bul forması mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı fizikalıq ayirmashiliqti kemeytiwge qaratılǵan
~Ápiwayı mekteptin` qasında mayıp balalar ushın arnawlı bólim yamasa klass shólkemlestiriw múmkin
~socialliq mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan hám ol mayıp hám de mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı baylanıstı qollap -quwatlaydi}

Fizikalıq integraciya bul..:


{~Bul forma mayıp hám mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı funkcional mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan
=Integraciyaning bul forması mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı fizikalıq ayirmashiliqti kemeytiwge qaratılǵan
~ Ápiwayı mekteptin` qasında mayıp balalar ushın arnawlı bólim yamasa klass shólkemlestiriw múmkin
~Socialliq jámiyetke integraciya qılıw}

Social integraciya degenimiz ne:


{~Bul forma mayıp hám mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı funkcional mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan
~ Integraciyaning bul forması mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı fizikalıq ayirmashiliqti kemeytiwge qaratılǵan
~ Ápiwayı mekteptin` qasında mayıp balalar ushın arnawlı bólim yamasa klass shólkemlestiriw múmkin
= socialliq mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan hám mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı óz-ara baylanıstı qollap -quwatlaydi}

Inklyuziv tálimniń mashqalalardin` biri...:


{=Múmkinshiligi sheklengen balalardıń jámiyette kórinbesligi
~Inklyuziv tálim ha`mme ushın tálim sapasın jaqsılaydı
~kemisitiwlerdin` aldın aladı
~Inklyuziv tálim jáne de inklyuzivlikke alıp keledi}

Inklyuziv tálim sisteması mákemelerin kórsetiń:


{=mektepke shekemgi, ulıwma bilim beriw, ulıwma orta bilim beriw, orta arnawlı kásip-óner hám joqarı tálim
~ ulıwma orta bilim beriw, orta arnawlı kásip-óner ta`limi
~ mektepke shekemgi, ulıwma bilim beriw, ulıwma orta bilim beriw
~ ulıwma orta bilim beriw, orta arnawlı kásip-óner hám joqarı tálim}

BMSH tárepinen qabıl etilgen- Insan huqıqları uliwmaja`ha`n Deklaraciyasi qashan qabıl etilgen:


{=1948-jılı
~1848-jılı
~1949 -jılı
~1947- jılı}

Mayıp shaxslar huqıqları haqqindaǵı Deklaraciya qashan qabıllandı :


{=1975- jılı
~1985- jılı
~1995- jılı
~1947- jılı}

Balalar huquhlari haqqindaǵı Konvenciya qashan qabıl etilgen:


{=1989 - jılı
~1985- jılı
~1998- jılı
~1997- jılı}

Reablitaciya degenimiz ne:


{=organizmning buzilgan funkciyalari hám de keseller hám mayıplardıń social funkciyalari hám miynetke uqıplıgini qayta tiklew yamasa ornın orawǵa qaratılǵan medicinalıq, pedagogikalıq jáne social ilajlar kompleksi
~normada rawajlanıwdıń buziliwin keltirip shıǵaratuǵın fizikalıq hám psixikaliq kemshilik
~balalar tárepinen joǵatılǵan social baylanıslar hám funkciyalarni qayta tiklew, ómirin támiyinlew ortalıǵın jaratıw, olarǵa ǵamqorlıqtı kúsheytiwge jóneltirilgen ilajlar kompleksi
~organizmning tásir etiwshi derekti jáne de jaqsılaw qabıllawǵa hám oǵan juwap qaytarıw ushın analizatorlarni sazlawǵa járdem beretuǵın átirap -ortalıqtıń ózgeriwine reflektor reakciyasi}

Inklyuziv tálim modeli, texnologiyası bul-…


{=u`zliksiz tálim shárt-shárayatlarında múmkinshiligi sheklengen balalardıń normada rawajlanıp atırǵan qatarlasları menen o'zara baylanısta bolıwdıń variant hám formaları
normada rawajlanıwdıń buziliwin keltirip shıǵaratuǵın fizikalıq hám psixikaliq kemshilik
~balalar tárepinen joǵatılǵan social baylanıslar hám funkciyalarni qayta tiklew, ómirin támiyinlew ortalıǵın jaratıw, olarǵa ǵamqorlıqtı kúsheytiwge jóneltirilgen ilajlar kompleksi
~organizmning tásir etiwshi derekti jáne de jaqsılaw qabıllawǵa hám oǵan juwap qaytarıw ushın analizatorlarni sazlawǵa járdem beretuǵın átirap -ortalıqtıń ózgeriwine reflektor reakciyasi}

Arnawlı pedagogika -bul:


{= nuqsanlı balalardı tárbiyalaw hám tálim beriw
~balalarda psixikaliq hám fizikalıq rawajlanıw kemshiliklerin pedagogikalıq usıllar hám ilajlardıń arnawlı sisteması járdeminde tolıq yamasa belgili da`rejesin du`zetiw
~rawajlaniwinda kemshilikleri bolǵan balalardıń rawajlanıw qásiyetlerin názerde tutatuǵın tálim metodikası
~ rawajlaniwinda nuqsanı bolǵan balalar menen alıp barılatuǵın korrekcion pedagogic jumıs mazmunıng metodikasi}

Inklyuziv tálim ámelge asırıp atırǵan ulıwma bilim beriw mekteplerindegi klaslarda integraciya etilgen oqıwshılar sanı neshewden aspawı kerek:


{=3-4
~4-5
~5-6
~2-3 }

Resurs oqıtıwshı iskerliginen gózlengen maqset:


{=uliwmata'lim mákemelerinde tálim alıp atırǵan arnawlı tálimge mútáj oqıwshılar hám olardıń oqıtıwshılarına járdem kórsetiwden ibarat
~ hár bir balanıń psixik nerv jaǵdayın turaqlı túrde tekserip baradı
~har bir balanıń salamatlıǵın qorǵaw, psixik rawajlanıwındaǵı kemshiliklerin saplastırıw hám korrekciyalawg`a qaratıladı
~ayiriqsha mútajlikli balanı shańaraqta tárbiyalaw máselesinde ata-anaarga hám nızamlı wákillerge metodikalıq járdem kórsetedi, kerekli jumıs hújjetlerin júrgizedi}

““Tálim hámme ushın” Milliy programmasın engiziw basqıshlari” atamasindag`i ken` ko`lemdegi xalıq aralıq konferenciya qashan hám qay jerde ótkerilgen:


{=2005-jıldıń 14-15 dekabr kúnleri Tashkent qalasında
~2005-jıldıń 14-15 dekabr kúnleri Qo'qon qalasında
~2005-jıldıń 14-15 dekabr kúnleri Tashkent wálayatında
~2005-jıldıń 14-15 dekabr kúnleri Ferǵana wálayatida}

Múmkinshiligi sheklengen balalar hám óspirimler ushın “Inklyuziv tálimde waqıtsha Qaǵıyda”si qashan qabıllandı :


{=2005-j
~2006 - j
~2007- j
~2008 -j}

Qaniygelik principi- bu…:


{=Arnawlı mútajlikli balalar inklyuziv tárzde oqıtılıp atırǵan klaslarda joqari maman oqıtıwshılardıń sabaq beriwi talap etiledi
~bu principtiń mazmunı sonda, oqıw joba, programma hám sabaqlıqlar arnawlı mútajlikli balalardıń múmkinshiliklerine maslasıwshı bolıwı kerek
~Mayıp balalarǵa olarǵa mayıp dep tek ǵana kemshilik tárepten jantasıwı emes, bálki bul balalarǵa hár tárepleme jantasıw kerek
~Inklyuziv tálim xızmetlerin ulıwma tálim sistemasınıń integraciya etilgen bo`limi bolıwı kerek}

Inklyuziv tálimde maslasıwshanlıq principi- bul..:


{~Arnawlı mútajlikli balalar inklyuziv tárzde oqıtılıp atırǵan klaslarda joqori maman oqıtıwshılardıń sabaq beriwi talap etiledi
=bu principtiń mazmunı sonda, oqıw joba, programma hám sabaqlıqlar arnawlı mútajlikli balalardıń múmkinshiliklerine maslasıwshı bolıwı kerek
~Mayıp balalarǵa olarǵa mayıp dep tek ǵana kemshilik tárepten jantasıwı emes, bálki bul balalarǵa hár tárepleme jantasıw kerek
~Inklyuziv tálim xızmetlerin ulıwma tálim sistemasınıń integraciya etilgen bólimi bolıwı kerek}

Social reablitaciya degenimiz ne:


{=medicinaliq ilajlar kompleksi, tálim, tárbiya, kásip tańlaw, jumısqa jaylastırıw hám basqalar
~imkaniyati sheklengen balalardıń ulıwma bilim beriw mákemelerinde salamat ten`lesleri menen birgelikte uyqaslıqta tálim alıwı
~u`zliksiz tálim shárt-sharayatlarda múmkinshilikleri sheklengen balalardıń normada rawajlanıp atırǵan ten`lesları menen óz-ara baylanısda bolıwdıń variyant hám formaları
~balalarda psixik hám fizikalıq rawajlanıw kemshiliklerin pedagogikaliq usıllar hám ilajlardıń arnawlı sisteması járdeminde tolıq yamasa belgili da`rejede du`zetiw}

Korrekcion shinig`iwlar bul ne:


{=ruwhiy- fizikalıq rawajlanıwindaǵı kemshiliklerdi du`zetiw hám saplastırıwǵa tiyisli shinig`iwlar.
~balalarda psixik hám fizikalıq rawajlanıw kemshiliklerin pedagogikalıq usıllar hám ilajlardıń arnawlı sisteması járdeminde tolıq yamasa belgili da`rejede du`zetiw
~o'zlestirilgen bilimler hám turmıslıq tájiriybe tiykarında minez-qulqlardıń tez, anıq, sanalı atqarılıwına tayarlıq.
~tálim processinde nuqsanlı balalardıń psixik hám fizikalıq rawajlanıwındaǵı kemshiliklerdi du`zetiw hám toltırıw}

Pedagogikalıq korreksiyaning wazıypası nelerden ibarat :


{=anomaliyalarning kelip shıǵıw sebepleri, túrlerin, anomal balalardıń psixofiziologikalıq rawajlanıwindaǵı qásiyetlerin úyreniw, usılar, tiykarında integraciyalasqan, inklyuziv yamasa differensial tálimdi shólkemlestiriw, olardıń tálim-tárbiyası menen shuǵıllanıw bolıp tabıladı.
~ balalarda psixik hám fizikalıq rawajlanıw kemshiliklerin pedagogikalıq usıllar hám ilajlardıń arnawlı sisteması járdeminde tolıq yamasa belgili da`rejede du`zetiw
~o'zlestirilgen bilimler hám turmıslıq tájiriybe tiykarında minez-qulqlardıń tez, anıq, sanalı atqarılıwına tayarlıq.
~tálim processinde nuqsanlı balalardıń psixik hám fizikalıq rawajlanıwındaǵı kemshiliklerdi du`zetiw hám toltırıw}

Logopediya neni uyreniwshi pán bolıp esaplanadı :


{=awir sóylew kemshiliklerin úyreniw, aldın aliw, saplastırıw jolları, usılların uyreniwshi pán.
~esitiwinde nuqsanı bolǵan balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pán;
~ko'zi ázzi balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pán;
~aqliy tárepten nuqsani bar balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pa`n}

Surdopedagogika neni uyreniwshi pán bolıp esaplanadı :


{~ awir sóylew kemshiliklerin úyreniw, aldın aliw, saplastırıw jolları, usılların uyreniwshi pán.
=esitiwinde nuqsanı bolǵan balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pán;
~ko'zi ázzi balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pán;
~aqliy tárepten nuqsani bar balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pa`n}

Tiflopedagogika neni uyreniwshi pán bolıp esaplanadı :


{~ awir sóylew kemshiliklerin úyreniw, aldın aliw, saplastırıw jolları, usılların uyreniwshi pán.
~esitiwinde nuqsanı bolǵan balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pán;
=ko'zi ázzi balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pán;
~aqliy tárepten nuqsani bar balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pa`n}

Oligofrenopedagogika neni uyreniwshi pán bolıp esaplanadı?


{ awir sóylew kemshiliklerin úyreniw, aldın aliw, saplastırıw jolları, usılların uyreniwshi pán.
~esitiwinde nuqsanı bolǵan balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pán;
~ko'zi ázzi balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pán;
=aqliy tárepten nuqsani bar balalardin' tálim-tárbiyası menen shuǵıllanatuǵın pa`n}

Yunesko tárepinen “Tálim hámme ushın” programması qashan qabıl etildi:


{=2001-j
~2002-j
~2003-j
~2005-j}

Ózbekistanda «Tálim hámme ushın» milliy programması qashan qabıllandı :


{=2001-j
~2002-j
~2003-j
~2005-j}

Salamat turmıs tárizi bul …:


{=Shaxstı jámiyette xarakterleytuǵın rawajlanıw hám insaniyliq norması bolip esaplanadi
~ O`z waqtinda tueri awqatlaniw, ıqshamlı kiyiniw, bilimli boliw
~ O`z waqtinda dem alıw, awqatlaniw, sport menen shug`illaniw
~Bazarǵa barıp jaqsı sapalı aziq-awqat ónimlerin tańlap alıw, jaqsı bilimge iye boliw}

Tiflopedagogika qanday sózden alınǵan :


{=Tiflopedagogika (grekshe) tiflos-soqır, soqır sózinen alınǵan
~Tiflopedagogika (latınsha ) tiflos-gereń, gúń sózinen alınǵan
~Tiflopedagogika (grekshe) tiflos-kem, aqıl sózlerinen alınǵan.
~Tiflopedagogika (grekshe tiflos-sóz, sóylew sózlerinen alınǵan}

Oligofrenopedgogika qanday sózden alınǵan :


{=Oligofrenopedagogika (grekshe oligos-kem, fren-aqıl sózlerinen alınǵan )
~Oligofrenopedagogika (grekshe oligos-gereń, gúń sózinen alınǵan ).
~Oligofrenopedagogika (grekshe oligos-soqır, soqır sózinen alınǵan )
~Oligofrenopedagogika (grekshe oligos-sóz, sóylew sózlerinen alınǵan ) }

Logopediya qaysı sózden alınǵan :


{=Logopediya (grekshe logos-sóz, padeo-tárbiya sózlerinen alınǵan )
~Logopediya (latınsha logos-gereń, tezek sózlerinen alınǵan )
~Logopediya (latınsha logos-soqır, soqır sózlerinen alınǵan )
~Logopediya (latınsha logos-kem, nuqsan sózlerinen alınǵan ) }

Esitiw kemshilikleri kelip shıǵıw sebeplerine kóre qanday boladı :


{=Tuwma hám arttırılǵan boladı.
~O`miri dawamında payda boladı
~Tuwiliwi processinde payda boladı.
~Keyinirek kesel bolıwı arqalı payda boladı}

Bala kóriw arqalı qanday oyda sawlelendiriwge iye boladı :


{=Bala kóriw qábileti arqalı zatlardıń reńi, forması, kólemi, háreketi, uzaq-jaqınlıǵı, keńislikgi ornı haqqında oyda sawlelendiriwge iye boladı.
~Bala kóriw qábileti arqalı dúnyadaǵı zatlardı qabil etedi
~Bala kóriw qábileti arqalı ata-anasın, uzaq-jaqınların biliw oyda sawlelendiriwine iye boladı.
~Bala kóriw qábileti arqalı dógerek átirapdaǵı zatlardıń úlken-kishiligin uzaq-jaqınlıǵın biliw oyda sawlelendiriwine iye boladi}

Aqiliy tárepten awir kemshilikleri bar balalar social támiynat ministrligine qaraslı balalar u`yinda neshe jasqa shekem tárbiyalanadi:


{=18 jasqa shekem
~15 jasqa shekem
~14 jasqa shekem
~10 -12 jasqa shekem}

Rinolaliya degenimiz ne:


{=Rinolaliya, yaǵnıy, tamaq penen sóylew, dawislarlar aytılıwı hám dawıs tembrining sóylew apparatıdaǵı anatomik-fiziologikalıq kemshilikleri, ózgerisleri nátiyjesinde buzilip aytılıwı bolıp tabıladı
~ Rinolaliya-artikulyastion apparatınıń dúzilisindegi kemshiliklerge tiyisli maǵlıwmatlar
~Rinolaliya-artikulyastion apparat dúzilisiniń buzılıw nátiyjesinde kelip shıqqan tugwma yamasa turmıs dawamında arttirilgan kamshilikler
~Rinologiya-tuwıliw menen payda boladı}

Rinolamiyalarning túrleri qaysılar :


{=3 tu`rlı ashıq, jabıq hám aralas
~2 tu`r, jutqinshaq, artikulyastion
~2 tu`r, affektiv, epileptik
~2 tu`r, ashıq hám jabıq}

Dizartriya degenimiz ne:


{=Dizartriya latınsha aynıw -buzılıw mánisin bildiriwshi dis júklemesi, artron-biriktiriw, jalǵaw degen sózden alınǵan bolıp, mánisli, tuwri sóylewdiń dúzilisi degen mánisti ańlatadı
~Dizartriya sózlerdi tolıq, tuwri ayta almaslik, tildin` kemshilikleri bolıp tabıladı, ol sóylew apparatı innervastiyasida kemshilik bar ekenligine baylanıslı boladı.
~Dizartriya degenimiz-bul turmıs dawamında payda bolatuǵın sóylew kemshilikleri
~Dizartriya degenimiz-bul bala sóylewiniń tusiniksizligi}

Alamiya degenimiz ne:


{=Alamiya (grekshe a-joq, lamiya-sóylew, so`yleymen)- ulıwma sóylewdin` rawajlanıwinıń úlken kemshiligi, fiziologiyalıq esitiw qábileti saqlanǵan halda so`yley almasliq, gúńelek bolıw
~Alamiya bul so`yley almasliq, adamlarǵa qosilmawshiliq, umitshaqli, ruwhiy jahtan qıynalıw
~Alamiya-sózlerdi tolıq, tuwri ayta almaw
~ Alamiya-bul turmıs dawamında payda bolatuǵın sóylew kemshiligi}

Aqli jaqtan nuqsani bar balalar neshe dárejege bólinedi:


{~3
=4
~5
~2}

Balanıń mektepte qanday oqiwi ko`pchilik tárepinen nege baylanisli ekenligi qaysi qatarda duris ko`rsetilgen:


{=mektep ha`m qalewi
~Shańaraqqa
~Doslarinin` kimligine
~ Rejimine}

Mekteptiń oqitiw wazıypaları nátiyjeli boliwna shańaraq qanday járdemlesiwi kerek:


{=Balalardıń sabaqlardqan ko`p qalmawi, sabaqlarǵa keshikpey keliwi hám bosqalar
~Balalardı qatti uslawı
~Mekteptiń remont hám basqa jumıslarına ja`rdem beriw
~Mektepte xar tu`li qiziqli keshelerdiń o`tkeriliwine járdemlesiwi}

Mekteptiń shańaraqqa berip turatuǵın eń ahmiyetli járdemi:


{=Pedagogikalıq keńesler.
~Balaǵa materiallıq járdem ko`rsetip turıw
~Balasın eń jaqsı oqiwshilar qatarina qosiw
~Balasın oqiw qurallari menen támiyinlew}

Tárbiyanıń oqitiwdag`i ózgesheligin ko`rsetiw:


{=Tárbiya strukturalıq, uzaq dawam etetuǵın, shıdamlılıq, úzliksiz tálim barıwdı, jańalıqlar kirgizip barıwdı talap etetuǵın nátiyjesi birden sezilmeydi, úlgi bag`darlamasi tiykarında sho`lkemlestiriletug`in protsess
~Tárbiya sabaqta, oqiw barısında ámelge asıriladı.
~Tárbiyanı ta`limnen, ta`limdi tárbiyadan ayiriwg`a bolmaydi.
~Tárbiya menen tárbiyashilir, klass basshıları, oqitiw jumısları menen oqitiwshilarlar shug`illanadi}

Erksiz atqarılatuǵın ámeliy háreket qaysi pedogogikaliq túsinikke iye:


{=Kónlikpe
~Motiv
~Bilim
~Tárbiya}

Oqıtıwda sa`wbet metodın qóllawdıń eń tiykarǵı shártin ko`rsetin`:


{=Oqıwshılardıń u`yrenilip atirg`an másele boyinsha bilimler jiyindisinin` boliwi
~Oqıtıwshınıń sawbet qóllaw sheberligi
~Oqıwshılardıń jas hám jeke qásiyetleri
~Didaktikaliq wazıypaǵa muwapiqlastiriw}

Tálim mazmunı degenimiz ne:


{=Sabaq kestesi, bag`darlamasi hám sabaqlıqlar
~Ilimiy bilimler, eplilik hám ko`nlikpeler sisteması
~Oqıtıw printsplari, qurallari hám metodları
~Tárbiya printsplari, usılları hám túrleri}

Oqıtıwshı hám oqiwshilardin birgelikte hareketi menen bilim ma`sellerin birge shehsiwge qaratılǵan iskerliginiń usılları qaysı túsinikti ańlatadı :


{=Oqıtıw metodları
~Oqıtıw principleri
~Bilim mazmunı
~Oqıtıwdı shólkemlestiriw túrleri}

Awızsha oqıtıw metodları qaysı qatarda kórsetilgen:


{=Gúrriń, sa`wbet, túsindiriw, lekciya
~ Shınıǵıw, laborotoriya jumısı, ámeliy grafik jumıs
~ Baqlaw, demonstratsiya, illyustratsiya
~ Kitap menen islesiw, izertlew shınıǵıw}

Eplilik qanday jollar menen kónlikpege aylanadı:


{=Arnawlı islengen shınıǵıwlar menen
~Oqıtıwshınıń sóz arqalı túsindiriwi menen
~Sabaqlıq tekstin tákirarlaw menen
~Tekstti yadlaw arqali}

Tiykarǵı pedagogikalıq kategoriyalar:


{=Rawajlandırıw, maǵlıwmat, tálim
~Tálim, tárbiya, maǵlıwmat
~Oqıtıw, tálim, maǵlıwmat
~Tárbiya, oqıtıw, maǵlıwmat}

Diagnostika degenimiz ne:


{=Diagnostika bul ha`r tu`rli qa`bilietlerdi rawajlandırıwǵa, balalardıń bos waqtin duris sho`lkemlestiriwge jaqinan ja`rdem beredi
~Diagnostika bul balanıń minez- qulqindag`i fizikalıq hám fiziologikalıq rawajlanıwdaǵı o`zgesheliklerdi aldınan ko`re biliw
~Diagnostika bul social juwapkershilikke tartılıwına eshi etken shaxzslarning xukiklariga qarsı háreketleri bulib, olar ústinen jınayatlı jumıs kuzgalish jaraeni bolıp tabıladı
~Diagnostika bul kishi social munasábetler xamda xarakter, jınıslıq hám es xusisiyatlari jixatidan yakin kishi social gruppalorga xos}

Deviatsiya degenimiz ne:


{=Deviatsiya-bul social pedagogikalıq mashqala bulip, insan ruwhiy álemindegi onıń átirapındaǵı ortalıqtıń o`zgeriw jag`daylari menen baylanisli
~Deviatsiya-bul ruwhiy salamat shaxslar ta`repinen normativ qag`iydalardi buzıw jag`dayları bolıp tabıladı
~Deviatsiya-bul jámiyet ta`repinen qabil etilgen is-háreketler
~Deviatsiya-bul qag`iydalar hám normalar jiyindisi}

Social pikir degenimiz ne:


{=ja`miyat ta`repinen anıq qoyılatuǵın talaplar
~siyasiy talaplar
~ideologiyaliq pikirler
~pedagogikaliq talaplar}
Quramalı kemshilikler bul-:
{=Bir kiside ámeldegi eki yamasa bir neshe fizikalıq yamasa psixik kemshilikler.
~ruwhiy salamat shaxslar ta`repinen normativ qag`iydalardi buzıw jag`dayları bolıp tabıladı
~ psixikaliq kemshilikler
~ fizikalıq kemshilikler}

Maslasiw reakciya-bul:


{=organizmning tásir etiwshi derekti jáne de jaqsiraq qabıllawǵa hám analiz etiwge hám oǵan juwap qaytarıw ushın analizatorlardi du`zetiwge járdem beretuǵın átirap ortalıqtıń ózgeriwine reflektor reakciyasi.
~organizmning kesellik yamasa jaraqat nátiyjesinde belgili bir kásipte tolıq yamasa belgili bo`legin turaqlı funkcional buzılıwlarǵa, dárejeniń tómenlewine alıp keliwshi jaǵdayı.
~normada rawajlanıwdıń buziliwin keltirip shıǵaratuǵın fizikalıq hám psixik kemshilik.
~Social mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan hám ol mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı óz-ara baylanıs}

Mayıplıq bul-:


{= organizmning kesellik yamasa jaraqat nátiyjesinde belgili bir kásipte tolıq yamasa belgili bo`legin turaqlı funkcional buzılıwlarǵa, dárejeniń tómenlewine alıp keliwshi jaǵdayı.
~ organizmning tásir etiwshi derekti jáne de jaqsiraq qabıllawǵa hám analiz etiwge hám oǵan juwap qaytarıw ushın analizatorlardi du`zetiwge járdem beretuǵın átirap ortalıqtıń ózgeriwine reflektor reakciyasi.
~ Social mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan hám ol mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı óz-ara baylanıs
~ normada rawajlanıwdıń buziliwin keltirip shıǵaratuǵın fizikalıq hám psixik kemshilik.}

Mayıp bala - bul:


{=fizikaliq, intellektual, sezim hám psixik kemshilikleri sebepli turmıs iskerligi sheklengen, social járdem, qáwipsizlikke mútáj hám nızam tárepinen belgilengen tártipte mayıp dep ta`n aling`an bala.
~ fizikaliq hám psixik rawajlanıwda kemshiliklerge iye, social járdem hám qorǵawǵa mútáj bala.
~ fizikaliq, intellektual, sezim hám psixik kemshilikleri sebepli turmıs iskerligi sheklengen bala
~socialliq járdem, qáwipsizlikke mútáj hám nızam tárepinen belgilengen tártipte mayıp dep ta`n aling`an bala}

Rawajlanıwindaǵı kemshilik degenimiz ne:


{= normada rawajlanıwdıń buziliwin keltirip shıǵaratuǵın fizikalıq hám psixik kemshilik
~organizmning kesellik yamasa jaraqat nátiyjesinde belgili bir kásipte tolıq yamasa belgili bo`legin turaqlı funkcional buzılıwlarǵa, dárejeniń tómenlewine alıp keliwshi jaǵdayı.
~ organizmning tásir etiwshi derekti jáne de jaqsiraq qabıllawǵa hám analiz etiwge hám oǵan juwap qaytarıw ushın analizatorlardi du`zetiwge járdem beretuǵın átirap ortalıqtıń ózgeriwine reflektor reakciyasi.
~ Social mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan hám ol mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı óz-ara baylanıs
Salamatlig`i sheklengen bala... esaplanadı :
{= fizikaliq hám psixik rawajlanıwda kemshiliklerge iye, social járdem hám qorǵawǵa mútáj bala.
~ fizikaliq, intellektual, sezim hám psixik kemshilikleri sebepli turmıs iskerligi sheklengen bala
~ijtimoiy járdem, qáwipsizlikke mútáj hám nızam tárepinen belgilengen tártipte mayıp dep etirof etilgen bala
~ socialliq járdem, qáwipsizlikke mútáj hám nızam tárepinen belgilengen tártipte mayıp dep ta`n aling`an bala}
Integraciyalashgan tálim bul:
{=diqqat orayında balanıń áyne mektepke kelip- ketiw mashqalası turǵan, arnawlı mútajlikli balanıń mektepke qatnas procesi bolıp tabıladı
~uliwmatálim procesin rawajlantıradı hám barlıq balalarǵa uyqas bolǵan tálimni engizedi.
~ha`r qiyli mútajlikli balalardıń tálim alıwına qaratılǵan metodologiyani rawajlandırıwǵa háreket etedi.
~Múmkinshiligi sheklengen balalar tálim alıwına tiyisli qosımsha úskenelerdi shólkemlestirip balalardıń to'lim alıwına qolay sharayat jaratadi}

Inklyuziv tálim bul:


{=na`giran hám salamat balalar o'rtsidagi tosqınlıqlardı (diskriminaciyani) saplastırıw, arnawlı tálimga mútáj balalar, (ayırım sebeplerge kóre mayıp bolǵan ) óspirimler rawajlanıwda ushraytuǵın kemshilikler yamasa ekonomikalıq qıyınshılıqlardan qatiy názer socialliq ómirge maslastırıwǵa jóneltirilgen uliwmata`lim procesine qosıwdı ańlatiwshı tálim sisteması bolıp tabıladı
~diqqat orayında balanıń áyne mektepke kelip- ketiw mashqalası turǵan, arnawlın mútajlikli balanıń mektepke qatnas procesi bolıp tabıladı
~Har qiyli mútajlikli balalardıń tálim alıwına qaratılǵan metodologiyani rawajlandırıwǵa háreket etedi.
~Múmkinshiligi sheklengen balalar tálim alıwǵa tiyisli qosımsha úskenelerdi shólkemlestirip balalardı tálim alıwına qolay sharayat jaratadi}

Inklyuziv tálim qaysı tilden alınǵan :


{=Ingliz
~Latin
~Grek
~Rus}

Inklyuziv sóziniń mánisi:


{=Uyqastiriw, uyqaslastırıw, qamtıp aliw
~ Uyqastiriw, qamtıp aliw
~ qamtıp aliw
~ Uyqastiriw}

Inklyuziv tálimniń neshe tiykarǵı principi ámeldegi:


{=7
~3
~5
~6}

Inklyuziv tálim sisteması integraciyalashgan tálim sistemasınan nesi menen parıq etedi:


{=mazmun-mánisi, maqseti, wazıypaları hám háreket programması menen
~metodlari, baǵdarları menen
~tiykarg`i principleri menen
~maqset- wazıypaları menen}

Integraciyaning neshe ámelde formaları bar:


{=3
~2
~5
~7}

Funkcional integraciya bul...:


{=Bul forma mayıp hám mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı funkcional mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan
~Integraciyaning bul forması mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı fizikalıq ayirmashiliqti kemeytiwge qaratılǵan
~Ápiwayı mekteptin` qasında mayıp balalar ushın arnawlı bólim yamasa klass shólkemlestiriw múmkin
~socialliq mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan hám ol mayıp hám de mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı baylanıstı qollap -quwatlaydi}

Fizikalıq integraciya bul..:


{~Bul forma mayıp hám mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı funkcional mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan
=Integraciyaning bul forması mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı fizikalıq ayirmashiliqti kemeytiwge qaratılǵan
~ Ápiwayı mekteptin` qasında mayıp balalar ushın arnawlı bólim yamasa klass shólkemlestiriw múmkin
~Socialliq jámiyetke integraciya qılıw}

Social integraciya degenimiz ne:


{~Bul forma mayıp hám mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı funkcional mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan
~ Integraciyaning bul forması mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı fizikalıq ayirmashiliqti kemeytiwge qaratılǵan
~ Ápiwayı mekteptin` qasında mayıp balalar ushın arnawlı bólim yamasa klass shólkemlestiriw múmkin
= socialliq mashqalalardi kemeytiwge qaratılǵan hám mayıp bolmaǵan balalar ortasındaǵı óz-ara baylanıstı qollap -quwatlaydi}

Inklyuziv tálimniń mashqalalardin` biri...:


{=Múmkinshiligi sheklengen balalardıń jámiyette kórinbesligi
~Inklyuziv tálim ha`mme ushın tálim sapasın jaqsılaydı
~kemisitiwlerdin` aldın aladı
~Inklyuziv tálim jáne de inklyuzivlikke alıp keledi}

Inklyuziv tálim sisteması mákemelerin kórsetiń:


{=mektepke shekemgi, ulıwma bilim beriw, ulıwma orta bilim beriw, orta arnawlı kásip-óner hám joqarı tálim
~ ulıwma orta bilim beriw, orta arnawlı kásip-óner ta`limi
~ mektepke shekemgi, ulıwma bilim beriw, ulıwma orta bilim beriw
~ ulıwma orta bilim beriw, orta arnawlı kásip-óner hám joqarı tálim}

BMSH tárepinen qabıl etilgen- Insan huqıqları uliwmaja`ha`n Deklaraciyasi qashan qabıl etilgen:


{=1948-jılı
~1848-jılı
~1949 -jılı
~1947- jılı}

Mayıp shaxslar huqıqları haqqindaǵı Deklaraciya qashan qabıllandı :


{=1975- jılı
~1985- jılı
~1995- jılı
~1947- jılı}

Balalar huquhlari haqqindaǵı Konvenciya qashan qabıl etilgen:


{=1989 - jılı
~1985- jılı
~1998- jılı
~1997- jılı}

Reablitaciya degenimiz ne:


{=organizmning buzilgan funkciyalari hám de keseller hám mayıplardıń social funkciyalari hám miynetke uqıplıgini qayta tiklew yamasa ornın orawǵa qaratılǵan medicinalıq, pedagogikalıq jáne social ilajlar kompleksi
~normada rawajlanıwdıń buziliwin keltirip shıǵaratuǵın fizikalıq hám psixikaliq kemshilik
~balalar tárepinen joǵatılǵan social baylanıslar hám funkciyalarni qayta tiklew, ómirin támiyinlew ortalıǵın jaratıw, olarǵa ǵamqorlıqtı kúsheytiwge jóneltirilgen ilajlar kompleksi
~organizmning tásir etiwshi derekti jáne de jaqsılaw qabıllawǵa hám oǵan juwap qaytarıw ushın analizatorlarni sazlawǵa járdem beretuǵın átirap -ortalıqtıń ózgeriwine reflektor reakciyasi}

Inklyuziv tálim modeli, texnologiyası bul-…


{=u`zliksiz tálim shárt-shárayatlarında múmkinshiligi sheklengen balalardıń normada rawajlanıp atırǵan qatarlasları menen o'zara baylanısta bolıwdıń variant hám formaları
normada rawajlanıwdıń buziliwin keltirip shıǵaratuǵın fizikalıq hám psixikaliq kemshilik
~balalar tárepinen joǵatılǵan social baylanıslar hám funkciyalarni qayta tiklew, ómirin támiyinlew ortalıǵın jaratıw, olarǵa ǵamqorlıqtı kúsheytiwge jóneltirilgen ilajlar kompleksi
~organizmning tásir etiwshi derekti jáne de jaqsılaw qabıllawǵa hám oǵan juwap qaytarıw ushın analizatorlarni sazlawǵa járdem beretuǵın átirap -ortalıqtıń ózgeriwine reflektor reakciyasi}

Arnawlı pedagogika -bul:


{= nuqsanlı balalardı tárbiyalaw hám tálim beriw
~balalarda psixikaliq hám fizikalıq rawajlanıw kemshiliklerin pedagogikalıq usıllar hám ilajlardıń arnawlı sisteması járdeminde tolıq yamasa belgili da`rejesin du`zetiw
~rawajlaniwinda kemshilikleri bolǵan balalardıń rawajlanıw qásiyetlerin názerde tutatuǵın tálim metodikası
~ rawajlaniwinda nuqsanı bolǵan balalar menen alıp barılatuǵın korrekcion pedagogic jumıs mazmunıng metodikasi}

Inklyuziv tálim ámelge asırıp atırǵan ulıwma bilim beriw mekteplerindegi klaslarda integraciya etilgen oqıwshılar sanı neshewden aspawı kerek:


{=3-4
~4-5
~5-6
~2-3 }
Download 37.39 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling