Internet va raqamli dunyo

Raqamli izlar

Raqamli izlar

• Raqamli izlar (ingl. Digital footprint) – ma’lum bir shaxs Internet, raqamli qurilmalardagi faoliyati to‘plami. U global tarmoqda “kiber soya”, “elektron iz” yoki “raqamli soya” deb ham ataladi. Ular veb-sahifalarni ko‘rish natijasida ortda qoldirilgan va cookiefayllar shaklida saqlangan ma’lumot hisoblanadi Raqamli izlar asosida, ya’ni foydalanuvchi qanday saytlarga kirishi, qanday joylarga borishi, uni nimalar qiziqtirishi, nimalarga to‘lov qilishi, qanday insonlar bilan do‘stlashishiga oid kuzatuvlar asosida ma’lumotlar to‘planadi, tahlil qilinadi va foydalanuvchi virtual qiyofasi – elektron raqamli portreti shakllantiriladi.

Ommaviy axborotlardan tug’ri foydalanish

KERAK! Barcha onlayn harakatlar Internetda ham, kompyuter, planshet, smartfon kabi qurilmalarda ham o‘z izini qoldiradi. Undan esa foydalanuvchi, uning joylashuvi, qurilmasi kabi foydalanish tafsilotlarini aniqlash uchun foydalanish mumkin. Bugungi kunda axborot, kontent va resurslarning haddan tashqari keng va turli-tuman to‘plami mavjud. Ayniqsa, Internetda ularning aniqligi, ishonchliligi va qiymatlari turlicha. Bundan tashqari, bu ma’lumotlar turli shakllar (matn, tasvir, statistik ma’lumot, elektron yoki bosma shakl)da mavjud bo‘lib, ularni turli axborot manbalaridan olish mumkin.

Xulosa

Raqamli iqtisodiyot - bu jahon bozorining barcha tarmoqlarida mavjud bo'lgan va faol rivojlanib borayotgan iqtisodiy munosabatlarning yangi turi. Raqamli iqtisodiyot tez orada etakchi segmentga, umuman iqtisodiy tizimning o'sishi va rivojlanishining harakatlantiruvchisiga aylanishi mumkin. Buning sababi, raqamli iqtisodiyot moddiy tovar-pul birjalariga nisbatan ba'zi afzalliklarga ega, masalan, tovarlarni etkazib berish tezligi yoki deyarli bir zumda xizmatlar ko'rsatish. Raqamli iqtisodiyotning yana bir afzalligi - tranzaktsiyalarni ishlab chiqarish va amalga oshirish xarajatlarining pastligi. Raqamli iqtisodiyotning an'anaviy iqtisodiyotga nisbatan muhim afzalliklaridan biri shundaki, elektron tovarlar deyarli tükenmez va virtual shaklda mavjud, jismoniy tovarlar deyarli har doim cheklangan va ularga kirish ancha qiyin.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati

• https://digital.ac.gov.ru/poleznaya-informaciya/4206/ - Что такое цифровая экономика простыми словами?
• https://www.acjournal.ru/jour/article/view/1079 - Цифровая экономика: сущность явления, проблемы и риски формирования и развития
• http://www.eurasiancommission.org/ - Цифровая экономика – различные пути к эффективному применению технологий (BIM, PLM, CAD, IOT, Smart City, BIG DATA и другие)
• Sh. MUSTOFOQULOV. Raqamli iqtisodiyot – yangi O‘zbekiston taraqqiyotining yangi davri. http://tsue.uz/?p=12549