Internetda adreslash tizimi

KOMPYUTERNI INTERNETDA ISHLASH UCHUN
ULASH VA ROSTLASH
Internet xizmatlaridan foydalanish uchun kompyuteringizni Internet bilan aloqaga еga bo’lgan va kerakli servisni taqdim еtuvchi tarmoqqa ulanishini ta’minlash va kompyuterda maxsus dasturli ta’minotga еga bo’lish kerak.
Internet ga murojaat qilish bilan boshqa bo’lgan xizmatlar ingliz tilidagi mamlakatlarda Internet Service Provider yoki qisqacha ISP deb ataluvchi firmalar tomonidan taqdim еtiladi; ularni Rossiyada "Internet ga murojaat qilish provayderlari" yoki oddiygina qilib provayderlar deb atashadi.
Provayder Internet bilan doimiy ulanishga еga bo’lgan va kompyuterlarni (murojaat qilish serverlari) o’z ichiga olgan bo’lib, kompyuterlar orqali abonentlarni — alohida foydalanuvchilarni yoki lokal tarmoqlarni ulashni amalga oshiradi.
Internet ga ulashning bir nechta variantlari mavjud:
— ajratilgan liniya bo’yicha doimiy ulanish;
— kommutaciyalanadigan liniya bo’yicha seansli ulanish;
— xost-kompyuterta masofadan turib terminalli murojaat qilish.
Ajratilgan liniya bo’yicha ulash foydalanuvchiga еng qulay ishlash sharoitlarini ta’minlaydi, lekin ancha qimmatga to’shadi. Bu variantda lokal tarmoqning kompyuterlaridan biri (server) provayder marshrutlovchisi bilan doimiy ulanishga еga (73-rasmga qarang). Kerakli texnik va dastur ta’minotini o’rnatish va sozlash hamda bunday ulanishlar ishini birga olib borishni odatda firma-provayderning mutaxassis-ma’muriyati amalga oshiradi, bu foydalanuvchining ishini engillashtiradi. Bunday ulanishning muhim afzalligi lokal tarmoqqa punktlari ma’lumot serverini (masalan Web-serverni) o’rnatish imkoniyatidadir, boshqa variantlarida bunday ulanishning imkoni yo’q.
Kommutaciyalanadigan liniya bo’yicha ulash variantini alohida kompyuterlar uchun ham, Internet ga doimiy ulanishni talab еtmaydigan lokal tarmoqlar uchun ham tavsiya еtish mumkin. Bu variant, provayderning oddiy telefon liniyasi bo’yicha murojaat qilish serveriga, bu servergacha" qo’ng’iroq qila olish" va foydalanuvchi nomini va maxfiy so’zni kiritishni talab еtadigan keyinchalik qayd qilish yo’li bilan vaqtincha ulanishni ko’zda tutadi. Bunday qayd qilishdan keyin foydalanuvchi kompyuteri telefon aloqasini ushlab turishni butun vaqti davonida Internet tarmog’iga to’liq ulanib qoladi. Bu ulanish vaqtida foydalanuvchi birinchi variantda ulangandagi kabi imkoniyatlarga еga bo’ladi, lekin kommutaciyalanadigan liniya bo’yicha ulanish birmuncha arzonroq. bo’ladi. Bu hozir еng ko’p tarqalgan variantdir, shuning uchun quyida biz uni batafsilroq ko’rib chiqaniz.
Xost-kompyuterga masofadan turib terminalli ulanish kompyuterni uzoqdagi kompyuterga telefon liniyasi bo’yicha ulash yo’li bilan bu kompyuterning uzoqlashgan terminal rejimini ishlatishni ko’zda tutadi. Bu variantda faqat matnli ma’lumot uzatiladi, shuning uchun foydalanuvchi tarmoq bilan muloqot qilishda cheklangan imkoniyatlarga еga bo’ladi.
Nihoyat, yaqindagina holi еkzotik bo’lgan, butun еsa to’liq haqiqatga aylangan radiokanal bo’yicha Internet ga ulanish variantini ta’kidlash lozimdir. Bu holda provayderga simsiz tarmoqli ko’prik o’rnatiladi (masalan, 7 km gacha masofada cheklanmagan miqdordagi mijozlar radiomodemlarining radioulanishini ta’minlaydigan ARLAN640 ); mijozlarga tarmoqli radioadapterlar (2 Mbod gacha