Analiz va sintez amaliy faoliyatda vujudga keladi. Inson o'zining amaliy faoliyatida doimo turli xil narsalarni tarkibiy qismlarga bo'lib, asta-sekin aqliy jihatdan ham narsalarni ajratishni o'rgandi. - Analiz va sintez amaliy faoliyatda vujudga keladi. Inson o'zining amaliy faoliyatida doimo turli xil narsalarni tarkibiy qismlarga bo'lib, asta-sekin aqliy jihatdan ham narsalarni ajratishni o'rgandi.
- Amaliy faoliyat nafaqat predmetlarni qismlarga ajratish, balki qismlarni bir butunga birlashtirishdan ham iborat edi. Shu asosda fikrlash jarayoni paydo bo'ldi.
- Analiz va sintez fikrlashning asosiy usullari bo‘lib, amalda ham, narsalar mantiqida ham o‘ziga xos ob’ektiv asosga ega bo‘ladi: bog‘lanish va ajralish, yaratish va yo‘q qilish jarayonlari dunyodagi barcha jarayonlarning asosini tashkil qiladi.
- Bilimning empirik darajasida o'rganilayotgan ob'ekt bilan birinchi yuzaki tanishish uchun bevosita tahlil va sintezdan foydalaniladi. Ular kuzatilgan ob'ektlar va hodisalarni umumlashtiradi.
Mantiq analitik tadqiqot uchun bir qator qoidalarni ishlab chiqdi, ular quyidagilarni o'z ichiga oladi. - 1. O'rganilayotgan ob'ektni (hodisani) tahlil qilishdan oldin uni integral element sifatida kiritilgan boshqa tizimdan aniq ajratib olish kerak. Bu ham tahlil orqali amalga oshiriladi (oldingi).
- 2. Keyinchalik, tahlil o'tkaziladigan asos belgilanadi. Asos sifatida tahlil qilinadigan ob'ektning bir komponentni boshqasidan ajratib turadigan xususiyati hisoblanadi. Tahlilning har bir bosqichida bir vaqtning o'zida bir nechta emas, balki qismlarga ajratish uchun bitta asos tanlanishi kerak. Tahlil natijasida tanlangan elementlar bir-birini istisno qilishi kerak va bir-biriga kirmasligi kerak.
- 3. Shundan so'ng tahlil o'tkaziladi va analitik bilimlar asosan xulosa chiqarish yo'li bilan olinadi, ya'ni. rasmiy mantiq qoidalariga muvofiq bajariladigan harakatlarga asoslanadi.
Tildagi so‘zlarning ma’lum qismi shakl yoki ma’nosiga ko‘ra o‘zaro aloqador butunliklarni tashkil etadi. Bunday butunliklardagi so‘zlar ana shu xususiyatlariga ko‘ra ikki guruhni tashkil qiladi: - Tildagi so‘zlarning ma’lum qismi shakl yoki ma’nosiga ko‘ra o‘zaro aloqador butunliklarni tashkil etadi. Bunday butunliklardagi so‘zlar ana shu xususiyatlariga ko‘ra ikki guruhni tashkil qiladi:
- 1) omonimlar, omoshakllar, omofonlar, omograflar va paronimlar shakliga ko‘ra;
- 2) sinonimlar, antonimlar esa o‘zaro mazmun uzviyligi yoki zidligiga ko‘ra alohida guruhga mansub bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
