Inventarizatsiya: uni tashkil qilish va o‘tkazish tartibi

Inventarizatsiya: uni tashkil qilish va o‘tkazish tartibi
Inventarizatsiyaning asosiy maqsadi mol-mulkning haqiqatda mavjud ligini aniqlash, haqiqatda mavjud mol-mulkni buxgalteriya hisobi ma’ lumotlari bilan qiyoslash, majburiyatlar hisobda to‘g‘ri aks ettirilganligini tekshirishdir.
Joylashgan yeri va barcha turdagi moliyaviy majburiyatlaridan qat’i nazar, byudjet tashkilotining barcha mol-mulki inventarlanishi kerak. Bundan tashqari, tovar-moddiy zaxiralar va byudjet tashkilotiga qarashli bo‘lmagan, biroq buxgalteriya hisobida qayd etilgan (mas’uliyatli saqlanishda bo‘lgan, ijaraga olingan va h.k) boshqa turdagi mol-mulklar, shuningdek, birorbir sababga ko‘ra hisobga olinmagan mol-mulk inventarizatsiyadan o‘tkazilishi kerak.
Mol-mulkni inventarizatsiya o‘tkazish joylashgan joy va moddiy javobgar shaxs bo‘yicha o‘tkaziladi.
Quyidagi hollarda inventarizatsiya o‘tkazilishi shart:
- mol-mulk ijaraga berilganda, sotib olinganda, sotilganda va qonunchilikda nazar- da tutilgan boshqa hollarda;
- yillik moliyaviy hisobotni tuzish oldidan.
- asosiy vositapar va tovar-moddiy boyliklar qayta baholanganda;
- moddiy javobgar shaxslar almashganda (ishlarni qabul qilish, topshirish kunida);
- o‘g‘irlik yoki suiste’mol, shuningdek, boyliklarni ishdan chiqarish faktlari aniqlanganda;
- tabiiy ofatlar, yong‘inlar, falokatlar yoki g‘ayritabiiy sharoitlar yuzaga
keltirgan boshqa favqulodda vaziyatlar yuz berganda;
- byudjet tashkiloti tugatilganda (qayta tashkil etilganda) tugatish (ajratish) balansini tuzish oldidan va qonunchilikda nazarda tutilgan boshqa hollarda.
Pul mablag‘lari, pul xujjatlari, boyliklar va qat’iy hisobdagi blankalar oyda bir marta, yonilg‘i moylash materiallari, oziq- ovqat mahsulotlari har chorakda, qimmatbaho metallar tegishli yo‘riqnomalarga muvofiq inventarizatsiyadan o‘tkaziladi.
Inventarizatsiya o‘tkazilishi shart bo‘lgan hollardan tashqari hisobot yilidagi inventarizatsiya qilish sonlari, ularni o‘tkazish sanasi, mol-mulk va moliyaviy majburiyatlar ro‘yxati byudjet tashkiloti rahbari tomonidan belgilanadi.
Inventarizatsiyani o‘tkazish uchun byudjet tashkiloti tarkibida:
______________ byudjet tashkiloti rahbari yoki uning o‘rinbosari(komissiya raisi); bosh buxgalter; boshqa mutaxas- sislar (muhandislar, iqtisodchilar, texniklar va hokazolar) bo‘lgan doimiy ishlaydigan inventarizatsiya o‘tkazish komissiyalari tuziladi. Ishlar hajmi katta bo‘lganda mol-mulk va moliyaviy majburiyatlarni xatlashni bir vaqtda omalga oshirish uchun tarkibida: inventarizatsiyani tayinlagan byudjet tashkiloti rahbarining vakili (komissiya raisi); mutaxassislar: muhandis, texnolog, mexanik, ish yurituvchi, iqtisodchi, buxgalteriya xodimi va boshqalar bo‘lgan ishchi inventarizatsiya komissiyalari tuziladi.
Komissiya tarkibiga inventarizatsiyadan o‘tkazilayotgan boyliklar, narxlarni va birlamchi hisobni yaxshi biladigan tajribali xodimlar kiritilishi kerak.
Bir moddiy javobgar shaxslarda ayni bir xodimni ketma-ket ikki marta ishchi inventarizatsiya komissiyasining raisi qilib tayinlash amaldagi qonunchilikka muvofiq taqiqlanadi.
Doimiy ishlaydigan va ishchi inventarizatsiya komissiyalarining shaxsiy tarkibi byudjet tashkiloti rahbarining buyrug‘i, qarori yoki farmoyishi bilan tasdiqlanadi.