Asosiy fondlarni yaratish va takror ko’paytirishga, shu jumladan yangi qurilishga, modernizatsiya qilishga, rekonstruktsiya qilishga, texnik jihatdan qayta jihozlashga, shuningdek moddiy ishlab chiqarishning boshqa shakllarini rivojlantirishga kiritiladigan investitsiyalar kapital investitsiyalar jumlasiga kiradi. - Asosiy fondlarni yaratish va takror ko’paytirishga, shu jumladan yangi qurilishga, modernizatsiya qilishga, rekonstruktsiya qilishga, texnik jihatdan qayta jihozlashga, shuningdek moddiy ishlab chiqarishning boshqa shakllarini rivojlantirishga kiritiladigan investitsiyalar kapital investitsiyalar jumlasiga kiradi.
- Aktsiyalar, korporativ, infratuzilmaviy va davlat obligatsiyalariga, shuningdek qimmatli qog’ozlarning boshqa turlariga kiritiladigan investitsiyalar moliyaviy investitsiyalar jumlasiga kiradi.
- Inson salohiyatini, ko’nikmalarini va ishlab chiqarish tajribasini rivojlantirishga, shuningdek nomoddiy boyliklarning boshqa shakllarini rivojlantirishga kiritiladigan investitsiyalar ijtimoiy investitsiyalar jumlasiga kiradi.
Nazariya va amaliyotda bir yildan ortiq xizmat qiluvchi vositalar asosiy fondlar, bir yilgacha xizmat qiluvchi vositalar aylanma mablag’lar sifatida tan olinadi. - Nazariya va amaliyotda bir yildan ortiq xizmat qiluvchi vositalar asosiy fondlar, bir yilgacha xizmat qiluvchi vositalar aylanma mablag’lar sifatida tan olinadi.
- Asosiy fondlarning iqtisodiy mohiyati shundaki, moddiy-mulkiy qiymatlik ko’rinishidagi asosiy fondlar korxona ishlab chiqarish jarayonida mehnat vositasi sifatida ko’p marotaba ishlatiladi (foydalaniladi) va ularning qiymati asta-sekin qismlarga bo’lingan holda tovar (mahsulot) bahosiga o’tib boradi. Asosiy fondlarning muhim xususiyati mehnat vositasi sifatida amal qilishi, ishlab chiqarish tsiklida ko’p marotaba ishlatilishi va ular qiymatining mahsulot bahosiga ko’chib o’tishi bilan tavsiflanadi.
Asosiy fondlarni shakllantirishda kapital qo’yilmalar muhim o’rin egallab, bu muhimlik kapital qo’yilmalarning tarkibiy tuzilishidan kelib chiqadi. Kapital qo’yilmalarning tarkibiy tuzilishi quyidagilarni qamrab oladi: - Asosiy fondlarni shakllantirishda kapital qo’yilmalar muhim o’rin egallab, bu muhimlik kapital qo’yilmalarning tarkibiy tuzilishidan kelib chiqadi. Kapital qo’yilmalarning tarkibiy tuzilishi quyidagilarni qamrab oladi:
- kapital qo’yilmalarning texnologik tuzilishi;
- kapital qo’yilmalarning takror ishlab chiqarish tuzilishi;
- kapital qo’yilmalarning tarmoq va hududiy tuzilishi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
