Investitsion loyihalar tahlili

1251 – variant bo‘yicha sof joriy qiymat hisob-kitobi

Ko‘rsatkichlar	1-yil	2-yil	3-yil	4-yil	5-yil	Jami
1. Foyda	0,5	0,5	0,5	0,5	0,5
2. Qoldiq qiymati	-	-	-	-	1,0
3. Diskont koeffitsienti	1,1	1,4	1,331	1,464	1,61
4. Sof foyda	0,454	0,413	0,375	0,341	0,310	1,893
5. Keltirilgan qoldiq summasi CI(1+0,10)					0,621	0,621
6. Keltirilgan summa						2,514
7. Sof joriy qiymat (6- qator investitsiyalar) 2,514-5=-2,486						-2,486

Shunga o‘xshash boshqa besh variant uchun ham sof keltirilgan qiymat hisoblanadi.

Loyihani amalga oshirish variantlari bo‘yicha ma’lumotlar

Variantlar kodi	Sof joriy qiymat	Ehtimollik
1210	-1,364	0,3
1251	-2,486	0
1253	-1,245	0
1410	-0,454	0
1451	1,307	0,28
1453	2,546	0,42
0	0	1

Jadvalda ko‘rsatilgan manfiy variantlarning barchasi zarar ko‘riladigan variantlardir. Dastlabki uch variantning barchasida sotish hajmi 2 mlrd. so‘m. 141-variantda esa sotish hajmi 4 mlrd.so‘m va agar shu vaqtgacha yo‘l qurilishi to‘g‘risida qaror qabul qilinmasa, zavod ishga tushgandan bir yil so‘ng sotiladi. Sotish hajmi 4 mlrd.so‘mdan ortgandan so‘nggina loyiha samarali bo‘ladi. 1451 va 1453-variantlarni amalga oshirilish ehtimoli yuqoridagi jadvalda ko‘rsatilgan va quyidagicha:
1451 uchun: 0,7 x 0,4=0,28;
1453 uchun: 0,7x 0,6 =0,42 da.
Jadvaldagi ma’lumotlar yordamida, ushbu loyihaga mablag‘ sarflashda hisobga olinishi zarur bo‘lgan barcha variantlar bo‘yicha sof keltirilgan qiymatni topish mumkin.
NPV=0,3 * (-1,364)+0,28* 1,307+0,42*2,546 =1,026


Xatarlarni aniqlash usullari
Loyiha tahlilida xatarlarni aniqlashda bir qancha
usullardan foydalaniladi. Ularga quyidagilar kiradi (1-chizma).

Test.
1.Korxona rahbariyati bo'sh pul mablag'larini besh yil muddatga depozit joylashtirdi. Ushbu davr mobaynida bank tomonidan 287 300 so‘m miqdorida oddiy foizlar hisoblangan. Kredit shartnomasi tugaganidan keyin pul miqdori 725 400 so‘mga teng bo'lgan miqdorga oshdi. Foiz stavkasini aniqlang.

a) 8 %; b) 13 %; v) 24 %; g) to‘g‘ri javob yo‘q.
1-usul:
1. Investitsiya qilinayotgan summaning joriy (bugungi) qiymati aniqlaymiz:
PV = FV – I
PV = 725 400 – 287 300 = 438100
Bu yerda: FV (ing. future value) – bugun investitsiya qilinayotgan summaning kelgusidagi, ya’ni ma’lum davr o‘tgandan so‘nggi – investor ega bo‘lishi mumkin bo‘lgan qiymati;
RV (ing.present value) – kelajakda daromad olish uchun investitsiya qilinayotgan summaning joriy (bugungi) qiymati.
2.Oddiy foiz stavkasining qiymati quyidagi formuladan aniqlanadi:
I = PV i n

Foiz stavkasi miqdori 13%.
Javob b) 13%
2-usul:
1. Investitsiya qilinayotgan summaning joriy (bugungi) qiymati aniqlaymiz:
PV = FV – I
PV = 725 400 – 287 300 = 438100
2.Oddiy foiz stavkasining qiymati quyidagi formuladan aniqlanadi:
FV = PV (1 + i n)


Foiz stavkasi miqdori 13%.
Javob b) 13%


2. Ma'lumki, investitsiya loyihasi investorga 6 yil ichida uning amalga oshirilishiga qo'shilayotgan sarmoyani 2,8 baravar oshirish imkonini beradi. Oddiy foiz stavkasini aniqlang.
a) 47 %; b) 73 %; v) 25 %; g) 30 %;
Echilishi:
1.Pulning kelajakdagi qiymati quyidagicha bo'ladi:
FV = 2,8 PV
2. Oddiy foiz stavkasining qiymati quyidagi formuladan aniqlanadi:
FV = PV (1 + i n)

Oddiy foiz stavkasi miqdori 30%.
Javob: g) 30%
3. Bank korxonaga 725 120 so’m miqdorida kredit berdi. loyihani amalga oshirish uchun rahbariyatga uch yillik muddat tugagandan so'ng korxona 998380 so’mga teng miqdorni qaytarishi kerak. Loyihani amalga oshirish uchun kredit murakkab foiz stavkasi bilan necha foiz berilgan?
a) 18 %; b) 12 %; v) 15 % g) 11 %;
Yechilishi:
Quyidagi formuladan murakkab foiz stavkasini ifoda etamiz:




Yillik 11% kredit taqdim etilgan.
Javob: g) 11%.
4-masala. Investitsiya loyihasini amalga oshirish uchun korxona rahbariyati 924 320 so‘m miqdorida kredit olindi. murakkab foiz stavkasi 11% yillik, ushbu kreditdan foydalanish uchun kompaniya bankka 367 400 so‘m to'lagan. Belgilang: kredit qancha yilga berildi.
a) 3 yil; b) 5 yil; v) 2 yil; g) 6 yil.
Yechilishi:
1.Pulning kelajakdagi qiymatini hisoblaymiz:
FV = PV + I = 924 320 + 367 400 = 1 291 720
2. Quyidagi formuladan korxonaga berilgan kredit davrni aniqlaymiz
n ni aniqlash uchun tenglamalarning ikkala qismini ham belgilash kerak:

Bu yerda: FV (ing. future value) – bugun investitsiya qilinayotgan summaning kelgusidagi, ya’ni ma’lum davr o‘tgandan so‘nggi – investor ega bo‘lishi mumkin bo‘lgan qiymati;
RV (ing.present value) – kelajakda daromad olish uchun investitsiya qilinayotgan summaning joriy (bugungi) qiymati.
Javob: a) 3 yil.
5-masala. Investor investitsiya loyihasini amalga oshirish uchun 6 yil muddatga kredit berdi. Investor tomonidan 675 320 so’m miqdorida mablag olishi uchun korxonaning yillik to'lovlari miqdorini yiliga 22% murakkab stavkada aniqlang .
a)80 303 so’m.; v) 64 673 so’m.; b) 67 750 so’m.; g) to’g’ri javob yo’q.
Yechilishi:
Annuitetning ko'tarilgan qiymatini aniqlash uchun formuladan yillik to'lovlar miqdorini aniqlaymiz:

A nnuitetning o'sish koeffitsienti b jadval bo'yicha aniqlanishi mumkin, b ilovasida taqdim etilgan va u . . bo'ladi:

Korxona har yili 64 673 so’m investorga to'lashi kerak..
Javob: b) 64 673 so’m.