Ipv4 va ipv6 protokollari va ularning paket strukturalari

O’rni Oktetlar da		0									1										2
3
	O’rni bitlarda	0	1	2	3		4	5	6	7		8	9	10	11		12	13	14	15		16	17	18	19	20	21	22	23		24	25	26	27	28	29	30	31
0	0	Versiya				Trafik sinfi										Oqim belgisi
4	32	Foydali yuklama uzunligi																			Keyingi bob									O’tishlar soni
8	64	Jo’natuvchi IP adresi
12	96
16	128
20	160
24	192	Qabul qiluvchi IP adresi
28	224
32	256
36	288

Versiya 6

Versiya 4

Oktet	0	1	2	3	4	5	6	7		8	9	10	11	12	13	14	15			16	17	18		19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31
0	Versiya				IHL					Xizmat ko’rsatish									Paket uzunligi
4	Identifikator																	Flaglar					Fragmentlarning aralashuvi
8	Hayot davri(TTL)								Protokol									Bobning tekshiruv yig’indisi
12	Jo’natuvchi IP adresi
16	Qabul qiluvchi IP adresi
20	Ko’rsatkichlar(0dan 10gacha 32bitli so’z)
	Ma’lumotlar

IP – adres – IP protokoli asosida qurilgan kompyuter tarmog’idagi unikal tugun tarmoq adresi. Internet tarmog’ida ishlaganda har bir tarmoq adresi qaytarilmas bo’lishligi talab qilinadi, lokal tarmoqlarda esa tarmoq adresi tarmoq doirasidagina talab qilinadi. IPv4 da IP adres uzunligi 4 baytni tashkil etadi.

IP – adres ikki qismdan iborat: tarmoq raqami va tugun nomeridan. Tarmoq administrator adres yopilgan holatda ixtiyoriy ravishda kiritish imkoniga ega. Agar tarmoq Internet tarmog’i qismi sifatida ishlashi kerak bo’lsa, tarmoq adresi provayder yoki mintaqaviy internet – registri orqali beriladi(Regional Internet Registry, RIR).
Azaldan TCP/IP protokoli global tarmoqlarda foydalanish uchun loyihalashtirilgan, aynan shuning uchun u maksimal ravishda moslashuvchandir. Xususan paketlarni qismlarga ajratish imkoni bo'lgani uchun qam aloqa kanalining sifati e'tiborga olinmasa qam, axborot albatta o'z manziliga etkaziladi. IP – protokolining mavjudligi uchun qam turli segmentli tarmoqlar o'rtasida qam axborot uzatish mumkin bo'ladi.
TCP/IP – protokolining kamchiligi shundan iboratki, tarmoqda ma'murlashtirish murakkablashadi.

Klient-server arxitekturalari. Klient-server va peer to peer arxitekturalari va ularning tuzilishi. Klient-server va peer to peer xizmatlari, ularda qo’llaniladigan asosiy ilovalari.

Mijoz-server - serverlar deb nomlangan xizmat ko'rsatuvchi provayderlar va xizmat ko'rsatuvchi mijozlar o'rtasida taqsimlanadigan vazifalar yoki tarmoq yuklari taqsimlanadigan hisoblash yoki tarmoq me'morchiligi.
Ko'pincha mijozlar va serverlar kompyuter tarmog'i orqali o'zaro ishlaydi va har xil jismoniy qurilmalar yoki dasturlar bo'lishi mumkin.
Texnologiyaning o'zi juda oddiy. Masalan, foydalanuvchi so'rov yuboradi (google ma'lumotlarini qidirishda) va server javob beradi (ushbu ma'lumot uchun saytlar ro'yxati shaklida). Bu ushbu texnologiyaning eng oddiy namunasidir. Grafik jihatdan u quyidagicha ko'rinadi:
Mijoz-server modeli, shuningdek, pochta tizimlariga asoslangan ma'lumotlarni qayta ishlash tizimini yaratishda foydalaniladi. Mijoz-server arxitekturasidan sezilarli darajada farq qiladigan fayl-server arxitekturasi deb ataladigan narsa ham mavjud.
Fayl serveri tizimidagi ma'lumotlar fayl serverida saqlanadi (Novell NetWare yoki WindowsNT Server) va u ish stantsiyalarida "ish stolidagi ma'lumotlar bazalari", masalan, Access, Paradox, FoxPro va hokazolar orqali ishlov beriladi.

Mijoz-server texnologiyasining afzalliklari

1. Aksariyat hollarda hisoblash tizimini tarmoqdagi bir necha mustaqil kompyuterlar o'rtasida taqsimlashga imkon beradi.
Bu hisoblash tizimiga texnik xizmat ko'rsatishni soddalashtiradi. Xususan, serverni almashtirish, ta'mirlash, modernizatsiya qilish yoki ko'chirish mijozlarga ta'sir qilmaydi.
2. Barcha ma'lumotlar serverda saqlanadi, odatda, aksariyat mijozlarga qaraganda ancha yaxshi himoyalangan. Serverda faqat kirish huquqiga ega mijozlarga ma'lumotlarga kirishga ruxsat berish uchun avtorizatsiya boshqaruvini ta'minlash osonroq.
3. Turli xil mijozlarni birlashtirishga imkon beradi. Turli xil apparat platformalari, operatsion tizimlari va boshqalar bo'lgan mijozlar ko'pincha bitta serverning resurslaridan foydalanishlari mumkin.

Mijoz-server texnologiyasining kamchiliklari

1. 
   Server ishlamay qolishi butun hisoblash tarmog'ini ishlamay qolishi mumkin.
   
2. 
   Ushbu tizimning ishlashini qo'llab-quvvatlash uchun alohida tizim boshqaruvchisi kerak.
   
3. 
   Uskunalarning yuqori narxi.
   

Qatlamli mijozning server arxitekturasi

Ko'p darajali mijoz-server arxitekturasi - bu bir yoki bir nechta alohida serverlarda ma'lumotlarni qayta ishlash funktsiyasi bajariladigan mijoz-server arxitekturasining bir turi. Bu sizga serverlar va mijozlarning imkoniyatlaridan yanada samarali foydalanish uchun ma'lumotlarni saqlash, qayta ishlash va taqdim etish funktsiyalarini ajratish imkonini beradi.

Ajratilgan server bilan tarmoq

Ajratilgan serverga ega tarmoq (Client / Server tarmog'i) bu tarmoq qurilmalari markazlashtirilgan va bir yoki bir nechta serverlar tomonidan boshqariladigan mahalliy tarmoq (LAN). Shaxsiy ish stantsiyalari yoki mijozlar (masalan, shaxsiy kompyuterlar) tarmoq manbalariga server (lar) orqali kirishlari kerak.

Foyda

• 
  Bu ko'p holatlarda hisoblash tizimining funktsiyalarini tarmoqdagi bir nechta mustaqil kompyuterlar o'rtasida taqsimlashga imkon beradi. Bu hisoblash tizimiga texnik xizmat ko'rsatishni soddalashtiradi. Xususan, serverni almashtirish, ta'mirlash, modernizatsiya qilish yoki ko'chirish mijozlarga ta'sir qilmaydi.
  
• 
  Barcha ma'lumotlar serverda saqlanadi, odatda, aksariyat mijozlarga qaraganda ancha yaxshi himoyalangan. Serverda faqat kirish huquqiga ega mijozlarga ma'lumotlarga kirishga ruxsat berish uchun avtorizatsiya boshqaruvini ta'minlash osonroq.
  
• 
  Turli xil mijozlarni birlashtirishga imkon beradi. Turli xil apparat platformalari, operatsion tizimlari va boshqalar bo'lgan mijozlar ko'pincha bitta serverning resurslaridan foydalanishlari mumkin.
  

kamchiliklari

• 
  Server ishlamay qolishi butun hisoblash tarmog'ini ishlamay qolishi mumkin.
  
• 
  Ushbu tizimning ishlashini qo'llab-quvvatlash alohida mutaxassisni - tizim boshqaruvchisini talab qiladi.
  
• 
  Uskunalarning yuqori narxi.
  

Qatlamli mijozning server arxitekturasi - bir yoki bir nechta alohida serverlarda ma'lumotlarni qayta ishlash funktsiyasi bajariladigan mijoz-server arxitekturasining turi. Bu sizga serverlar va mijozlarning imkoniyatlaridan yanada samarali foydalanish uchun ma'lumotlarni saqlash, qayta ishlash va taqdim etish funktsiyalarini ajratish imkonini beradi.
Ko'p darajali arxitekturaning maxsus holatlari:

Ajratilgan server bilan tarmoq

Ajratilgan server bilan tarmoq (eng Mijoz / Server tarmog'i) tarmoq qurilmalari markazlashtirilgan va bir yoki bir nechta serverlar tomonidan boshqariladigan lokal tarmoq (LAN). Shaxsiy ish stantsiyalari yoki mijozlar (masalan, shaxsiy kompyuterlar) tarmoq manbalariga server (lar) orqali kirishlari kerak.

Adabiyot

Valeriy Korjov Ko'p darajali mijoz-server tizimlari. "Ochiq tizimlar" nashriyot uyi (1997 yil 17 iyun). Asl nusxasi 2011 yil 26-avgustda arxivlangan. 2010-yil 31-yanvarda o'chirilgan.


Vikimedia Jamg'armasi. 2010 yil.
№8 MAVZU
8. Mahalliy tarmoqlar. 1
Kirish 1
8.1. LAN uskunasi .. 2
8.2. LAN topologiyasi .. 4
8.3. Boshqaruv tamoyillari. 6
8.3. Boshqaruv tamoyillari. 7
8.4. Mijoz-server texnologiyasi. 8
8.5. Mijoz-server texnologiyalari dasturi. 9
8.6. Tarmoqqa kiring. o‘n bir
Kompyuter resurslariga tarmoqqa ulanishni tashkil etish. 12
Kompyuterning fayllari va printerlariga kirishni tashkil qilish. 12
Tarmoq manbalarini himoya qilishni tashkil etish. o'n uch
Tarmoqda ishlash uchun kompyuterni sozlash. o'n olti
Tarmoq manbasini ko'rsatadi. o'n sakkiz
Tarmoq printeridan foydalanish. o'n to'qqizinchi
Tarmoqda ishlash paytida yuzaga keladigan muammolarni hal qilish. 21
8.7. Amaliy mashg'ulotlar. 23
Mashq 1. Tarmoq joylari bilan ishlash .. 23
Mashq 2. Tarmoq manbasidan nusxa ko'chirish. 23
Mashq 3. Resursga tarmoqqa ulanishni tashkil qilish. 24
8.8. Test savollari .. 24
8.10. Bibliografik ro'yxat. 24