I(q-q). indd

VI bap. Jaqti’li’qti’n’ tarqali’wi’, shag’i’li’si’wi’ ham si’ni’wi’
VI bap
JAQTI’LI’QTI’N’ TARQALI’WI’, 
SHAG’I’LI’SI’WI’ HA’M SI’NI’WI’
24-§. JAQTI’LI’QTI’N’ SHAG’I’LI’SI’W HA‘M SI’NI’W 
NI’ZAMLARI’ 
 
Jaqti’li’qti’n’ shag’i’li’si’wi’
Jaqti’li’qti’n’ tuwri’ si’zi’q boylap tarqali’ wi’n bilesiz. Quyashtan, 
lampadan ha’m basqa dereklerden kelip ati’rg’an jaqti’li’q diywal, jer ha’m 
buyi’mlarg’a tu’skende wolardan shag’i’li’sadi’. 
Soni’n’ ushi’n biz wolardi’ ko’remiz.
Jaqti’li’q buyi’mlardi’n’ betinen shashi’rap 
(46-su’wret) yamasa ayna si’yaqli’ (47-su’wret) 
shag’i’li’sadi’.
Jaqti’li’q geder-budi’r betten shashi’rap 
shag’i’li’sadi’.
Stoldi’n’ beti, jer, diywal, a’tirapi’mi’zdag’i’ 
derlik barli’q buyi’mlar beti gedir-budi’r. Bizge tegis 
boli’p ko’ringen buyi’mlardi’n’ beti de gedir-budir 
boli’wi’ mu’mkin. Mi’sali’, tegis boli’p ko’ringen 
stoldi’n’ betine lupa arqali’ qaralsa, woni’n’ beti 
gedir-budi’rli’qtan ibarat yekenligin ko’riw mu’mkin. 
Buyi’mni’n’ betinen shashi’rap shag’i’li’sqan nur 
ko’zimizge tu’skennen keyin, biz woni’n’ formasi’n, 
ren’in sezemiz. 
Yeger bet jeterli da’rejede tegis bolsa, 
bunday betten jaqti’li’q ayna si’yaqli’ 
shag’i’li’sadi’.
Ayna si’yaqli’ shag’i’li’si’wda buyi’mg’a tu’sken 
nurlar woni’n’ tegis betinen ta’rtipli shag’i’li’sadi’. 
Mi’sali’, jalpaq aynadan nurlar ta’rtipli shag’i’li’sadi’ 
(47-su’wret).
Betten nurlardi’n’ shag’i’li’si’wi’ to’mendegi 
shag’i’li’si’w ni’zami’na bag’i’nadi’ (48-su’wret): 
47-su’wret
46-su’wret
γ
α
48-su’wret

---

82
49-su’wret
50-su’wret
Optika
1. Tu’siwshi nur, shag’i’li’sqan nur ha’m