I(q-q). indd


Aydi’n’ Jerge sali’sti’rg’anda aylani’w da’wiri sinodik ay dep


Download 1.39 Mb.
Pdf ko'rish
bet227/261
Sana05.01.2022
Hajmi1.39 Mb.
#223924
1   ...   223   224   225   226   227   228   229   230   ...   261
Bog'liq
Fizika. 9-klass (2014)

Aydi’n’ Jerge sali’sti’rg’anda aylani’w da’wiri sinodik ay dep 
ataladi’.
Lati’n tilinde «sinodos» – «qosi’li’w» degendi bildiredi.
Taza aydi’n’ ko’riniw da’wiri de sinodik ayg’a tuwra keledi.
Ay wo’zinen nur shi’g’armaydi’, ba’lkim wol Quyashtan tu’sip ati’rg’an 
nurlardi’ shag’i’li’sti’radi’. Quyashqa qarap turg’an betinin yari’mi’ 
jaqti’landi’ri’lg’an, qalg’an bo’legi bolsa qaran’g’i’ boladi’. Ay bizge birese 
toli’q ay, birese yari’m ay boli’p ko’rinip, birese bolsa pu’tkilley ko’rinbey 
qaladi’. Ne ushi’n sonday boladi’?
77-a, suwrette Aydi’n’ Jerdi bir yese aylani’w da’wirindegi 8 jag’dayi’ 
su’wretlengen. Jer betindegi turg’an baqlawshi’g’a korinis hallari’ bolsa 
77-b, su’wrette ko’rsetilgen.
Quyash yendig’ana batqan ha’m Ay bati’sta bolsi’n. Bul halatta quyash 
nurlari’ Aydi’n’ Jerge ko’rinbeytug’i’n arqa ta’repin toli’q jaqti’landi’radi’, 
Jerge qarag’an bo’limi bolsa baqlawshi’g’a ko’rinbeydi (1-jag’dayi’).
Ku’nlerdin’ wo’tiwi menen Quyash batqan payi’tta Ay ko’teriledi ha’m 
tez ku’nde taza ay boli’p ko’rinedi. 3-4 ku’n wo’tkennen keyin Quyashti’n’ 
bati’w payi’ti’nda Ay aspan gu’mbezinin’ qubla-bati’s bo’liminde boladi’. 
Bunda baqlawshi’g’a Aydi’n’ jaqti’ bir bo’legi ko’rinedi (2-jag’dayi’).
Aradan 3–4 ku’n wo’tkende 
Quyashti’n’ bati’w payi’ti’nda 
Ay aspan gu’mbezinin’ qub-
la bo’liminde boladi’ ha’m wol 
baqlawshi’g’a yari’m ay boli’p 
ko‘rinedi (3-jag’dayi’).
Ay ku’nnen-ku’nge shi’g’i’s 
ta’repke ji’lji’p baradi’, Aydi’n’ 
jaqti’landi’rg’an bo’legi baqlaw-
shi’g’a sali’sti’rg’anda u’lkeye 
beredi (4-jag’dayi’).
Ja’ne 3–4 ku’nnen keyin 
Quyash batqan payi’tta aspan 
gu’mbezinin’ shi’g’i’s ta’repinde 

Download 1.39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   223   224   225   226   227   228   229   230   ...   261




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling