I(q-q). indd

Jaqti’li’qti’n’ ta’sirindegi suw ha’m karbonat angidridi 
qatnasi’nda wo’simliklerde organikali’q birikpelerdin’ payda 
boli’w ha’m hawag’a kislorod aji’rali’p shi’g’i’w procesi fo-
tosintez dep ataladi’.
Fotosintez yunansha so’z boli’p, fotos – jaqti’li’q, sintez – qosi’w, 
birlestiriw degen ma’nisti bildiredi.
Japi’raqta payda bolg’an organikali’q birikpeler wo’simliklerdin’ 
tami’ri’ arqali’ jerden alg’an tu’rli elementleri menen reakciyag’a kirisip, 
wo’simlik ushi’n azi’qli’q bolatug’i’n belok, may, uglevodti’, sonday-aq ren’ 
payda yetetug’i’n kraxmaldi’ payda yetedi. Fotosintez procesi zamarri’qlar, 
bakteriyalar ha’m basqa mikroorganizmlerde de boladi’.
Fotosintez procesi, tiykari’nan Quyashtan kiyati’rg’an jaqti’li’qti’n’ 
ta’sirinde ju’z beredi. Keshte elektr lamposhkasi’ menen ku’shli jaqti’li’q 
payda yetilsede wo’simlik japi’raqlari’nda fotosintez procesi derlik ju’z 
bermeydi. Sebebi, lampochkadan tarqati’li’p ati’rg’an nurdi’n’ energiyasi’ 
Quyashtan kiyati’rg’an nurdi’n’ energiyasi’nan kishi.
Wo’simlikler jemisinin’ pisiwi, wolardi’n’ turli ren’de boli’wi da 
jaqti’li’qti’n’ ta’sirinin’ na’tiyjesi boli’p yesaplan’adi’.