I(q-q). indd

Yadrodag’i’ protonlar ha’m neytronlardi’, yag’ni’y nuklon-
lardi’ tuti’p turi’wshi’ ku’shler yadro ku’shleri dep ataladi’.
Yadro ku’shleri elektromagnit ku’shlerden sha’ma menen 100 yese 
u’lken boli’p, wol protonlardi’n’ elektr zaryadi’na baylani’sli’ yemes. Bul 
ku’shler ta’biyatta bar bolg’an ku’shlerdin’ yen’ qu’diretlisi boli’p yesap-
lanadi’. Yadrodag’i birdey zaryadli’ protonlar arasi’ndag’i’ elektromagnit 
ku’shler yadro ku’shlerin jen’iwge a’zzilik yetedi. Soni’n’ ushi’n yadro 
nuklonlari’ni’n’ wo’z ara tasiri ku’shli wo’z ara ta’sir dep te ataladi’.
Yadro ku’shleri ju’da jaqi’n arali’qta ta’sir yetedi. 10
-14
–10
-15
 m ta’rtiptegi 
arali’qta g’ana yadro ku’shleri ko’rinedi.
Yadrodag’i nuklonlardi’ bir-birinen aji’rati’p jiberiw ushi’n ju’da’ u’lken 
energiya kerek boladi’. Yadroni’n’ baylani’si’w energiyasi’ dep atalg’an bul 
energiya yadro fi zikasi’nda ju’da kerekli a’hmiyetke iye.