I(q-q). indd

Termodinamikali’q jumi’s
Porshenli cilindr ishine gaz tolti’ri’lg’an bolsi’n 
(11-suwret). Porshendi joqari’g’a yamasa to’menge 
qozg’alti’w menen cilindr ishindegi gazdi’n’ 
ko’lemin, basi’mi’n ha’m temperaturasi’n wo’zgertiw 
mu’mkin.
Gaz cilindrge F = pS basi’m menen ta’sir yetedi. 
Cilindr porsheni joqari’g’a ji’lji’sa, bul ku’sh jumi’s 
wori’nlaydi’ (12-suwret):
  
A = F∆h = pS∆h  yamasa    A = P∆V.        (1)
Jumi’s gazdi’n’ ishki energiyasi’ yesabi’na 
wori’nlanadi’:
                     
  U
1
 = U
2
 + p∆V,
      
 
(2)
bunda  U
1
,  U
2
 – gazdi’n’ baslang’ish ha’m aqi’rg’i’ 
ishki energiyalari’.
Bul jag’dayda gaz won’ jumi’s wori’nlap, woni’n’ 
ishki energiyasi’ azayadi’ 
(U
2
 < U
1
).