I(q-q). indd

Ji’lli’li’qti’ jetkerip beriw procesinde denege berilgen yamasa 
wonnan ali’ng’an energiya ji’lli’li’q mug’dari’ dep ataladi’ 
ha’m Q ha’ribi menen belgilenedi.
Ji’lli’li’q mug’dari’ni’n’ tiykargi’ wo’lshew birligi jumi’sti’n’ tiykarg’i’ 
birligi menen bir qi’yli’, yag’ni’y djoul  (1 Dj). Bunnan basqa, ji’lli’li’q 
mug’dari’n wo’lshew ushi’n arnawli’ birlik – kaloriya  (1 kal) dep 
atalatugi’n birlikte kirgizilgen.
1 gramm tazalang’an suwdi’ 19,5°C dan 20,5°C g’e shekem 
qi’zdi’ri’w ushi’n kerek bolg’an ji’lli’li’q mug’dari’ 1 kaloriya 
dep qabi’l yetilgen.
Bunda kilokaloriya (1 kkal) birligi de qollani’ladi’ (1 kkal = 1000 kal). 
Ji’lli’li’q mug’dari’ni’n’ djoul menen kaloriya birlikleri arasi’ndag’i’ qat-
nasi’ to’mendegishe ko’rsetiledi: 1 Dj ≈ 0,24 kal yamasa 1 kal ≈ 4,2 Dj.
Zatti’n’ sali’sti’rmali’ ji’lli’li’q si’yi’mli’li’g’i’
Ha’r tu’rli denelerdin’ temperaturasi’n birdey temperaturag’a ko’beytiw 
ushi’n ha’r tu’rli ji’lli’li’q mug’dari’ jumsaladi’.