Iqtisodiyot har doim F. Kene qiziqtirgan. Ammo u o'zining iqtisodiy qarashlarini umrining so'nggi davrida, e'lon qiladi. Fransuaning non narxi va soliqlari haqidagi birinchi maqolalari 1756 yilda Didroning entsiklopediyasida


Chegaralangan resurslar va “daromadlar –xarajatlar”ning doiraviy oqimi modeli


Download 1.73 Mb.
bet3/4
Sana22.02.2023
Hajmi1.73 Mb.
#1220236
1   2   3   4
Bog'liq
1-mavzu. Makroiqtisodiyotga kirish

3. Chegaralangan resurslar va “daromadlar –xarajatlar”ning doiraviy oqimi modeli
Har qanday iqtisodiy tizimda tovarlar va xizmatlarni takror ishlab chiqarish umumiy jarayonini resurslar, tovar va xizmatlar, daromadlar hamda xarajatlarning doiraviy oqimi modeli ko`rinishida tasavvur qilish mumkin. Bu sodda model makroiqtisodiy tahlil asosini tashkil etadi. Faqat xususiy mulkka tayangan ( ya‘ni davlat ishtiroki mavjud bo`lmagan) yopiq iqtisodiyotda bunday doiraviy oqimi firmalar va uy xo`jaliklari o`rtasida amalga oshiriladi.
Uy xo`jaliklari ishlab chiqarish uchun zarur bo`lgan barcha iqtisodiy resurslarni resurslar bozoriga etkazib beradilar, korxonalar esa bu resurslarni sotib olib turli xil mahsulotlarga, xizmatlarga aylantiradilar, so`ngra esa ularni tayyor mahsulotlar va xizmatlar bozoriga etkazib beradilar.
Ayni paytda ―resurslar - tovarlar va xizmatlar‖ oqimiga qarama qarshi yo`nalishda ―daromadlar - xarajatlar‖ning ham doiraviy oqimi amalga oshiriladi. Ya‘ni, uy xo`jaliklari o`zlari etkazib bergan iqtisodiy resurslar evaziga daromad oladi hamda ularni tovarlar va xizmatlar iste‘mol qilish uchun sarflaydilar yoki aksincha korxonalar resurslar uchun sarf-xarajatlar qiladilar hamda tayyor mahsulotlarni sotish evaziga daromad oladilar.

Ishlab chiqarish resurslari

  • Mehnat: har qanday inson xizmati— jismoniy yoki intellektual. Inson kapitali deb ham ataladi .
  • Tadbirkorlik: kimningdir (tadbirkorning) foyda olish imkoniyatini tan olish, ishlab chiqarishning boshqa omillarini tashkil etish va tavakkalchilikni qabul qilish qobiliyati.

To'rtta ishlab chiqarish resurslari ishlab chiqarish omillari deb ham ataladi :
  • Yer: har qanday tabiiy resurs,

  • shu jumladan haqiqiy yer, balki daraxtlar, o'simliklar, chorva mollari, shamol, quyosh, suv va boshqalar.
  • Iqtisodiy kapital: tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarishda foydalanish uchun ishlab chiqarilgan har qanday narsa. Moliyaviy kapital (u unumdor bo'lmagan) va iqtisodiy kapital (u) o'rtasidagi farqga e'tibor bering. Pul to'g'ridan-to'g'ri unumdor bo'lmasa-da, u sotib oladigan asboblar va mexanizmlar bo'lishi mumkin.


Download 1.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling