Iqtisodiyot” kafedrasi 5230100 – Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar) ta’lim yo’nalishi

Ishning аmаliy аhаmiyаti. Kurs ishi mаteriаllаridаn mаktаb, аkаdemik litsey vа kаsb – hunаr kollejlаridа tаshkil etilgаn tugаrаklаrdа, fаkultаtiv dаrslаrdа, oliy o‘quv yurtlаrdа jаhon tаrixidаn seminаr mаshg‘ulotlаri o‘tkаzishdа foydаlаnish mumkin.
Ish tuzilish. Kurs ishigа kirish 3 qism, xulosа, foydаlаnilgаn аdаbiyotlаr ro‘yxаti, elektron vаriаntdаn iborаt.
I BOB. BAYKAL DENGIZI
1.1 Baykal dengizining kelib chiqishi
U Janubiy Sibirda, federal sub'ektlar o'rtasida joylashgan Irkutsk viloyati shimoli-g'arbda va Buryatiya Respublikasi janubi-Sharqda. 23,615,39 km ³ (5,670 kub milya) suv bilan, ¹ Baykal ko'li dunyodagi eng katta chuchuk suvdir ko'l hajmi bo'yicha, dunyodagi toza er usti suvlarining 22-23 foizini o'z ichiga olgan, Shimoliy Amerika buyuk ko'llarining barchasidan ko'proq bu, shuningdek, dunyodagi eng chuqur ko'l, maksimal chuqurligi 1642 metr (5387 fut; 898 fathoms), va dunyodagi eng qadimgi ko'l, da 25-30 million yil. da 31,722 km ² (12,248 sq chaqirim)—Belgiya bir oz katta—Baykal ko'li yuzasi maydoni dunyodagi yettinchi yirik ko'l bo'ladi bu dunyodagi aniq ko'llar orasida.
Baykal ko'lida minglab o'simlik va hayvon turlari yashaydi, ularning aksariyati mintaqaga xosdir. Shuningdek, bu erda echki, tuya, qoramol, qo'y va otlarni boqadigan buryat qabilalari joylashgan ko'lning Sharqiy tomonida, bu erda o'rtacha harorat qishki minimal -19 dan o'zgarib turadi. (57f). Baykal ko'li sharqida viloyati Transbaikalia yoki Transbaikal deb ataladi, va ko'l o'zi atrofida erkin belgilangan viloyati ba'zan Baikalia sifatida tanilgan. YUNESKO 1996 yilda Baykalni Jahon merosi ob'ekti deb e'lon qildi.

1.2 Baykal dengizining geografik joylashishi
Geografiya va gidrografiya

Baykal ko'li o'z ichiga olgan Yenisey havzasi

Baykal ko'li mintaqasining raqamli balandlik modeli
Baykal ko'li Baykal Rift zonasi tomonidan yaratilgan rift vodiysida joylashgan bo'lib, u erda er qobig'i asta-sekin ajralib chiqadi. da 636 km (395 chaqirim) uzoq va 79 km (49 chaqirim) keng, Baykal ko'li Osiyoda har qanday chuchuk suv ko'l eng katta sirt maydoni bor, da 31,722 km 2 (12,248 kvadrat chaqirim), va dunyodagi eng chuqur ko'l emas 1,642 metr (5,387 fut; 898 fathomlar). Ko'lning tubi dengiz sathidan 1186,5 m (3893 fut; 648,8 metr) pastda joylashgan, ammo uning ostida 7 km (4,3 milya) cho'kindi bo'lib, rift qavatini yer yuzidagi eng chuqur kontinental rift sathidan 8-11 km (5,0–6,8 milya) pastda joylashgan.
Geologik nuqtai nazardan, yoriq yosh va faol – u yiliga taxminan 2 sm (0,8 dyuym) kengayadi. Yoriq zonasi ham seysmik faol; hududda issiq buloqlar paydo bo'ladi va sezilarli zilzilalar har bir necha yilda sodir bo'ladi. Ko'l uchta havzaga bo'lingan: Shimoliy, Markaziy va Janubiy, chuqurligi taxminan 900 m (3000 fut), 1600 m (5200 fut) va 1400 m (4600 fut). Aybi-nazorat turar joy zonalari haqida qa'riga chiqish 300 m (980 ft) havzalarini ajratish. Shimoliy va Markaziy havzalarni quyidagilar ajratib turadiAkademik tizma, Selenga deltasi va Buguldeika egarining atrofi Markaziy va Janubiy havzalarni ajratib turadi. Angara ichiga ko'l drenajlar, Yenisey bir irmog'i. E'tiborga molik relyef shakllariga Baykalning shimoli-g'arbiy sohilidagi Keyp Ryti kiradi.
Baykalning yoshi 25-30 million yilga baholanib, uni geologik tarixdagi eng qadimiy ko'lga aylantiradi. bu katta orasida yagonadir, yuqori kenglik ko'llar, uning cho'kindilar ustun qit'a muz qatlamlarini tomonidan scoured yo'q, deb. 1990-yillarda chuqur burg'ulash yadrosi cho'kindilarini Rossiya, AQSh va Yaponiya kooperativ tadqiqotlari so'nggi 6,7 million yil ichida iqlim o'zgarishini batafsil qayd etdi.
Yaqin kelajakda uzunroq va chuqurroq cho'kindi yadrolari kutilmoqda. Baykal ko'li-bu gaz gidratlarining bevosita va bilvosita dalillari mavjud bo'lgan yagona cheklangan chuchuk suvli ko'l.²
Ko'l tog'lar bilan o'ralgan; Shimoliy qirg'oqdagi Baykal tog'lari, shimoli-Sharqiy qirg'oqdagi Barguzin tizmasi va G'arbiy qirg'oq bo'ylab cho'zilgan Primorskiy tizmasi. Tog'lar va tayga milliy bog ' sifatida muhofaza qilinadi. Uning tarkibida 27 Orol bor; eng kattasi, Olxon, uzunligi 72 km (45 milya) va dunyodagi uchinchi yirik ko'l bilan bog'langan oroldir. Ko'l 330 ga yaqin daryolar bilan oziqlanadi. Baykal ichiga to'g'ridan-to'g'ri oqayotgan asosiy bo'lganlar Selenga bor, Barguzin, yuqori Angara, Turka, Sarma, va Snezhnaya. U bitta rozetka orqali drenajlanadi Angara.
Baykalning rift vodiysida muntazam shamollar mavjud. Kultuk narida uchirib va Verkhovik Shimoliy yoki Shimoliy uchirib. Bundan tashqari, ko'ndalang shamollar mahalliy va qisqa masofalarga esadi. Sarma (Sarma daryosi nomidagi) sarma vodiysi va olxon oroli bo'g'ozi orqali kuzda shimoli esadi.