Iqtisodiyot” kafedrasi “iqtisodiyot nazaryasi” fanidan kurs ishi: Mavzu: Ishlab chiqarish omillari ularning o’zaro ta’siri va rivojlanishi Bajardi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“IQTISODIYOT” KAFEDRASI
“IQTISODIYOT NAZARYASI” fanidan
KURS ISHI:
Mavzu:Ishlab chiqarish omillari ularning o’zaro ta’siri va rivojlanishi
Bajardi: SBIA-76-22 guruh talabasi
A.Sadullayev
Ilmiy rahbar: F.SH.Xolmatov

Toshkent-2023
Reja:
Kirish
1. Ishlab chiqarish omillari va uning tarkibi

2. 
   Ishlab chiqarish jarayonining mazmuni
   

3. chiqarish imkoniyatlari va chegarasi
4. Ishlab chiqarish samaradorligi va uning ko’rsatgichlari
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

KIRISH
Inson yashamog‘i uchun ovqatlanishi, kiyinishi, shuningdek, uy-joy, ro'zg'or buyumlari, turli jihozlarga ega bo'lmog'i zarurdir. Bu zarur hayotiy vositalarning barchasi inson mehnati bilan yaratiladi. Kimdir g‘alla yetishtiradi, kimdir un tayyorlaydi, kimdir bu undan non ishlab chiqaradi, kimdir paxta xom ashyosi yetishtiradi, kimdir paxtadan tola ishlab chiqaradi, yana kimdir toladan ip qilib to‘qiydi, kimdir kiyim-kechak tikadi va hokazo. Shunday qilib, insoniyat iste’mol qilmasa yashay olmaganidek, ishlab chiqarmasdan ham tura olmaydi. Shuning uchun insoniyat taraqqiyotining hamma bosqichlarida va barcha zamonlarda, barcha mamlakatlarda inson hayotining asosini moddiy ne’matlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko'rsatish tashkil etadi. Lekin ming afsuslar bo'lsinki, ko'pgina iqtisodiyot nazariyasi kitoblarida, ayniqsa, keyingi vaqtlarda nashrdan chiqqan darslik va o'quv qo'llanm alarida ishlab chiqarish jarayonini yoritish e’tibordan chetda qolib ketmoqda. Bu bir tomondan, talabalarning mahsulotlar (tovarlar va xizm atlar) qayerda, kim tom onidan, qanday ishlab chiqarilishini, texnika va texnologiyalarning qayerda qo'llanilishini va qanday bo'lishini tushunm aslikka olib kelsa, ikkinchi tom ondan, butun ishlab chiqarish jarayonida sodir bo'layotgan ishlab chiqarish munosabatlaridan bexabar qolishiga sabab bo'lmoqda. Xolbuki, ishlab chiqarish jarayonida sodir bo'ladigan m unosabatlar ayirboshlash, taqsim ot va iste’mol jarayonlarida bo'ladigan munosabatlarga yo'nalish beradi va ta’sir qiladi. Ishlab chiqarish bo'lmasa, ayirboshlanadigan, taqsimlanadigan narsaning o'zi bo'lmaydi. Chunki ishlab chiqarish jarayonida qanday shakldagi munosabatlar sodir bo'lsa, boshqa fazalardagi munosabatlar ham shunday shaklda sodir bo'ladi. Shuning uchun ishlab chiqarish jarayonidagi munosabatlarni bilmaslik ko'pgina chalkashliklarga olib keladi. Ma’lumki, ishlab chiqarishda faqat mahsulot ishlab chiqariladi, ular sotilib taqsimlangandan keyingina turli ko'rinishdagi daromadlar shakllanadi. O’zbekistonda davlatining ishlab chiqarish muhutini shakillantirishga qaratilgan siyosatini takomillashtirishni rivojlantirish asosiy o’rin tutadi
Prezidentimiz Sh.Mirziyoyev takidlab o’tganidek,: “ Tadbirkorlik faoliyati erkinligi, xususiy mulk daxlsixligini yanada kengroq ta’minlash –oldimizda turgan muhum vazifadir. Bu borada yirik ishlab chiqarish korxonalar bilan birga , turizm, kichik beznes, oilaviy tadbirkorlik, dehqon va tomorqa xo’jaliklarini, hunarmandchilikniva kasanachilikni rivojlantirishga alohida ahamyat qaratamiz”*1
1* O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mirziyoyevning Davlat Mustaqilligining 27 yilligiga bag’ishlangan tantanali marosimagi nutqi
o'rganish ilmiy va uslubiy ahamiyatga ega deb o'ylaymiz va shunga ko'ra, bu jarayonni batafsil ko'rib chiqish zarur deb hisoblaymiz. Bu bobda bir-biri bilan uzviy bog'liq bo'lgan ishlab chiqarish omillari va ishlab chiqarish jarayoniga tegishli muammolar qarab chiqiladi. Dastlab ishlab chiqarishning omillari tavsiflanadi, ishlab chiqarishning maqsadi va mazmuni ochib beriladi, so'ngra uning natijalari va samaradorligi bilan bog'liq masalalar bayoni beriladi. Tahlilda «ishlab chiqarish imkoniyati» tushunchasiga ham o'rin ajratiladi.