Iqtisodiyot” kafedrasi “menejment” fanidan Oʻquv-uslubiy majmua

Ish boshqarish jarayonidagi hozirgi muammolar



Boshqaruv jarayoni deganda turli hil takrorlanuvchi cikllarning majmuasi va oʻzaro ta’siri tushuniladi, ya’ni malakali, funkcional mutaxassis va operasion – texnologik koʻrinishdagi mehnat taqsimoti asosida boshqaruvchi apparat xodimlari tomonidan bajariladigan masala, operasiya elementlardir.
E ng yaxshi muvvafaqiyata erishish amaliyotlari.
Walt Disney komaniyasi dunyodagi eng katta koʻngilochar va mediya kompaniyalardan biri hisoblanadi va eng uzoq muvvafaqiyat qayd etgan. Bob Iger 200 yil rahbar etib tayinlangandan keyin, analitiklar takidlashicha Disney brendi eskirgandir. Bozorda odamlar kutgandan pas sifatli Disney mahsulotlari koʻpayib ketti. Iger qaror qildiku Disneyni farq qiluvchi omil sifatida ishga tuwurishga qaror qildi. Disney farqi nima? Bu yuqori darajadagi. Bu yuqori darajadagi ijodiy sifat, aniq bir tizimda bozor va platformalarni yuqori darajaga yetqazish. Endi kompaniyaning mahsulot sifatiga katta etibor berilgani uning roʻyxatdagi birinchi oʻrindagi eng kerakli mahsulotga aylantirdi
Clevealndagi kliniki dunyodagi eng mashxur sifatli sogʻliqni saqlash muassasi hisoblanadi yurakni davolash dasturi bilan dunyodagi bemorlarni jalb qiladi. Lekin biz uni iqtisodiy jihatdan samarali model ekanani anglamaymiz. Bu narsa esa yanada samarali va foydali bolishga hizmat qiladi, hamda boshqa sogʻliqni saqlash tashkilotlar uchun namuna boʻlib xizmat qiladi.
Bu turdagi turli xil tashkilotlarning masalan, sogʻliqni saqlash, ta'lim va moliyaviy xizmatlar boshqaruvchilar oʻzi uchun yangi narsani ochishti, ishlab chiqarishda allaqachon taqqoslash amaliyoti afzaliklarini tan olishgan, bu uslubni ustunlik tomoni shundaki, ular boshqa raqobatchilaridan afzal tomonini topishga yordam beradi, bu esa ishlab chiqarishning oʻsishiga olib keladi. Qiyosiy oʻlchash va taqqoslash mukkamalikni standartlarini turli mezonlarini aniqlashi kerak. Masalan, Amerika Tibbiy assotsiyatsiyasi 100 dan ortiq tibbiyot uchun rivojlantirish mezonlarini yaratgan. Nissan bosh direktori, Karlos Ghosn sotib olish, tashish va Logistika Walmart operatsiyalarini yaratdi. Eng asosiysi, benchmarking boshqalardan oʻrganishdan iboratdir. Tashkiliy faoliyatning nazorat qilish va oʻlchash bir vositasi sifatida, qiyosiy baholash (benchmarking) muayyan ishlab chiqarish kamchiklar va takomillashtirish salohiyati hududlarini aniqlashga yordam beradi. Biroq, eng yahshi amaliyotlar faqat tashkilot tashqarisadi emas.¹⁴
Ba'zan eng zoʻr amalayot tashkilot ichida boʻlishi ham mumkin va oʻrtoqlashishimisz kerak. Ish faoliyatini yahshilash gʻoyalarini topish ichun unumdor maydonlarni 1 chi bobda muhokama qilamiz. Tadqiqotlar koʻrsatadiki, eng zoʻr amaliyot tashkilotda allaqachon ishlayotgan amaliyotdir, lekin ular odatda qanday ketayotgani noaniq va sezilmaydi. Bugungi sharoitda, oliy ishlash darajasini tashkil qilishni hohlagan tashkilotlar bunday holatlarga koʻz yuma olmaydi. Masalan, Ameren, elektrostansiyasilari rahbarlari ichki solishtirish usulidan foydalanadi bu narsa ishlab chiqarish kamchaliklarini va imkoniyatlarini aniqlashga yordam beradi. Ichki taqqoslash uslubi quyida batafsil korsatilgan.