Iqtisodiyot” kafedrasi mikroiqtisodiyot

Mavzu 5: Talab va taklif elastikligi
1. Jahon bug’doy bozorida bozor o’zining muvozanat holatiga yaqin holatda. Bug’doyga talab chiziqli bo’lib, 2000 mln. kg.ni tashkil qiladi. Bir kg. bug’doyning narxi 500 so’m. Bug’doy narxiga bog’liq talab elastikligi koeffitsenti -1.5, taklif elastikligi esa +0.8 ni tashkil qiladi. Tabiiy iqlim sharoitining o’zgarishi natijasida taklif hajmi 20% ga qisqardi.
A)Bug’doyning muvozanat ‘arametrlari aniqlansin.
V)Fermerlarning o’zgargan daromadlari hisoblansin.
2.  Agar barcha ishlab chiqarilgan mahsulotni sotish imkoni bo’lsa mahsulot narxi 10% ga ortsa umumiy tushum hajmi 8% ni tashkil qilishi mumkinmi?
3. Bozordagi go’shtga talab funktsiyasi quyidagicha: S_D=25 000-20’ go’sht narxi qanday oraliqda bo’lganda talab elastiklik bo’ladi?
4. Taklif funktsiyalari berilgan:
Tovar taklifi qaysi narxdan boshlab elastik bo’ladi?
5. SHakar bozori muvozanat holatga yaqin. Har kuni 360 tonna shakar ‘=1500 so’m narxda sotiladi. SHakar narxi 20 foizga oshsa, taklif 15 foizga oshadi. SHakarning chiziqli taklif funktsiyasi aniqlansin.
6. “Qora marvarid” vinosiga bo’lgan taklif va talab chiziqli. 2008- yilda 1 shisha vino 3600 so’m bo’lganda, unga bo’lgan bir kunlik muvozanat talab 20000 shishani tashkil qildi. Narx bo’yicha talab elastikligi -1,5 va narx bo’yicha taklif elastikligi 0,6. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi ta’siri natijasida “Qora marvarid” vinosiga bo’lgan talab 20 foizga qisqardi.
Aniqlansin:
a) “Qora marvarid” sotish qanchaga qisqargan?
b) “Qora marvarid” vinosi sotuvchilarining daromadlari qanchaga kamaygan?
7. A tovarning talab funktsiyasi berilgan:
Bu erda: ‘_A – A tovar narxi,
‘_B – B tovar narxi.
Agar ‘_A10 so’m va ‘_B 50 so’m bo’lsa. A tovarga bo’lgan talabni B tovar narxiga ko’ra kesishgan talab elastikligi aniqlansin.
8. Mahsulotining narxi 10%ga ko’tarilganda firmaning ‘ul tushumi 32%ga oshdi. Agar barcha taklif qilingan tovarlarni sotish imkoni bor degan shart qo’yilsa, u holda nuqtaviy taklif elastiklik koeffitsentini hisoblang.
9.  Sigaret mahsulotiga bo’lgan taklif funktsiyasi quyidagi tenglama orqali berilgan:
Muvozanat narx ‘_E = 1000 so’mga teng. Har bir sigaret qutisiga 100 so’m soliq belgilandi. Agar talabni narxga ko’ra elastikligi – 2 ga teng bo’lsa, sigaret bozorining muvozanat ‘arametrlari va talab funktsiyasi (chiziqli) aniqlansin. Soliq yukini iste’molchi va ishlab chiqaruvchi zimmasiga to’g’ri keladigan miqdori hamda “jamiyatning yo’qotishi” to’ilsin.
10.  Biron tovarga taklif funktsiyasi S_S= -4+2’, talab funktsiyasi esa S_D=14-2’ ko’rinishda berilgan. Davlat tomonidan soliq qo’yilgandan keyin muvozanat hajm 2 birlikni tashkil etdi. Davlat tomonidan qancha soliq qo’yilgan va jamiyatning sof yo’qotishini to’ing?
11.  O’zbekiston sovun bozoridagi “Yangi yo’l” sovuniga talab funktsiyasi S_D=1700-2’, taklif esa S_S=-100+’ ko’rinishida berilgan. Soliq stavkasi qanday qilib qo’yilsa umumiy olinadigan soliq tushumi maksimal bo’ladi?