Iqtisodiyot va menejment

2- ma’ruza mashg‘uloti
1.Pulning kelib chiqishi, mohiyati va vazifalari.

2. Hozirgi zamon pulining tabiati va mazmuni.

3. O`zbekistonda milliy valyuta – so`mning muomalaga kiritilishi bosqichlari va ularning ahamiyati.
Pul uzoq zamonlardan beri odamlarga ma’lum. Pulning kelib chiqishi turli nazariyotchilar tomonidan tovar ayirboshlash jarayonining rivojlanishi bilan bog‘liq holda tuShuntiriladi.

Pulning vujudga kelishi va mohiyatining turli ilmiy konsepsiyalari mavjud bo‘lib, ular orasida ratsionalistik va evolyusion konsepsiyalar muhim o‘rin tutadi.

Ratsionalistik konsepsiya pulning kelib chiqishini kishilar o‘rtasidagi bitim, keliShuv natijasi sifatida izohlaydi. Bu holat ularning tovarlarni ayirboshlash chog‘ida qiymatlarning harakatlanishi uchun maxsus vositalar zarurligiga amin bo‘lishiga asoslanadi. Pulning o‘zaro keliShuv sifatida amal qilishi to‘g‘risidagi mazkur g‘oya XVIII asrning oxirlarigacha hukm surdi. Pulning kelib chiqishiga sub’ektiv psixologik yondoShuv ko‘plab hozirgi zamon xorijiy iqtisodchilarning qarashlarida ham uchrab turadi.

Masalan, P.Samuelson pulni sun’iy ijtimoiy shartlilik sifatida belgilaydi. Amerikalik iqtisodchi J.K.Gelbreyt pulning vazifasini qimmatbaho metallar va boshqa predmetlarga biriktirib qo‘yilishi – kishilar o‘rtasidagi keliShuv mahsuli, deb hisoblaydi. Bu qoida ingliz