Iqtisodiyot va ta'lim fakulteti "Iqtisodiyot " yo'nalishi 1-kurs eks-5-22-guruh talabasi Rahimova Kamolat Abduxamidovnaning "Axborot kommunikatsiya texnologiyalari" fanidan

OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI

QO'QON UNIVERSITETI

Iqtisodiyot va ta'lim fakulteti "Iqtisodiyot " yo'nalishi
1-kurs EKS-5-22-guruh talabasi Rahimova Kamolat Abduxamidovnaning "Axborot kommunikatsiya texnologiyalari"
fanidan
"Axborot texnologiyalarining iqtisodiyotdagi o'rni"
mavzusida tayyorlagan

REFERATI

Qabul qildi: Mulaydinov.F.M

Tayyorladi: Rahimova.K.A

Qo'qon 2022
MAVZU: Axborot texnologiylarining iqtisodiyotdagi o’rni

REJA:
1. Iqtisodiyotda AKT ning o'rni.
2. O'zbekistondagi AKTni rivojlantirishga oid bajarilayotgan ishlar.
3. Iqtisodiyotni axborotlashtirish ishlar natijalari.
4. Xulosa
5. Foydalanilgan adabiyotlar va internet manbaalari.

Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan (AKT)

samarali foydalanmasdan turib, innovatsion iqtisodiyotni rivojlantirishni tasavvur
qilib bo'lmaydi.
Iqtisodiyotida axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish
darajasi iqtisodiy o‘sish, samaradorlik, bandlik va biznes samaradorligini
belgilaydi. Yagona axborot makonini tashkil etuvchi AKT ta’sirida axborot
globallashuvi sharoitida sanoat iqtisodiyotining raqobatbardoshligi omillari
o‘zgarib, yangilari bilan to‘ldirilmoqda.
Rivojlanishning ushbu bosqichida O‘zbekiston texnologik rivojlanish
darajasiga va ishbilarmonlik amaliyotiga AKTni joriy etish bo‘yicha loyihalarni
yaxshiroq rejalashtirishga bog‘liq ravishda ishlab chiqarilgan samaradorlikni va
boshqa iqtisodiy ko‘rsatkichlarni amaliy namoyish etish uchun yuqori salohiyatga
ega.
AKT sohasini ilg‘or rivojlantirish O‘zbekiston iqtisodiy siyosatining
ustuvor yo‘nalishlaridan biridir. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat
Mirziyoev Oliy Majlisga yo‘llagan murojaatida quyidagilarni ta’kidlab o‘tdi:
“Raqamli texnologiyalar nafaqat mahsulot va xizmatlar sifatini oshiradi, ortiqcha
xarajatlarni kamaytiradi. Shu bilan birga, meni juda qattiq tashvishga soladigan va
bezovta qiladigan eng og‘ir illat – korrupsiya balosini yo‘qotishda ham ular
samarali vositadir. Buni barchamiz teran anglab olishimiz darkor. Davlat va
jamiyat boshqaruvi, ijtimoiy sohada ham raqamli texnologiyalarni keng joriy etib,
natijadorlikni oshirish, bir so‘z bilan aytganda, odamlar turmushini keskin
yaxshilash mumkin”.
Zamonaviy dunyoda raqamli texnologiyalar barcha sohalarda hal qiluvchi
rol o‘ynaydi. O‘tgan yillarda O‘zbekiston rahbariyati tomonidan axborot-
kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish va rivojlantirish bo‘yicha olib
borilgan ishlar allaqachon o‘z samarasini bermoqda. 2020-yil AKT sohasi uchun,
shubhasiz, sermahsul bo‘ldi. O‘tgan yilda AKT sohasida keng ko‘lamli ishlar va
qator yirik loyihalar amalga oshirildi. Optik tolali aloqa liniyalarini qurish
loyihasini amalga oshirish bo‘yicha qator ishlar olib borilib, optik tolali
tarmoqlarning umumiy uzunligi 2020-yilga kelib 72 ming kilometrga yetkazildi.
Joriy yil oxirigacha 118,6 ming kilomertgacha yetkazilishi rejalashtirilgan.
Bir millionta Internet tarmog‘iga keng polosali ulanish portlari o‘rnatilib, ularning
umumiy soni 3 millionga yetkazildi. 2021-yil oxiriga qadar portlarning soni 3,9
milliongacha yetkazilishi rejalashtirilgan. Xalqaro Internet tarmog‘iga ulanishning
umumiy o‘tkazuvchanlik qobiliyati 1200 Gbit/s. gacha yetkazildi. Ma’lumotlar
uzatish tarmog‘ining o‘tkazuvchanlik qobiliyati viloyat markazlari darajasida 2
barobarga, tuman markazlari darajasida esa 4 barobar oshdi.
Telekommunikatsiya infratuzilmasini rivojlantirish maqsadida 2020-yilda 5
Petabaytga sig‘imli ma’lumotlarni saqlash va qayta ishlash markazi ushga
tushirildi. Mobil aloqa tarmoqlarni rivojlantirish bo‘yicha Respublika bo‘yicha
31,7 mingdan ortiq mobil aloqa baza stantsiyalari mavjud bo‘lib, aholi punktlarni
mobil aloqa bilan qamrash darajasi 98 foizgacha oshirildi. Bu yilda mobil aloqa
baza stantsiyalari sonini 33,7 minggacha yetkazilishi va mobil aloqa bilan
qamrovni 99 foizgacha ko‘tarilishi rejalashtirilgan.
Internet bilan ta’minlash doirasida keng ko‘lamli ishlar amalga
oshirilmoqda. Respublikada 10 154 ta umumta’lim maktablari, 5 725 ta
maktabgacha ta’lim muassasalari va 3 401 ta sog‘liqni saqlash obyektlari mavjud
bo‘lib, joriy holatiga 9 144 ta xalq ta’limi, 5725 ta maktabgacha ta’lim
muassasalari va 3 401 ta sog‘liqni saqlash obyektlariga jami 17 660 kilometr optik
tolali aloqa liniyalari tashkil etilgan va yuqori tezlikdagi Internet tarmog‘iga
ulanish imkoniyati yaratilgan.
O‘tgan yilgi Davlat dasturida ijtimoiy soha obyektlari, jumladan,
umumta’lim maktablari, maktabgacha ta’lim va sog‘liqni saqlash muassasalarini
tezkor internetga ulash ustuvor vazifa sifatida belgilab berilgandi. Boisi bu yosh
avlodning zamonaviy bilim olishi, bemorlarga sifatli va tezkor xizmat ko‘rsatish
salohiyatini oshirishi bilan ham ahamiyatlidir.