IQTISODIYOTDA AXBOROT-KOMMUNIKTSIYA
TEXNOLOGIYALARI VA TIZIMLARI
Shifrlash usul va vositalari.
©2023
dots. B.S.Samandarov
•
Shifrlash tarixi va rivojlanishi
•
Axborotlarni shifrlash usullari
•
Simmetrik va asimmetrik shifrlash
•
Ochiq va yopiq kalitlar
•
Elektron raqamli imzo
•
Elektron hujjat almashish tizimlari
NIMALAR
O ‘RGANILADI
Shifrlash nima
Shifrlash - bu ma'lumotni tushunarsiz va ruxsatsiz shaxslarga kirish imkoni
bo'lmaydigan qilib o'zgartirish jarayoni. Bu oddiy yozishmalardan tortib bank
operatsiyalari va davlat sirlarini himoya qilishgacha bo'lgan hayotimizning ko'plab
sohalarida qo'llaniladigan asosiy xavfsizlik texnologiyalaridan biridir.
Shifr - bu manba ma'lumotlarini shifrlangan shaklga va orqaga aylantirish
qoidalarini belgilaydigan algoritm. Turli xil mezonlarga ko'ra tasniflanishi
mumkin bo'lgan juda ko'p turli xil shifrlash usullari mavjud.
Kriptografiya,
shifrlash
Shifrlash va
ochiq kalitlar
Shifrlash tarixi va rivojlanishi
Shifrlash ko'p asrlar davomida insoniyatga hamroh bo'lib
kelgan va ma'lumotlarning maxfiyligi va xavfsizligini
himoya qilishda muhim rol o'ynaydi.
Tsezar
shifrlashi:
Shifrlashning
eng
qadimgi
namunalaridan biri qadimgi Rimda ishlatilgan Tsezar
shifridir. Yuliy Tsezar o'zining harbiy habarlarini himoya
qilish uchun bu usuldan foydalangan.
Tsezar shifri
Do'stlaringiz bilan baham: |