- Korxonalarda ishlab chiqarishni bo‘limlarga (sex, uchastka, xizmat ko‘rsatuvchi bo‘limlar) ajratish, ularni joylashtirish va o‘zaro aloqa prinsiplari o‘rtasidagi mehnat taqsimotini aniqlaydi.
- Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonani ishga tushirishga tayyorlash korxonaning ishlab chiqarish strukturasini takomillashtirish ya’ni:
- Tez moslashuvchan, ya’ni korxona maqsadlariga mos holda amalga oshiriladigan o‘zgarishlarga doimiy ravishda moslashuvchan ,masalan, korxonada katta o‘zgarishlar sodir qilmagan holda uning faoliyatini kengaytirish imkoniyatini yaratish;
- Tashqi muhitda sodir bo‘lgan kutilmagan o‘zgarishlarga tezda moslashish, masalan, bozor konyunkturasini o‘zgarishi;
- Korxona oldida turgan vazifalarni o‘zgarishiga qarab ishlab chiqarish bo‘limlarini o‘zini-o‘zi samarali boshqarish qobiliyatiga ega bo‘lishni albatta o‘z ichiga olishi kerak.
Ishlab chiqarish tuzilmasini takomillashtirish muammolari, - Korxonalar rivojlanishining har bir bosqichiga korxona faoliyati samaradorligini oshirishga ta’sir etadigan ma’lum bir ishlab chiqarish strukturasi mos keladi. Sanoat rivojlanishining dastlabki bosqichida universal korxonalar tashkil qilingan bo‘lib, ular murakkab ishlab chiqarish strukturasiga ega bo‘lgan, chunki unda tayyorlov, ishlov berish, yig‘ish sexlarida cho‘yan quyish, rangli metall quyish, temirchilik, presslash, mexanika, slesarlik-yig‘ish va boshqa jarayonlar amalga oshirilgan. Bunday ishlab chiqarish strukturasi har qanday ishlab chiqarish doirasidagi buyurtmani bajarish imkonini bergan va korxonani yuqori raqobatbardoshligini ta’minlagan. Sanoat rivojlanishining bu bosqichida ishlab chiqarish strukturasining texnologik turi hukmron bo‘lib, u o‘z navbatida ayni texnika taraqqiyoti darajasida dastgohlarni bir xil guruhi bo‘yicha joylashtirishga majbur etgan.
Xulosa - Ishlab chiqarish strukturasi bo’linmalar orasidagi mehnat taqsimoti va ularning maxsulot ishlab chiqarish jarayonidagi kooperatsiyasiva ixtisoslashish darajasini ham ifodalaydi. Umumiy qiliba yatilganda, Sanoat korxonalarining ishlab chiqarish strukturasi – umumiy ishlab chiqarish strukturasining bir qismi bo’lib, u asosiy va yordamchi ishlab cchiqairsh bolinmalari orasidagi o’zaro aloqalarrini ifodalaydi. Morzonanin gish o’rinlari birlamchi struktura xisoblanib, ish o’rinlarining guruhi ishlab chiqarish uchastkalarini tashkil etadi. Ishlab chiqarish strukturasini tuzishning asosiy prinsplaridan biri bu, uning elementlari bo’yicha mehnat taxsimotini tashki etish bo’lib xisoblanadi. Shu bilan birga sanoat korxonalarining ixtisoslashuv darajasi va kooperatsiya darajasini ham ifodalaydi. Ishlab chiqarish strukturasining tarkibi, ishlab chiqarish bo’linlamalari xajmi, sexlar va uchastkalarning proporsionallik darajasi , ishlab chiqarish maydoni, va boshqalar ishlab chiqarish jarayoning ritmik bo’lishiga va ishlab chiqarish xarajatlari va maxsulot ishlab chiqarish xajmiga o’z ta’sirini o’tkazadi. Shunday ekan ishlab chiqarish strukturasui quyidagi talablarga javob bermog’I lozim:
Foydalanilgan adabiyotlar - Karimov I.A. O‘zbekiston Respublikasining 2013-yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2014-yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi. – T, 2014.
- Abdukarimov I.T. va boshqalar Korxona iqtisodiy salohiyati tahlili. – T.: Iqtisodiyot va huquq dunyosi, 2003
- Buxalkov M.I.”Vnutrifirmennie planirovanoe” M: INFRA 1999
- Isayev R., Qosimov S. Ishlab chiqarishni tashkil etish va biznes reja. – T.: Tafakkur, 2011.
Do'stlaringiz bilan baham: |
