Ish effekti asosan asab tizimi uchun o ‘ziga xos individual impulslarning murakkab gradatsiyasiga EGA bo ‘lgan yangi murakkab stimuldir

3. Ruxsat beruvchi afferentatsiya printsipi
Yuqorida tavsiflangan funktsional tizimning afferent xizmatining barcha turlari asosan uning arxitekturasi va uning ichidagi jarayonlarning to ‘g ‘ri yo ‘nalishi bilan bog ‘liq. Shu bilan birga, ruxsat beruvchi afferentatsiya printsipi butun organizm manfaati uchun eng moslashuvchan ta ‘sirni baholashda hal qiluvchi omil hisoblanadi. Funktsional tizim, qanday bo ‘lishidan qat ‘i nazar, periferik ish effekti bilan tugashi kerak va bu nuqta tizimli faoliyatning butun neyrofiziologik dinamikasi uchun muhim hisoblanadi. Ushbu yakuniy ish effektining tanasi uchun foydalilik darajasi qanday, qaysi nuqtalar tanaga ushbu funktsional ta ‘sirning etarliligi yoki etishmovchiligini baholashga imkon beradi? Integratsiyaning bu tomoni ishlaydigan apparatlarning retseptorlarida paydo bo ‘ladigan va asab tizimining subkortikal va kortikal qismlarining eng murakkab apparatlari uchun mo ‘ljallangan afferent impulslar bilan ta ‘minlanadi. Ushbu funktsional tizimning etarli ishchi ta ‘siri haqida atrof-muhitdan bunday signallar "ruxsat beruvchi afferentatsiya" deb nomlanadi. Ruxsat beruvchi afferent ta ‘sirga ega bo ‘lmagan bitta funktsional tana tizimi mavjud emas. Tananing barcha funktsional tizimlari qo ‘shiladi, rivojlanadi va ushlab turiladi, chunki ular joylashtirishning yakuniy bo ‘g ‘ini sifatida ushbu sanktsiyaga ega. Shuning uchun fiziologik nuqtai nazardan "ruxsat beruvchi afferentsiyani" o ‘rganish muammosi birinchi navbatda savollarga javob berishdir: qanday impulslar taqdim etiladi, qaysi ishchi organlardan kelib chiqadi va ushbu funktsional tizimning sanksiyasi qaysi Markaziy qurilmalar uchun mo ‘ljallangan.
Ruxsat beruvchi afferentatsiyaning asosiy xususiyatlaridan biri shundaki, asabiy jarayonlarning barcha mumkin bo ‘lgan kombinatsiyalaridan u tanaga ijobiy ish ta ‘siriga olib kelgan kombinatsiyani aniq belgilaydi.
funktsional asabiy moslashish tizim
Funktsional tizimning tartibga solish faoliyati mexanizmlari
Har bir funktsional tizim o ‘ziga xos aniq belgilangan tugun mexanizmlariga ega.
1. Afferent sintez funktsional tizimning o ‘ziga xos mexanizmi sifatida. Afferent sintez g ‘oyasi har qanday shartli refleks yoki xulq-atvor aktini shakllantirishda zarur va universal bosqich sifatida asta-sekin va asosan shartli stimulning nisbiy rolini baholash va shartli reaktsiyani shakllantirish asosida shakllandi. Markaziy asab tizimiga qo ‘zg ‘alish shaklida keladigan tashqi stimul hech qanday chiziqli tarzda tarqalmaydi. U boshqa funktsional ma ‘noga ega bo ‘lgan boshqa afferent qo ‘zg ‘alishlar bilan nozik o ‘zaro ta ‘sirga kiradi va faqat ushbu afferentsiyalarning sinteziga qarab maqsadli harakatni shakllantirish uchun sharoitlar yaratiladi. Har qanday tashqi va ichki tirnash xususiyati fiziologik ma ‘nosi shundaki, u boshlang ‘ich xarakterga ega bo ‘lishi mumkin, ya ‘ni.har qanday reaktsiyaning paydo bo ‘lishi uchun haqiqiy stimul bo ‘lishi mumkin yoki u yashirin shaklda bo ‘lgan va hali aniqlanmagan integral reaktsiyani tayyorlaydigan o ‘ziga xos omil bo ‘lishi mumkin. Vaziyat shunday bo ‘lishi mumkinki, yakuniy shartli ta ‘sir (masalan, oziq-ovqat refleksini ishlab chiqish tajribalarida) nafaqat shartli stimulning natijasi. Muayyan shartli stimuldan qo ‘zg ‘alishlar oldingi tirnash xususiyati to ‘plami tomonidan tayyorlangan oldingi qo ‘zg ‘alishlar bilan sintetik birlikka kirishi mumkin. Dastlabki qo ‘zg ‘alishlar, garchi ular o ‘zlari shartli reaktsiyaga olib kelmasa ham, uning shakli va aniqlash hajmini aniqlaydilar. Turli xil oldingi sharoitlar tomonidan tayyorlangan ushbu yashirin qo ‘zg ‘alish tizimi "ishga tushirishdan oldin integratsiya" deb nomlanadi, ya ‘ni. tegishli qo ‘zg ‘atuvchi stimul kuchga kirishi bilanoq reaktsiya hosil qila oladigan tizim.
Ishga tushirishdan oldin integratsiya, miyaning ajralmas faoliyatida muhim mexanizm bo ‘lib, funktsional tizimning o ‘zgaruvchanligi va dinamizmini belgilaydi. Ishga tushirishdan oldin ntegratsiya tufayli shartli stimul va unga javob o ‘rtasidagi nisbiy bog ‘liqlik o ‘rnatiladi. Funktsional tizim nafaqat retseptor qismida (afferent tirnash xususiyati to ‘plami va tarkibiga nisbatan), balki effektor qismida, Markaziy integratsiyaning motor zaryadlari qismida ham o ‘zgaruvchan va linamikaga aylanadi.
Afferent sintez bosqichini tashkil etuvchi to ‘rtta shakl yoki afferentsiyalar bo ‘laklari mavjud.