hisoblaydi. Shu sababli, bu nazariya
ish haqini tovar boʻlgan ish kuchi
qiymatining oʻzgargan shakli, yaʼni
uning puldagi ifodasi deb hisoblaydi
va uni ish kuchini takror ishlab
chiqarishi uchun zarur boʻlgan
tirikchilik vositalari qiymati tarzida
taʼriflaydi.
Ish haqining vazifasi
Rivojlangan mamlakatlarda ish haqini tashkil
etish (ish haqi miqdori, mehnat miqdori va
sifati bilan unga toʻlanadigan haq miqdori
oʻrtasidagi bogʻliqlikni taʼminlash, mehnatni
meʼyorlash, tarif tizimi va boshqalar) va
tartibga solishda davlat muhim rol oʻynaydi.
Ish haqini tartibga solishning davlat
tizimi mulkchilik shaklidan qatʼi nazar
barcha korxonalar va tashkilotlar uchun
umumiy va majburiydir.
Ularda tarixan ish haqini tashkil etish va
tartibga solishning markazlashgan davlat
tizimi va markazlashmagan tizimi qaror
topgan. Ish haqini tartibga solishning
markazlashmagan tizimi xususiy mulk
egalari yoki jamoa mulkdorlar hamda
kasaba uyushmalari, aksiyadorlik
jamiyatlari, kooperativlar va boshqalar
tomonidan amalga oshiriladi.
Ish haqini tartibga solish
Ish haqini davlat tomonidan tartibga solish va tashkil etishning muhim unsuri tarif tizimi
hisoblanadi. Bozor iqtisodiyoti sharoitlarida mamlakat boʻyicha hukumat belgilagan,
asosan ishchi va xizmatchilar ish haqini tashkil qilishda foydalanishi uchun tavsiya
etiladigan yagona tarif tizimi (setkasi) amal qiladi, korxona (tashkilotlar)lar yagona tarif
setkasi asosida oʻz tarif setkasini ishlab chiqish va razryadlar sonini belgilash huquqiga
ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |
