Ishdagi kasbiy kasalliklarni tekshirish. Xulosa: Ishlab chiqarish jarohatlari va kasbiy kasalliklar: asosiy tushunchalar va ta'riflar Jarohatlar va kasbiy kasalliklar tasnifi


Download 280.37 Kb.
bet9/16
Sana10.02.2023
Hajmi280.37 Kb.
#1184472
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   16
Bog'liq
Ishdagi kasbiy kasalliklari materal

- mikrotrauma - odatda nogironlikni keltirib chiqarmaydigan kichik teri lezyonlari;
- umumiy sog'lig'i yomonlashmasdan to'liq tiklanadigan vaqtinchalik nogironlik bilan yaralar;
- to'liq nogironlik yoki nogironlikka olib keladigan og'ir tan jarohati bilan bog'liq jarohatlar;
- o'limga olib keladigan shikastlanishlar.
Fiziologik oqibatlardan tashqari, ishlab chiqarish jarohatlari jabrlanuvchiga ijtimoiy, iqtisodiy va ma'naviy zarar etkazishi mumkin. Ijtimoiy zarar jabrlanuvchining faoliyati darajasining pasayishiga va jamoada ijtimoiy va psixologik munosabatlarning yomonlashishiga olib kelishi mumkin. Iqtisodiy zarar - bu ishlab chiqarish jarohati oqibatlarini bartaraf etish uchun moddiy xarajatlar bilan bog'liq bo'lgan zarar.
Axloqiy zarar - jarohatlardan so'ng ularning kasbiy burchlariga, umuman kasbiga nisbatan salbiy munosabat paydo bo'lishi. Ma'naviy va psixofiziologik zarar jabrlanuvchining ruhiy salomatligini to'liq tiklash uchun zarur bo'lgan vaqt bilan mutanosibdir.
Uning sog'lig'i holatini qisqa muddatli buzilishi ishchi chang, tutun, toksik moddalarning bug'lari ta'siriga bog'liq bo'lishi mumkin. Ishchining bu holatiga kasbiy zaharlanish deyiladi. Odamlar salomatligi uchun zararli nurlanish, tebranish, chang, ishlab chiqarish zahari va boshqa kasb xavfi kabi noqulay mehnat sharoitlariga uzoq vaqt ta'sir qilish natijasida kasb kasalliklari paydo bo'lishi mumkin. Ko'pincha, o'tkir va surunkali kasb kasalliklari kasbiy zaharlanishning natijasidir.
Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasiga muvofiq har bir inson sog'lom va xavfsiz mehnat sharoitlariga ega. Ushbu huquq Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasining keng qismi - fuqarolarning sog'lig'ini himoya qilish huquqining ajralmas qismidir. Xavfsiz va sog'lom mehnat sharoitida ishlash har bir fuqaroning kafolatlangan huquqidir. Bu nafaqat Rossiya Federatsiyasi fuqarolariga, balki Rossiya Federatsiyasi hududida ishlaydigan chet el fuqarolariga ham tegishli.
Birinchidan, amaldagi qonunchilikda "baxtsiz hodisa" tushunchasi sifatida aniq nima aniqlanganligini aniqlash kerak. Rossiya Federatsiyasi Mehnat kodeksining 227-moddasiga binoan ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar quyidagilarni o'z ichiga oladi:
- shikastlanish, shu jumladan boshqa shaxs tomonidan etkazilgan;
- o'tkir zaharlanish;
- issiqlik urishi;
- muzlash;
- g'arq bo'lish;
- elektr toki urishi, chaqmoq, nurlanish;
- hasharotlar va sudralib yuruvchilarning chaqishi;
- hayvonlar tomonidan etkazilgan tan jarohati;
- portlashlar, baxtsiz hodisalar, binolar, inshootlar va inshootlarning vayron bo'lishi, tabiiy ofatlar va boshqa favqulodda vaziyatlar natijasida kelib chiqadigan zarar. (1-ilovaga qarang)
Shuni esda tutish kerakki, barcha baxtsiz hodisalar majburiy tekshiruvdan o'tkazilmaydi, balki ularning ba'zilari. Bunga sabab bo'lganlar:
- jabrlanuvchini boshqa ishga o'tkazish zarurati;
- vaqtinchalik nogironlik (kasallik varaqasi dalolat beradi);
- doimiy nogironlik (tibbiy-ijtimoiy ekspertiza xulosasi bilan tasdiqlangan);
- xodimning o'limi.
Tekshirish uchun etarli asos - bu xodimning o'zi, uning oila a'zolari yoki qonuniy vakillarining yuqoridagi oqibatlari yuzaga kelishi to'g'risida bayonot.
Hududiy jihatni ham yodda tutish juda muhimdir. Qonun chiqaruvchi hodisa ish joyida sodir bo'lgan deb hisoblanadigan vaqt va hududni aniq belgilab beradi va shunga ko'ra tergov qilinadi. Shunday qilib, yuqorida aytib o'tilganlar asosida sodir bo'lgan baxtsiz hodisalar tekshirilishi va hisobga olinishi kerakligini aniqlaymiz:
- mehnat majburiyatlarini bevosita bajarishda yoki ish beruvchining (uning vakilining) ko'rsatmasi bilan ishlashda, shu jumladan ish safari paytida, shuningdek ish beruvchining manfaatlari uchun boshqa qonuniy harakatlarni amalga oshirishda, shu jumladan baxtsiz hodisalar, baxtsiz hodisalar, falokatlarning oldini olishga qaratilgan;
- tashkilot hududida, tashkilotga mulkchilik yoki ijara asosida berilgan boshqa ob'ektlar va maydonlar. Ish vaqtida boshqa ish joyida (shu jumladan belgilangan tanaffuslar), shu jumladan ish joyiga sayohat paytida (ish joyidan). Shuningdek, ishlab chiqarish vositalarini, ish tugaguniga qadar va tugaganidan keyin yoki odatdagi ish vaqtidan tashqari ishlarni bajarishda, dam olish va ta'til kunlarida buyurtma qilish uchun zarur bo'lgan vaqt davomida;
- ish beruvchiga yoki uni ish beruvchi bilan tuzilgan shartnoma asosida ta'minlagan uchinchi tomon tashkilotining transport vositasida ish joyiga yoki ishdan ketayotganda, shuningdek, agar u ishlab chiqarish maqsadlarida foydalanilsa, shaxsiy transport vositasida;
- jamoat transportida xizmat safari paytida, shuningdek ish beruvchining (uning vakilining) ish joyiga va orqaga, shu jumladan piyoda ko'rsatmalariga rioya qilgan holda;
- ish safari joyiga va orqaga qaytishda;
- smenalararo dam olish paytida smena sifatida transport vositasida sayohat qilishda (haydovchi - transport vositasida smena haydovchisi, poezddagi sovutgich uchastkasining konduktori yoki mexanigi, pochta vagonining jamoasi va boshqalar);
- navbatchilik asosida ishlaganda smenalararo dam olish paytida, shuningdek, soat va kema ishlaridan bo'sh vaqtlarida kemada (havo, dengiz, daryo va boshqalar);
- belgilangan tartibda tabiiy, texnogen, kriminogen va boshqa tabiatdagi ofatlar, baxtsiz hodisalar va boshqa favqulodda vaziyatlarning oqibatlarini bartaraf etishda ishtirok etish uchun (Rossiya Federatsiyasi Mehnat kodeksining 227-moddasi).
Ushbu ro'yxat to'liq, unga o'zgartirish yoki qo'shimchalar kiritish mumkin emas. Ish beruvchi ushbu sharoitda sodir bo'lgan baxtsiz hodisalar to'g'risida o'z ixtiyoriga kelib tushgan har qanday ma'lumotni tekshirishga majburdir. Qonunning ushbu qoidasini bajarmaganligi uchun ish beruvchi Rossiya Federatsiyasi Ma'muriy Kodeksining qoidalariga muvofiq ma'muriy javobgarlikka tortilishi mumkin (5.27-modda).

Download 280.37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling