Ishtixon tumani — Oʻzbekiston Respublikasi Samarkand viloyatidagi tuman. Samarqand shahridan 68 km. Viloyatning Qoʻshrabot, Payariq, Kattaqoʻrgʻon, Pastdargʻom tumanlari, bilan chegaradosh. Markazi — Ishtihon shahri


Download 98.76 Kb.
Pdf ko'rish
Sana25.01.2023
Hajmi98.76 Kb.
#1120641
Bog'liq
Ishtixon tumani - Vikipediya



Ishtixon tumani
Ishtixon tumani — Oʻzbekiston
Respublikasi Samarkand viloyatidagi
tuman. Samarqand shahridan 68 km.
Viloyatning Qoʻshrabot, Payariq,
Kattaqoʻrgʻon, Pastdargʻom tumanlari,
bilan chegaradosh. Markazi — Ishtihon
shahri. Umumiy yer maydoni 0,72 ming
kv.km.


Ishtixon tumani
Иштыханский район
tuman
Tarkibida Samarqand viloyati
Maʼmuriy markazi Ishtixon
Asos solingan sanasi 08.05.1943
Rasmiy tillar Oʻzbek
Aholi 218431 ming kishi
Dinlar tarkibi musulmonlar
Maydoni 0.72 ming km.kv km²


Aholisi: 218,431 ming kishi (2013.01.01.).
Shundan shahar joylarda 64,447 kishi,
qishloq joylarda 154,043 kishi yashaydi.
Aholisi asosan oʻzbeklar shuningdek rus,
tojik, koreys, ukrain, tatar, arman va
Soat mintaqasi UTC+5
Telefon kodi +9986662
Avtomobil raqami
kodi
30...-40
Rasmiy sayti
[1]


boshqa millatlar yashaydi. Aholining
oʻrtacha zichligi 1 km.kv ga 303.3 kishi.
Tumanda 1ta shahar (Ishtihon), bir
shaharcha (Mitan), 9 ta qishloq fuqarolari
yigʻini (Azamat, Zarband, Ravot,
Fayziobod, Xalqobod, Chordara,
Oʻrtaqishloq, Qurli, Haqiqat), 12 ta shahar
tipidagi pasyolkalar (Mitan, Azamat,
Damariq, K.Bekanova, Qirqyigit, Odil,
Sugʻot, Halqobod, Shayxislom, Shayxlar,
Yangirobot, Yangikent).62 ta mahalla
fuqoralar yigʻini, shundan 11 tasi shahar
Mamuriy tuzilishi


mahallalar, 169 ta qishloq aholi
punktlaridan iborat.
Ishtihon Zarafshon vodiysidagi qadimgi
shahar boʻlib, Oqdaryo va Qoradaryo
oraligʻidagi Miyonkal orolida joylashgan.
Barpo boʻlgan yili nomaʼlum, ilk feodalizm
davrida mustaqil hokimlik markazi
boʻlgan. Keyinchalik Soʻgʻdiyona tarkibiga
kirgan. Samarqand arablar tomonidan
bosib olingach, soʻgʻd ishxitlari Ishtihonga
kelib poytaxt qilgan. Aynan „Ishtihon“
nomi ham "ishxit hon " soʻzidan kelib
chiqqan. X asrda Ishtihon qaʼla,
Tarixi


shahriston va rabotdan iborat katta
shahar boʻlgan. Tarixda savdo -sotiq
rivojlangan, atrofi bogʻlar, qishloqlar,
dalalar bilan oʻralgan. Ishtihonga
Zarafshon daryosidan kanal orqali suv
kelgan. Keyinchalik Ishtihon shahri
xarobaga aylanib, uning oʻrnida Ishtihon
qishlogʻi paydo boʻlgan, Ishtihon tumani
1943-yil 18-mayda Oqdaryo tumanining
Boday, Shayxlar, Oʻrtaqishloq, Qatagʻon,
Qoradaryo tumaninning Tallizigʻir,
Sarbozor, Oqtepa, Sugʻot, Tarvuztavoq,
Gadoytopmas qishloq kengashlaridan
tashkil etilgan. Tuman tarkibiga oʻsha
paytda jami 11 ta qishloq kengashi, 42 ta


j/x kiritildi. Ishtihon tumanida tarixiy
oʻlkashunoslik muzey 1979-yil 18-mayda
ochilgan. Muzey 4 ta zaldan iborat;
oʻlkashunoslik zali, tarix zali, etnografik
zali va mustaqillik zali boʻlib, muzeyda
1315 ta eksponat saqlanmoqda.
lmiy tadqiqot qadimiy Miyonqol
vohasida, Zarafshon daryosining ikki
tarmogʻi — Oqdaryo va Qoradaryo
oraligʻida joylashgan. Shim. qismi adir va
qirlardan iborat. Nurota togʻlarining
janubiy yon bagʻridagi tekislik bilan
tutashgan. Tuman hududidan Miyonqol,
Tabiati


Qora-suv, Xatirchi, Yangikent, Xonming
kabi kanallar oʻtadi. Ekin maydonlari
Yangikent va Xoʻjaariq kanallaridan
sugʻoriladi.
Iqlimi kontinental. Vegetatsiya davri 120-
150 kun. Yillik yogʻin 350 mm. Oʻrtacha
temperatura iyulda 27°, yanvarda-1,9°.
(1969-yilda eng past temperatura — 27°
qayd etilgan). Tuproqlari tipik boʻz,
allyuvial oʻtloq, oʻtloqi va oʻtloqi-bot-qoq
tuproqlar. Yovvoyi oʻsimliklardan yantoq,
oqquray, jiyda, doʻlana, chakanda, zira,
chuchukmiya va boshqalar oʻsadi.
Hayvonlardan boʻrsiq, boʻri chiyaboʻri,


tulki, quyon, qushlardan tustovuq,
bedana, qorabovur, turna, laylak uchraydi.
Tumandagi korxonalar mahalliy xom
ashyoni qayta ishlashga
ixtisoslashtirilgan. Paxta tozalash zavodi
(Mitan), gʻisht, konserva zavodlari,
„Alnosir“ qoʻshma korxonasi mavjud, 138
kichik va xususiy korxona, firma va
aksiyadorlik jamiyatlari faoliyat
koʻrsatadi. Tuman hududidan Toshkent —
Buxoro avtomobil yoʻli (40 km) oʻtadi.
Ishtixon — Kattaqoʻrgʻon, Ishtixon —
Mitan — Oqtepa va boshqalar
Sanoati


yoʻnalishlarda avtobus qatnovi yoʻlga
qoʻyilgan.
Tuman qishloq xoʻjaligida paxtachilik
asosiy oʻrin egallaydi. Tuman shirkat,
dehqon-fer-mer xoʻjaliklari gʻallachilik,
pillachilik, chorvachilik, bogʻdorchilik,
polizchilik, sabzavotchilik bilan ham shu-
gʻullanadi. Paxta 11,7 ming ga, gʻalla 7,0
ming ga maydonga ekiladi, qariyb 1,5
ming ga tokzorlar bilan band. Tumanda
21 shirkat va ijara xoʻjaligi, fer-merlar
uyushmasi bor. Tuman shirkat va shaxsiy
xoʻjaliklarida qoramol, qoʻy va echki
Xoʻjaligi


boqiladi. Ilmiy tadqiqotda 100 ga yaqin
umumiy taʼlim maktabi, 60 dan ziyod
jamoat kutubxonasi, 30 ga yaqin klub, bir
necha madaniyat uylari, muzey,
madaniyat va istirohat bogʻi bor.
Ishtixonda tuman markaziy kasalxonasi
(570 oʻrin, 305 vrach, Mitan
shaharchasida filiali bor), 24 qishloq
vrachlik punkti, qishloq vrachlik
ambulatoriyalari, poliklinikalar xizmat
koʻrsatmoqda. „Mingyongʻoq“ sanatoriysi
mavjud. 1934-yildan „Ishtixon ovozi“
tuman gaz. chiqadi (adadi 2300).
Manbalar


1. ishtihon.samarqand.uz
Ko‘proq o‘rganish Ushbu maqolada
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-
2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.
"https://uz.wikipedia.org/w/index
.php?
title=Ishtixon_tumani&oldid=35329
79" dan olindi 


Bu sahifa oxirgi marta 3-Yanvar 2023, 11:00 da
tahrir qilingan.

Matndan 
CC BY-SA 3.0
litsenziyasi boʻyicha
foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan
boʻlsa).

Download 98.76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling