Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika

va mashqlar tizimini ajratadi. M.I. Enikeev temperament, yo‘nalganlik, layoqatlar

va xarakterni sanab o‘tadi. Mashhur psixolog K.K. Aflotunov yo‘nalganlik

tarkibini, ijtimoiy tajriba tarkibini, psixologiktarkibni vabiologik

asoslangantarkibni ajratib ko‘rsatadi.[2]

Shunday bo‘lsada, shaxs tuzilishida tarkibiy qismlarni ajratishdagi

tafovutlarga qaramay, mualliflar o‘z yondoshuvlarida etakchi tarkibiy qism sifatida

yo‘nalganlikni alohida ajratib ko‘rsatadilar. Bu tushuncha turlicha, masalan,

«o‘sish sur’ati tendensiyasi (S.L.Rubinshteyn), «ma’no kasb etuvchi motiv» (A.N.

Leontev), «dominantlik munosabati», «asosiy hayotiy yo‘nalganlik» (B.G.

Ananev), «inson mohiyatli kuchlarini dinamik tarzda tashkil etish» (A.S.

• Prangishvili) sifatida talqin etiladi._x0000_

Shaxs mayli – bu avvalgi tajribada shakllangan, ob’etni aynan ma’lum

shaklda idrok qilish, tushunish yoki u bilan harakat qilishga tayyorlik, moyillik.

Ko‘pchilik mayllarning yanglish mohiyati, yokiinson shaxsiy tajribasidagi ba’zi

faktlardan shoshilinch va etarlicha asoslanmagan holda chiqarilgan xulosalarning

natijasi, yoki fikrlash stereotiplarini – ma’lum ijtimoiy guruhda qabul qilingan

xillarga ajratilgan mulohazalarni tanqidsiz o‘zlashtirish natijasi bo‘lib hisoblanadi.

Jamiyat hayotidagi turli faktlarga (hodisalar, odamlar va boshqalar) nisbatan

ogohlantirish xususiyatiga ega bo‘lgan mayllar ijobiy va salbiy bo‘lishi mumkin.

Mayllar u yoki bu darajada anglanmagan bo‘lishi mumkin. Psixologik tadqiqotlar

tomonidan mayl tuzilishida uch tarkibiy qism ajratiladi: kognitiv tarkibiy qism

inson bilishga va idrok qilishga tayyor tasvir namunasidir; emotsional-baholash

tarkibiy qismmayl ob’ektiga nisbatan xayrixohlik va xush ko‘rmaslik majmuasidir;

hulq-atvor tarkibiy qism – mayl ob’ektiga nisbatan ma’lum tarzda harakat qilish,

• iroda kuchini amalga oshirishdir.
• _x0000_

Eʼtiboringiz uchun rahmat