Islom sug’urtalash tizimi bha-71 guruh talabalari

Islom sug’urtalash tizimi bha-71 guruh talabalari

ISLOM SUG’URTALASH TIZIMI

BHA-71 guruh talabalari:

Asqarov Nursulton

Saydaxmadov Saidalixon

• 
  Takoful (Islom sug'urtasi) ga kirish;
  
• 
  An'anaviy sug'urta va takofulning farqi;
  
• 
  Takoful kompaniyalarining yuzaga kelishi;
  
• 
  Takoful omillari va tamoyillari;
  
• 
  Islomiy sug’urtalash shakllari.
  

Taqdimot rejasi

"Takaful" - bu an'anaviy sug'urtaga muqobil bo'lgan islomiy shariatga muvofiq brend nomi. Takaful tovon printsipiga yoki o'zaro yordamga asoslangan bo’ladi.

Takaful arabcha "kafala" so'zidan kelib chiqqan - kafolat.

Amaliy jihatdan takaful, zarar ko'rgan taqdirda o'zaro tovon puli olish maqsadida umumiy fondga o'zaro qo'shadigan ishtirokchilarni anglatadi.

Takafulning ma'nosi

Takafulni an'anaviy sug'urta bilan farqli jihatlari

• 
  Tashkilot printsipi
  
• 
  Aksiyadorlar uchun foyda
  
• 
  Ishtirokchilar uchun o'zaro manfaat
  
• 
  Asos
  
• 
  Xatarlarni o'tkazish
  
• 
  Xatarlarni bo'lishish
  
• 
  Qiymat taklifi
  
• 
  Foydani ko'paytirish
  
• 
  Muvofiqlik va ma'naviy qoniqish
  
• 
  Qonunlar va qoidalar
  
• 
  Shariat qoidalari
  
• 
  Ishtirokchilarga mutanosib ravishda tarqatish.
  

Islomda an'anaviy sug'urta ta’qiqlanishing sabablari

• 
  Foiz (Ribo)
  
• 
  Noaniqlik (Gharar)
  
• 
  Qimor (Qamar va Maisir)
  
• 
  Xatarlarni o'tkazish masalasi
  

Takoful kompaniyalarining yuzaga kelishi

1970-yillarda zamonaviy sug'urtaga islomiy muqobilni taklif qilish uchun jiddiy harakatlar qilindi.

Birinchi Takaful kompaniyasi 1979 yilda Sudanda tashkil topgan, deyarli bir vaqtning o'zida Arab sug’urta kompaniyasi tashkil etilgan.

Takaful operatorlari

Takaful operatorlari soni dunyo bo'ylab 56 mamlakatda hozirda quyidagicha hisoblanmoqda:

280 dan ortiq Takoful kompaniyalari

13 ta retakoful kompaniyalari

Takafulning asosiy omillari

• 
  umumiy farovonlik uchun o‘zaro birlashuv;
  
• 
  omonat tarzidagi ma’lum miqdorni ehtiyojmandlarga ko‘mak sifatida to’lanishi;
  
• 
  majburiyatlar va yo‘qotishlarning taqsimlanashi;
  
• 
  obuna bo‘lish va qoplamaga nisbatan noaniqlik unsurlari bo‘lmasligi;
  
• 
  tizimning hech bir a’zosi boshqalar hisobiga manfaatga ega bo‘lmasligi lozim.
  

Takafulning asosiy tamoyillari

• 
  O’zaro mas’ullik;
  
• 
  O’zaro hamkorlik;
  
• 
  O’zaro himoya.
  

Takafulning faoliyat sohasidagi tamoyillari

• 
  Taqjiriy (arab. “tijoriy”) tamoyili. Takoful faoliyati tijorat maqsadlarni ko‘zlaganligi bois takoful operatorlari biznes yuritishning islomiy qoidalariga rioya etishlari va shariat taqiqlagan biznes sohalaridan chetda bo‘lishlari lozim ekanini ko’rsatadi;
  
• 
  Muzoraba tamoyili. Ushbu kontseptsiyaga ko‘ra takoful operator takoful ishtirokchilari tayinlagan tadbirkor-muzorib sifatida ish ko‘radi (rasul-mol );
  
• 
  Vakolat tamoyili. Vakolat kontseptsiyasi – vakillik kontseptsiyasiga muvofiq takoful operator jamg‘armaning ma’muri sifatida ishtirok etadi va uni ishtirokchilarning nomidan ishonchnoma asosida boshqaradi;
  
• 
  Tabarru tamoyili. Tabarru (arab. qur­bon qilish, mablag‘ni kiritish yoki xayriyaga berish) tamoyili islomiy takoful tizimining mohiyati, tub negizi hisoblanadi.
  

Takoful qoplamali sug’urtalash shakllari

• 
  Oilaviy takoful - hamjamiyatdagi bir nechta kishining ularning har biri bilan ro‘y berishi mumkin bo‘lgan musibat (falokat) holatlarida bir-biriga yordam berish maqsadidagi o‘zaro hamkorligini o‘zida aks ettiruvchi sxemadir;
  
• 
  Umumiy takoful - baxtsiz holatlar yoki falokat natijasida yuzaga kelgan ishtirokchilarga tegishli mulklarga shikast etishidan yoki moddiy zararlardan himoyalanishni ta’minlovchi qisqa muddatli shartnoma hisoblanadi
  

Oilaviy takoful shakllari

• 
  Oddiy hamkorlik;
  
• 
  Jamg’arma hamkorligi;
  
• 
  Alohida guruhlarga asoslangan hamkorlik.
  

Umumiy takoful shakllari

Umumiy takoful - hayot uchun xavfli bo'lmagan barcha turdagi qamrovlarni taklif etadi. Odatda u quyidagi sinflarga bo'linadi:

• 
  yong‘in holatlari uchun takoful;
  
• 
  avtomobil takofuli;
  
• 
  ish beruvchining mas’ulligi takofuli;
  
• 
  asbob-uskunalarning yaroqsizlik holati bo‘yicha takoful;
  
• 
  dengiz yuklari takofuli;
  
• 
  uy-joy egalari takofuli;
  

Ishtirokchilarning hissasi

• 
  Investitsiya
  
• 
  Shariat shikoyatlari ko'chalari
  
• 
  Ishtirokchilar
  
• 
  Hissalar jamg'armasi
  
• 
  Investitsiyadan olingan foyda
  
• 
  (Foydaning bir qismi kompaniyaga mudarib vazifasini bajargani uchun beriladi)
  

E’tiboringiz uchun tashakkur!

http://fayllar.org