“issiklik texnikasi va issiklik texnikasi uskunalari” fani issiqlik texnikasi fanining qisqacha tarixi

“ISSIKLIK TEXNIKASI VA ISSIKLIK TEXNIKASI USKUNALARI” FANI

Issiqlik texnikasi fanining qisqacha tarixi

• Issiqlik texnikasi fanining qisqacha tarixi
• Issiklik texnikasi va texnik jixozlar fani.
• Fanning axamiyati va kurilish materiallari ishlab chikarishda tutgan urni.

1 Maruza: Fanning mazmuni va rivojlanishi. Issiklik texnik uskunalarini ishlab chikarishdagi o‘rni. Fanning predmeti va ob’ekti. Fanning maksad va vazifalari.
2
ISSIKLIK TEXNIKASI VA ISSIKLIK TEXNIKASI USKUNALARI
Issiqlik texnikasi fani issiqning olinishi va undan foydalanishni o’rgatadi.
Issiqlikdan foydalanishning ikki xil turi mavjud
Energetika
Texnologiya
3
ISSIKLIK TEXNIKASI VA ISSIKLIK TEXNIKASI USKUNALARI
Energetik issiqlikdan mexanikaviy ish bajarish uchun foydalaniladi. Bu jarayonlarni texnikaviy termodinamika fani o’rganadi. Issiqlikni ishga aylantiruvchi energetik qurilmalarga issiqlik dvigatellari deb ataladi.
Issiqlikning texnologik jarayonlarda foydalanishga texnologik foydalanish kiradi.
Bularga: pechlar, sushilkalar, kaloriferlar, isituvchi uskunalar aytish mumkin..
3
Issiqlik texnikasi fanining rivojlanishi natijasida binolarni markazlashgan issiqlik ta’minoti orqali isitish tizimlari ixtiro qilindi. Suv bilan isitiluvchi isitish sistemalari Rossiyada 1834 yilda muxandis P.G. Sobolevskiy tomonidan taklif qylindi. X1X-asrdan boshlab esa binolarni isitish, ayniqsa, yirik binolarni, saroylarni, tomoshobin komplekslarini isitishda foydalaniladi. XX- asr boshlarida issiqlik ta’minoti fani paydo buldi. 1903 yilda prof. V.M. CHaplin bug’ suv bilan isitiluvchi isitish tizimini ishlab chiqdi. 1925 yilda prof. V.D.Machinskiy «Grajdan qurilishi binolarida issiqlik texnikasi» kitobini chop etib, kurilish issiqlik texnikasiga asos soldi. Keyingi paytlarda bu fanning rivojlanishga mamlakatimiz va MDX mamlakatlarining bir qator olimlari bir qator ilmiy izlanishlari orqali katta hissa qo’shmoqda.
ISSIKLIK TEXNIKASI VA ISSIKLIK TEXNIKASI USKUNALARI
5
ISSIKLIK TEXNIKASI VA ISSIKLIK TEXNIKASI USKUNALARI
Bu fan issiklik bilan boglik bulgan barcha jarayonlarni, issiklik beruvchi tabiiy va sun’iy issiklik manbalari, issiklik dinamikasi, issiklik natijasida bajariladigan barcha turdagi ishlarni moxiyatini ochib beradi.
6
Fan asosan ikkita katta bulimdan iborat:
ISSIKLIK TEXNIKASI VA ISSIKLIK TEXNIKASI USKUNALARI
1-bulim issiklik xarakatini, ideal gazlarda issiklik xolatini, suv bugini, ichki va tashki issik va massa almashinuvini, yokilgi turlari va ularning yonishida kechadigan jara- yonlarni urgatadi.
2-bulim issiklik beradigan uskunalar, jixozlar va kurilmalarni tuzilishi, ishlash printsiplari bilan tanishtiradi. Bu jixozlar turli xil markalardagi kuritish uskunala- ri, pishirish xumdonlari, bug kozonlari, avtoklav va boshka jixozlar kiradi.
7
ISSIKLIK TEXNIKASI VA ISSIKLIK TEXNIKASI USKUNALARI
Issikdan insoniyat juda kadim zamonlardan foydalanib kelayotganbulmsada, uning fizik va texnologik xossalarini, issiklikning mexanikada va elektr ta’minotidagi ishla- tish 18 asrdan boshlandi.
Issiklikdan kurilish materiallari va buyumlari ishlab chikarshda foydalanish juda kadim zamonlardan beri ma’lum. Masalan, loyni xumdonlarda pishirib loydan turli xil kurilish buyumlari tayyorlangan, tabiiy tosh materiallaridan gips toshi va oxak toshi pi- shirib ulardan boglovchi moddalar olishni bilganlar.
8
Tavsiya etiladigan adabiyotlar ruyxati
 

• Peregulov V.V., Rogovoy M.M. Teplovыe protsessы i ustanovki v texnologii stroitelь- nыx izdeliy i detaley. Uchebnik dlya VUZov. M.: Stroyizdat, 1983-416 str.
• Nikiforova N.M. Teplotexnika i teplotexnicheskoe oborudovanie predpriyatiy pred- priyatiy promыshlennosti stroitelьnыx materialov i izdeliy. M.: Vыsshaya shkola, 1981- 271 str.
• Peregudov V.V. Teplotexnika i teplotexnicheskoe oborudovanie. Uchebnik dlya texniku- mov. M.: Stroyizdat, 1990-336 str.
• Eremin N.F. Protsessы i apparatы v texnologii stroitelьnыx materialov. Uchebnik dlya VUZov. M. Vыsshaya shkola, 1986-250 str.
• Rogovoy M.M. Kondakova M.I. , Saganovskiy M.N. Raschetы i zadachi po teplotexniche- skomu oborudovaniyu predpriyatiy promыshlennosti stroitelьnыx materialov. M.: Stroyizdat 1978-360 str.
• Nikiforova N.M. Osnovы proektirovanie teplovыx ustanovok pri proizvodstve stroi- telьnыx materialov. Ucheb. posobie M. Vыsshaya shkola, 1794