Issiklik uzatish

a) issiqlik berish koeffitsiyenti K ni oshirish hisobiga.
Issiqlik uzatishning asosiy tenglamasi:

devorning termik qarshiligi juda kichik deb faraz qilamiz, yaʼni




hamma vaqt K< α_min. Demak, katta qiymatga ega bo‘lgan α ni (yaʼni α₁ birinchi holda, α₂ ikkinchi holda) o‘zgartirish issiqlik uzatish koeffitsiyentini deyarli o‘zgartirmaydi.
Issiqlik berish koeffitsiyentini oshirish uchun, yaʼni issiqlik berishni jadallashtirish uchun kichik kiyatga ega bo‘lgan α ni oshirish zarur bo‘ladi. Agar α₁ » α₂ bo‘lsa, K qiymatini istalgan α ni hisobiga oshirish mumkin.


Misol ko‘rib chiqamiz.
Bug‘ qozoni o‘txonasidagi gazlardan devorga issiqlik berish koeffitsiyenti α₁=30 , devordan qaynayotgan suvga issiqlik berish koeffitsiyenti α₂=5000 , po‘lat devorning issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsiyenti λ=50 qalinligi δ=20 mm. Devor yassi deb faraz qilamiz. U holda:

Agar issiqlik uzatish koeffitsiyentini oshirish uchun devordan suvga issiqlik berish sharoiti yaxshilansa (α₂ qiymati oshirilsa) yoki issiqlik o‘tkazuvchanligi yaxshirok bo‘lgan yupqa devor ishlatilsa K ni sezilarli o‘zgartirib bo‘lmaydi. Agar o‘txona gazlaridan devorga issiqlik berish yaxshilansa (α₁ qiymati oshirilsa) K qiymati ham sezilarli oshadi.
Faraz qilaylik α₂=10000 ga oshdi, u holda:

yoki α₁=60 oshdi, u holda:

Demak kichkina qiymatga ega bo‘lgan α ni oshirish natijasida K ham ancha oshdi va uning qiymati kichik α qiymatidan ham kam bo‘ldi.
b) Devorni qavariqsimon qilish hisobiga.
tenglikdan barcha sirtlar uchun termik qarshilikni quyidagicha yozish mumkin:
(21)
Belgilash kiritamiz.
(22)
(14.21) tenglik tahlilidan ko‘rinadiki qavariqsimon sirt yuzasini quyidagi qiymatgacha oshirish maʼnoga ega:

Qavariqsimon devorlar texnikada issiqlik berishni jadallashtirish maqsadida issiqlik almashinuvi qurilmalarida keng ishlatiladi.
Masalan isitish asboblarini (radiator, konvektor) tashqi sirti qavariqsimon qilinadi, chunki sirtdan havoga issiqlik berish koeffitsiyenti (α₂=2-60 ) issiq suvdan devorga issiqlik berish koeffitsiyentidan (α₁=2500 - 6000 ) ancha kichik.


A D A B I YO T L A R

1. 
   Nashokin V.V. Texnicheskaya termodinamika i teploperedacha M., 1980 y.
   
2. 
   Kudinov V.A., Kartashov E.M. Texnicheskaya termodinamika M., 2000 y.
   
3. 
   Kirillin V.A., Sыchev.V., Sheyddlin A.E. Texnikaviy termodinamika. Toshkent 1980 y.
   
4. 
   Chernyak O.V. Teplotexnika va gidravlika asoslari. Toshkent, 1997 y.